Madde Detay

İstanbul'da doğdu. Ankara Kolejini bitirdi. 1971 yılında Ortadoğu Teknik Üniversitesi İdari İlimler Fakültesi İktisat bölümünden mezun oldu. Aynı zamanda Sosyoloji bölümü de okudu. 1977 ve 1984 yılları arasında Marmara Üniversitesi İdari İlimler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümünda öğretim görevliliği yaptı. Daha sonra reklamcılık sektöründe metin yazarlığı ve çevirmenlik görevlerini sürdürdü. Metis Yayınları'nda editörlük yaptı; burada edebiyat kuramları ve eleştirisi dizisi başlatarak, bu dizinin yayın yönetmenliğinde bulundu. 1987 ve 2002 yılları arasında Defter dergisinde yayın kurulu üyeliği yaptı. 1997'de Virgül dergisi genel yayın yönetmenliğinde bulundu. Koçak, hâlen İstanbul'da yaşamaktadır.

Tomris Uyar’ın İpek ve Bakır adlı eseri üzerine yazdığı ilk eleştiri yazısı 1971 yılında Sosyalist Gençlik dergisinde yayımlandı. Daha sonraki dönemlerde yazdığı modern Türk edebiyatı üzerine yazılarıyle Defter, Virgül, Sombahar, kitap-lık, Gösteri ve Ludingirra gibi dergilerde görüldü. Koçak eleştiri yazılarına devam ettiği sıralarda çeviriler yapmaya başladı ve 1975 yılında Ahmet El Kutsî'den Arap Dünyasında Milliyetçilik ve Sınıf Mücadeleleri, Ernest Mandel'den Barış İçinde Birlikte Yaşama ve Dünya Devrimi, 1977'de Orhan Dilber ile birlikte Lev Troçki'den Faşizme Karşı Mücadele, 1986'da Max Horkheimer'den Akıl Tutulması, 1990'da Lev Troçki'den Rusya'da Sürekli Devrim, Sonuçlar ve Olasılıklar, Isaac Deutscher'den Bitmemiş Devrim adlı eserleri çevirdi.

1995 yılında yayımlanan ilk eseri İmgenin Halleri'nde Koçak daha çok soyut çalışmalarıyla bilinen Mithat Şen'in resimlerini inceledi. Üç denemeden oluşan bu kitapta denemelerin başlıkları şu şekildedir: "Mithat Şen'in Çıplakları" "O Uzun, Geriye Bakan Eğim..." ve "Cevabın Sorusu". 1998 yılında Theodor W. Adorno'dan Minima Moralia, Bülent Somay ile birlikte Adam Philips'ten Dehşetler ve Uzmanlar, Melanie Klein'dan Haset ve Şükran, 2001'de Samuel Beckett'ten Proust ve Sabir Yücesoy ile birlikte Theodor W. Adorno'dan Edebiyat Yazıları adlı eserleri çevirdi.

2009 yılında yazarın Modern ve Ötesi adlı kitabı yayımlandı. Koçak 2007 ve 2009 yılları arasında İstanbul'da gerçekleşen "Modern ve Ötesi" sergisi kapsamında bu eseri hazırladı. Kitabında son 50 yılın sanatını kronolojik olarak ele alıp modernliği ve ötesini değerlendirdi. 2001'de yazarın Turgut Uyar'ın şiirlerinde kendini yazma deneyimini incelediği kitabı Bahisleri Yükseltmek yayımlandı. Turgut Uyar'ın Korkulu Ustalık kitabında yazdığı bir denemesinde kendinden önceki şairler için söylediği "kendilerini yeniden icat edemediklerinden sustuklarına inanıyorum" (Uyar, 2009: 263) sözü üzerine harekete geçen Koçak, bu eserinde İkinci Yeni şiirinin kendisini yaratma macerasını Uyar'ın şiirlerinden hareketle inceledi. Turgut Uyar'ın şiirini her zaman geliştirmeye ve değiştirmeye çalıştığını ve bu nedenle de şiirinde sıçramaların ve kopuşların bulunduğunu ifade eden Koçak, Harold Bloom'un Etkilenme Endişesi adlı kitabında ortaya koyduğu şiirsel serüvenin aşamalarını kullanarak Turgut Uyar'ı ve İkinci Yeni hareketinin şiir anlayışını değerlendirdi.

2012 yılında Koçak'ın modern şiir üzerine yazdığı 19 denemeden oluşan kitabı Kopuk Zincir yayımlandı. Sırasıyla Nâzım Hikmet, Melih Cevdet Anday, Oktay Rifat, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Behçet Necatigil, İlhan Berk, Ece Ayhan, Süreyya Berfe, Mehmet Taner, İzzet Yasar, Abdülkadir Budak, Enis Batur, Haydar Ergülen, Mahmut Temizyürek, Komet, Necmi Zekâ ve Bedirhan Toprak'ın kitapları ve şiirleri üzerine 1993-2011 yılları arasında yazdığı ve çeşitli dergilerde yayımlanan yazılarını bu eserinde topladı.

Koçak edebiyata, eleştiriye ve yayıncılığa yaptığı katkılar nedeniyle 2016 yılında Erdal Öz Edebiyat Ödülü'nü kazandı. Aynı yıl Yücel Göktürk ve Orhan Koçak'ın Turgut Uyar üzerine yaptığı söyleşinin kitaplaştırılmış hali olan Turgut Uyar ve Başka Şeyler yayımlandı. Eserde Turgut Uyar'ın şairliği ve şiirlerinin yanında; Oğuz Atay'dan, Lacan'dan, Can Yücel'den, gezi olaylarından, varoluşçuluktan, sosyal ve siyasi konularda yapılan konuşmalar da yer aldı.

2017 yılında yazarın topluma yabancılaşmış ve huzursuz hisseden modern zaman aylağını konu edindiği Tehlikeli Dönüşler isimli kitabı yayımlandı. Koçak bu eserinde, Yusuf Atılgan'ın Aylak Adam'ı ve Ayhan Geçgin'in Kenarda, Gençlik Düşü ve Son Adım romanları arasında bir ilişki kurup, onları birlikte değerlendirdi. Koçak'ın yayımlanan son kitabı olan Polemikler 2019 yılında basıldı. Yazar, 2017 ve 2018 yıllarında çeşitli gazetelerde ve internet sitelerinde yayımlanan siyasal ve kültürel polemikleri değerlendirdiği yazılarını bu kitapta topladı.

Koçak edebi niteliği yüksek olan eserlerde dört temel özellik olduğunu düşündü. Bunlar; biçim ilkesi, çokseslilik, ruhsal belirlenmişlik, bastırmanın şiddetini ve karşı-direnci dillendirmedir. O, "yazdığı özgün denemeler ile yaptığı nesnel ve çözümleyici eleştirilerle tanındı" (Işık, 2007: 2230). Orhan Koçak, Halit Ziya Uşaklıgil'in Mai ve Siyah romanı üzerine yaptığı psikanalitik inceleme, Orhan Pamuk'un Kara Kitap'ı üzerine yazdığı eleştiri yazısı ve İkinci Yeni şiiri ve şairleri hakkındaki görüşleriyle edebiyat dünyasındaki yerini ispatladı.