HÜSNÎ, Mehmed Hüsnî Efendi, Konyalı

(d. 1267/1851 - ö. 1306/1888)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

1267/1851 yılında Konya'da doğdu. Asıl adı Mehmed Hüsnî Efendi'dir. Şiirlerinde Hüsnî mahlasını kullandı. Konya'ya bağlı İsmil Karyeli Mülâzım Halîl Ağa'nın oğludur. Ömrünün son yıllarını Konya'nın Pîrî Mehmed Paşa Mahallesi'nde aldığı evinde geçiren Halîl Ağa, Mehmed Hüsnî çok küçük yaşta iken vefat etti. Akrabalarının yardımıyla Konya Rüşdî Mektebi'nin bitirdi. Medresede Arapça ve özel olarak da Farsça tahsil etti. Tahsilini tamamladıktan sonra Konya adliyesi zabıt kitabetinde görev yaptı, bir müddet hizmetten sonra Nevşehir Mahkemesi başkitabeti göreviyle Nevşehir'e gitti. Kısa bir müddet orada kaldıktan sonra Konya Vilayeti İdare Meclisi başkâtipliğine tayin edildi. Bu görevinde iken 1306/1888 senesinde genç denebilecek bir yaşta Konya'da vefat etti. Konya'da sürgün olarak ikamete memur olduğu sırada Hüsnî ile sürekli beraber bulunan meşhur Abdülhalîm Memdûh masraflarını kendi karşılayarak ona bir mezar taşı yaptırarak taşa şu kıt'ayı yazdırdı: "Âh ey kenz-i hamiyyet ma'den-i sıdk u vefâ / Kıl bu ulviyyât ile nezd-i Hudâ'da iftihâr / İ'timâd-ı tâm ile târîh-i tâmın söyledim / Eyledi Hüsnî Efendi cenneti cây-ı karâr".

Hüsnî Efendi, ahlaken çok nezih, dürüst, dindar, alçakgönüllü, herkesin işini görmeyi seven, fakirleri koruyan bir kişi imiş. Veled Çelebi, ondan çok şey öğrendiğini söyleyerek kişiliğinden de övgüyle bahsetmektedir (Sadeddin Nüzhet - Mehmed Ferid 1926: 23, 24).

Oğlu Kâzım Hüsnî Bey, babasının Arapça ve Farsçayı çok iyi derecede bildiğini, eski divanların çoğunu okuduğunu, Mesnevî okumaya ve mütalaa etmeye çok meraklı olduğunu, münşiyane yazılar yazmada da mahareti bulunduğunu söyler (Sadeddin Nüzhet - Mehmed Ferid 1926: 24). Şiirlerinden bir kısmı Konya gazetesinde yayımlanan ve bir kısmı da Konya Mahsûlu adıyla toplanan bir antolojide bulunan Hüsnî'nin, kısa hayatında çok fazla şiir söylediği belirtilmektedir (Sadeddin Nüzhet - Mehmed Ferid 1926: 23). Hemen hemen hakkındaki en önemli kaynak olan Konya Vilâyeti Halkiyât ve Harsiyâtı adlı esere şiirlerine örnek olarak dokuz adet gazel alınmıştır.

Kaynakça

İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. II. İstanbul: Dergah Yay.

Sadeddin Nüzhet, Mehmed Ferid (1926). Konya Vilâyeti Halkiyât ve Harsiyâtı. Konya.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 31.12.2014
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Ser-be-ser ruhsâr-ı gül-fâmında mebsût benlerin

Dâm-ı zülfe sayd-ı dil kasdıyla meşrût benlerin

Mâh-ı âlem-tâbın etrâfındaki encüm gibi

Allah Allâh ârız-ı pür-nûra mahtût benlerin

Dilleri ilkâ ider çâh-ı zenah-dâna hemân

Ârzû-yı vuslatı gerdende menkût benlerin

Sûreti zînet-fezâ-yı vech-i tâbânıñ iken

Hatt-ı zerrînle nev-â-nev şimdi mazbût benlerin

Hasret-i hâl-i siyâhın fikr idüp ey dil-rübâ

Kıldı hayfâ Hüsnî-i dil-zârı mehbût benlerin

(Sadeddin Nüzhet, Mehmed Ferid (1926). Konya Vilâyeti Halkiyât ve Harsiyâtı. Konya. 25.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HALİLÎ, Mustafad. ? - ö. 1597/1598Doğum YeriGörüntüle
2Mustafa Özdamard. 18 Mart 1946 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Azmiye Hami Güvend. 1904 - ö. 1954Doğum YeriGörüntüle
4İSMAİL HAKKI, Bereket-zâded. 1851 - ö. 1918Doğum YılıGörüntüle
5HAMDÎ, Ahmed Hamdî Bey, İstanbullud. 1851 - ö. 1917Doğum YılıGörüntüle
6EDHEM, Kadı-zâde Edhem Efendid. 1851 - ö. 1912Doğum YılıGörüntüle
7İSMETd. ? - ö. 18 Ağustos 1888’de hayattaÖlüm YılıGörüntüle
8ALİ NASİBİ BABAd. 1804 - ö. 1888Ölüm YılıGörüntüle
9MİRZA MEHEMMED KATİB KARABAĞd. 1833 - ö. 1888Ölüm YılıGörüntüle
10ABDÜLLATÎF FAZLÎd. ? - ö. 1854 ds.MeslekGörüntüle
11KEMÂL, Şeyh Seyyid Kemâleddin Efendid. ? - ö. 1818-19MeslekGörüntüle
12Tâlibî, Şeyh Hasan Tâlibî Deded. ? - ö. 1717-1718MeslekGörüntüle
13KÂZIM, Hüseyin Kâzım Efendid. 1814 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ATÂ, Tayyâr-zâded. 1810 - ö. 1882Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15NEDÎM, Mahmûd Nedîm Paşad. 1818 - ö. 1883Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ÂRİF, Abdülbâkî Ârif Efendid. 1642-43 - ö. 1713-14Madde AdıGörüntüle
17MELÂMÎ, Melâmî Deded. ? - ö. 1552Madde AdıGörüntüle
18İLÂHÎ-ZÂDE, Ali Efendid. ? - ö. 1618Madde AdıGörüntüle