İFŞAÎ, Eşref

(d. ?/1843 - ö. ?/1908)
Âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İfşaî’nin asıl adı Eşref’tir. 1843'te dünyaya gelmiştir.  Aslında Kars göçmeni olan Esref'in babasının adı Yusuf, annesinin adı Rahime'dir. Yozgat'tan Çorum'un Tahirabat köyüne, oradan da Çorum'un Alaca ilçesi Mehmetbeyli köyüne göç edip aynı köyde imamlık yapmıştır. Tarihte 93 Harbi olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Yozgat’ta gelip yerleşmiştir. Medresede tahsil gören ve hayatını Mehmetbeyli’de imamlık yaparak geçiren İfşaî’nin aynı zamanda çevresinde iyi bir hattat olarak tanındığı ifade edilmektedir. 1908 yılında 65 yaşlarında iken Yozgat’ta vefat ettiği bilinmektedir (Işıtman 1966: 3967-3968).

Ele geçen şiirlerinden hece veznini kullandığı tahmin edilen İfşaî’nin kendisinden sonra yetişen şairler üzerinde etkisinin olduğu anlaşılmaktadır. Mahmut Işıtman tarafından yayınlanan beş şiiri Hüznî’den derlenmiştir ki bu da İfşaî’nin Hüznî gibi Yozgat’ın yetiştirdiği güçlü bir şair üzerinde de etkili olduğunu göstermektedir. İfşaî’nin medresede tahsil görmüş olması, aruz veznini de kullandığını düşündürmesi gerektiriyorsa da elde herhangi bir belge bulunmadığından heceyle yazan şairler arasında değerlendirilebilir.

Kaynakça

Işıtman, Mahmut (Ocak 1966). “Yozgatlı Âşık İfşaî”, Türk Folklor Araştırmaları. 9 (198): 3967-3968.

Oğuz, M. Öcal (1994). Yozgat’ta Halk Şairliğinin Dünü ve Bugünü. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ÖCAL OĞUZ
Yayın Tarihi: 11.01.2014
Güncelleme Tarihi: 24.02.2021

Eserlerinden Örnekler

Koşma

Birazcık merhamet eyle a zalim

Nar-ı aşka sen ettin beni

Elin koy göğsüne fikir eyle hâlim

Bin türlü perişan sen ettin beni

 

Vurdun gamzen okun aklım azdırdın

Güya baktın şehlâ gözün süzdürdün

Bu âşığı diyar diyar gezdirdin

Sefil ü sergerdan sen ettin beni

 

Ben bu aşk âteşin ezel görmedim

Sen gibi nevreste güzel görmedim

Zulm etmeyi sana muhal görmedim

Dîdeleri al kan sen ettin beni

 

Ne şevk-i mihrinle bâde doldurdun

Abes yere gül benzimi soldurdun

Ne doğruca iltifatın kaldırdın

Ne bir şad-ı handan sen ettin beni

 

Ben sana ettikçe meyl-i muhabbet

Ağyar ile her dem eyledin ülfet

Ancak bize kaldı dert ile hasret

Bir hatırı viran sen ettin beni

 

Mürüvvetli murat alır dünyada

Herkes ettiğini bulur dünyada

Yok idi sırrımı bilir dünyada

Dillere destan sen ettin beni

 

İfşaî dil hasta sen kaşı Leylâ

Gezdirme Mecnunu sahra-be-sahra

Gülzâr-ı hüsnüne âşık-ı şeyda

Bülbül gibi nalân sen ettin beni

Işıtman, Mahmut (Ocak 1966). “Yozgatlı Âşık İfşaî”, Türk Folklor Araştırmaları. 9 (198): 3967.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1MELİK MEMEDOVd. 1947 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2HACI MEHMET, Hacı Mehmet Ünald. 05.01.1964 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3HALİL, Silsüpüroğlu Halil Beyd. 1857/1858? - ö. 1949Doğum YeriGörüntüle
4FASSAL MUSTAFAd. 1843 - ö. 1887Doğum YılıGörüntüle
5TEVFÎK, Mehmed Tevfîk, Çaylak Tevfîk, Çopur Tevfîk, Mehmed Tevfîk-i Dehlevîd. 1843 - ö. 1892-93Doğum YılıGörüntüle
6ESİRÎ, Mehmetd. 1843 - ö. 1913Doğum YılıGörüntüle
7TEVFÎK, Hasand. 1834 - ö. 1908Ölüm YılıGörüntüle
8ZEMİNÎd. 1838 - ö. 1908Ölüm YılıGörüntüle
9NAZLI GELİN, Ayşed. 1860 - ö. 1908Ölüm YılıGörüntüle
10SÂBİT, Mustafa Sâbit Efendid. ? - ö. 1766-67MeslekGörüntüle
11HİLMİ, Halil Dörtdivanlıd. 1826 - ö. 1903MeslekGörüntüle
12HALÎL, Hâfız Halîl, Halîl ibni İsmâîl bin Şeyhd. ? - ö. 1453’ten sonraMeslekGörüntüle
13ŞÖHRETÎ, Şerifd. 1795 - ö. 1860Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14İRARÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15TEVFİK, Abdullahd. ? - ö. 1854-1855Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16BERRANÎ/BEKİR, Bekir Harald. 1924 - ö. 1986Madde AdıGörüntüle
17RUHSATÎ, Ruhsati Eroğlud. 1956 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18PERVANE, Sinan Pervaned. 1866 - ö. 1941Madde AdıGörüntüle