Madde Detay

İstanbul‘da dünyaya geldi. Annesi Erinç Hanım, babası Subay Çetin Başar'dır. İlk ve ortaöğrenimini İstanbul, Ankara, Lefkoşa ve Ağrı, Doğubayazıt'ta yaptı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nden mezun oldu. TRT 3’te “Caz Duygusu” adlı bir radyo programı hazırladı (1986-91). Güneş gazetesinde sanat yönetmenliği ve yazarlık yaptı (1989-91). TRT 1 televizyonundaki “Akşama Doğru” programında kitap sohbetlerini (1990-91), Kanal 6 televizyonunda “Tempo” programını (1992) hazırlayıp sundu; "Her Şey Yolunda" (Star), "Başka Yerde Yok" (Cine 5), "Akıl Oyunu" (Kanaltürk), "Kürşat Başar'la" (Kanaltürk), "Siyaset Hakkında Her Şey" (NTV), "Kürşat Başar'la" (Fox), "Kürşat Başar'la Yaz Sohbetleri" (CNN Türk) ve "Kürşat Başar'la" (Turkmax Gurme) adlı programları yaptı. Haftalık Tempo dergisi genel yayın yönetmenliğinden (1992-94) sonra, Yeni Yüzyıl gazetesinde başladığı (1994) köşe yazarlığını 1999’dan sonra Star gazetesinde sürdürdü. “Kozalak” adlı sahne yapıtı Hülya Aksular yönetiminde sahnelendi (Yalçın 2010: 180-181). Müzik ve edebiyatla yakından ilgilendi. Keşke Burada Olsaydın (2012) ve Kaldığımız Yerden (2016) adlı iki albüm yaptı. Kış İkindisinin Evinde (1988) adlı ilk hikâye kitabı ile 1989 Haldun Taner Öykü Ödülü'ne layık görüldü. 2011-2013 yılları arasında Cumhuriyet gazetesindeki "Hayal ve Gerçek" adlı köşesinde yazan Başar, müziğe tutkusunu hobi olmaktan çıkarmış ve önemli müzisyenlerle konserler vermeye devam etmektedir. Bekâr olan sanatçı, hâlen İstanbul'da yaşamakta ve yazı çalışmalarını sürdürmektedir.

Aşk romanlarıyla adını duyuran ve son dönem edebiyatımızda çok konuşulan Kürşat Başar, yazı serüveninin başlangıcını şu cümlelerle dile getirmiştir: "İlk romanımı biraz komik olacak ama ilkokulda yazdım. İlkokul dördüncü sınıfta, 120 sayfa falandı. Niye başladım çok bilmiyorum. Evimiz çok kitap olan bir evdi. Babam çok okurdu, annem de zaten edebiyat öğretmeniydi. İlk hikâyelerimi ciddi anlamda yazmaya başladığımda lise son ya da üniversite birinci sınıftaydım." (Hiçdurmaz 2014). 1982’den itibaren müzik ve edebiyat yazılarını; Gösteri, Defter, Hürriyet Müzik dergileriyle Güneş gazetesinde yayımlayan Kürşat Başar'ın ilk öyküsü 1985’te "Baran Orgun" imzasıyla Gösteri dergisinde çıkmıştır. Yazarın Kış İkindisinin Evinde (1988) adlı ilk öykü kitabı, gerek yazım tekniği, gerek öyküleri kurgulayışı, gerekse ele aldığı konulara bakış açısıyla genç ve farklı bir kitap olarak karşılanmıştır: "Aslında bir ilke hiç benzemeyen bir ilk kitap bu. Bir düşünür, şair, öykücü üçgeninin birikiminden kaynaklanmış bir kitap etkisi uyandırıyor. Kürşat Başar kendini kolay ele vermeyen, okurunu çaba harcamaya çağıran bir yazar." Öykü kitabı Kış İkindisinin Evinde’den sonra romana yöneldiyse de yazdıkları daha çok “uzun öykü” özelliği gösterir; ağırlıklı olarak ölüm, ayrılık, çaresizlik, hiçlik ve yabancılaşma gibi temaları işlemiştir (Yalçın 2010: 180-181). Yazar, ağırlıklı olarak roman ve deneme türünde eser vermiştir.

Başar'ın ilk romanı Konuştuğumuz Gibi Uzaklara (1990); çılgın, eğlenceli, oyunsu, ama korkularla dolu bir yasak aşk hikâyesidir. Gümüş, eserin öykü olarak kaydedilmesi gerektiğini belirtmiş ve "Konuştuğunuz Gibi Uzaklara da bir roman sayılamaz; roman olmanın özellikleriyle yazınsal düzeyde ilişki kurabilmiş değildir. Bazen yayıncıların da çok satış saplantısında gürültüye götürülen bu ayrım, yazarların da serinkanlı seçimine gereksinim duyuyor. Konuştuğumuz Gibi Uzaklara son yıllarda birbiri üstüne gelen benzerleriyle aynı dünyaya açılıyor: Bir yaşam durumumun kırıklıkları, ayrılıkları, bitimli aşkları, sapkın duyarlıkları, acıları, umutsuzlukları, geleceksizliği, yitikliği, çaresizliği, hiçliği, yabancılaşması-bir karabasan dünyası... Kürşat Başar bütün bunların bileşimini yalın bir dil ve kendi öyküsüne özgü bir biçemle verirken, seçilmiş bir yaşam durumunun öykücüsü oluyor. Konuştuğumuz Gibi Uzaklara’nın bir öykü (ama 'camdanöykü') oluşu onun kendince değerinden yitirmesine niçin yol açsın?" (Gümüş 2011) değerlendirmesini yapmıştır.

Sen Olsaydın Asla Yapmazdın, Biliyorum (1992) ile Kürşat Başar, Türkiye'nin en çok okunan yazarları arasına girmiştir. Yazar bu romanda; aşk ve dostluk ilişkilerini üç kişinin etrafında dönen bir hikâye etrafında ele almıştır. Doğan Hızlan, bu roman için "Edebiyat, olağanı olağanüstüye dönüştürür. Bu kitabı okurken ilk aklıma gelen cümle bu oldu. Yaşamsal olanla zihinsel olanın birbirini beslediği bir yazma biçimi, çağrışımlarla anılarda kurulan, ritmi hiç düşmeyen bir edebiyat, anlatım temposu..." değerlendirmesini yapmıştır. Bayramoğlu'na göre ise Sen Olsaydın Asla Yapmazdın, Biliyorum; postmodern bir romandır: "Çok az romanda üslup, yazım tekniği ve tema birbirlerini bu denli çarpıcı biçimde tamamlamıştır. Üslup temayı, hiçbir romanda bu denli yeniden biçimlendirmemiş, yaratıcılığın ve yaratılanın adı üslup olmamıştır. Post-modernizmin ne olduğunu merak edenler bu romanı okusunlar. Başar, hiçbir şekilde post-modernist değil ama roman post-modernizmin ta kendisi...". Kürşat Başar; insan ilişkilerini sorguladığı, duygusal gelgitler ve kararsızlıklar üzerinde durduğu Aşkı Bulmanın ve Korumanın Yolları (1996) romanı ile çok konuşulmuştur. Bu romanında, gerek roman tekniğindeki farklılıkla, gerek anlatımındaki yenileşmeyle farklı bir boyuta geçtiği; kendi yarattığı duyarlı, ayrıntılı, derin dünyayı ve kendine özgü üslubunu koruduğu belirtilmiştir. Aşkı Bulmanın ve Korumanın Yolları, bir yandan farklı kişiler ve farklı anlatımlarla yaşanılan aşkları anlatırken, diğer yandan da günümüz dünyasına, ilginç saptamalarla ve ironiyle yaklaşan bir roman olarak değerlendirilmiştir.

Efsanevi bir roman olan Başucumda Müzik (2004), evli bir dışişleri bakanı ile yine evli bir dışişleri bürokrat karısının aşkını anlatır. Romanda 1950-1960 dönemine ait; İstanbul'daki bir ayaklanmadan (6-7 Eylül olayları), intihara teşebbüs eden bir cumhurbaşkanından (Celal Bayar), Eskişehir'e doğru giderken tutuklanan bir başbakandan (Adnan Menderes) söz edilir ve devrin politik gelişmeleri takip edilir (Sarıbaş 2003). İnan, bu roman için "Başucumda Müzik, güçlü bir kadın olmak ve tek başına bütün dünya ile başa çıkmak gibi düşüncelerini bir kenara bırakarak, bir gecede yeni bir maceraya atılan bir kadının, çocukluğundan kalma bir sureti yeniden görmesi üzerine başından geçenleri, hissettiklerini ve düşündüklerini anlatan bir roman. Kitabın sayfalarını çevirdikçe, kendinizi yasak bir aşka tanıklık eden ve içten içe onları destekleyen biri olarak bulacaksınız. Bir kadın için bile duygularını kelimelere dökmek çok zorken; Kürşat Başar, Başucumda Müzik adlı romanında bir kadının kalbinden geçenleri, bir erkeğin kaleminden çıktığına inanamayacağınız kadar başarılı bir şekilde kaleme alıyor." (İnan 2016) değerlendirmesini yapmıştır.

Yaz (2014) romanında yakın tarihimizin kritik bir döneminde dünyaya gelen, birbiri ardına yaşadığı kayıplara rağmen hayata tutunan bir gencin büyüme serüveni, yüzleşmeleri ve bir yaz mevsimi yaşadığı sarsıcı aşk, arka plana hızla yitip giden İstanbul yerleştirilerek anlatılır. Roman, yazara göre diğer kitaplarından farklı bir yerde durur: "Yaz diğer kitaplarımdan farklı olarak kendi içimi yazdığım bir roman. Yazıyla, kitaplarla ve sözcüklerle ilişkimi anlattım. Çocukluğumu çok hatırladığım, biraz daha kişisel bir roman. Herhâlde belli bir yaşa geldikten sonra böyle bir şey yazmak istedim. Yaz için 11 yıl bekledim. Belki de yazar olarak duraksadığım bir süreçti; bilemiyorum. Ama hiç boş durmadım. Zaten benim için önemli olan şey yazmak değil, kendimi doğru şekilde ifade etmek." Aslında Hayal (2016) anı-romandır. Aktan'a göre roman yazarın çocukluğundan bu yana farklı iklimlerde büyüyen ruhunun müziğini duymak için çok güzel bir başlangıç niteliğindedir: "Aslında Hayal, başta yazarlar ve yazar adayları olmak üzere pek çok insanın kalbine bir köşesinden dokunup, beklemediği mucizeler yaratabilecek bir kitap olmuş. İçinde çocuk, ergen, yetişkin, dergi yöneticisi, yazar, müzisyen ve oyuncu tüm Kürşat Başar’ları buluyor, onun yayıncılıktan televizyona, televizyondan müziğe uzanan hayatına eşlik ediyor, onu gerçekten tanımış gibi hissediyorsunuz." (Aktan 2016).

Aklımda Hep Sen (2019), mesafelere kafa tutan bir aşk romanıdır. Roman; günün birinde, seyahate çıkıyorum diyerek birdenbire evini, ailesini, küçük kızını terk edip kendisine bambaşka bir hayat kuran kayıp bir babanın bıraktığı büyük boşluğu nasıl doldurabileceğini bilemeyen Ebru’nun, bilinmeyen bir yere doğru çıktığı tren yolculuğunda anımsadıklarıyla, çocukluktan genç kızlığa evrilme, büyüme, yalan söylemeyi öğrenme, kendini arama, geçmişle hesaplaşma ve hayatının ilk ve son gerçek aşkını bulma serüvenidir. Atmaca, romanda politikaya, güncel ve felsefi sorunlara da değinildiğini belirtmiştir: "Travmalar, üzüntüler, mutluluklar, umutlar... O yüzdendir belki içinde aşk olan kitaplar her zaman seviliyor. Türkiye’de bu işin ustalarından biri de Kürşat Başar. Fon Türkiye olunca ucundan da olsa politikaya, güncel ve felsefi sorunlara değiyor. Hepimizi üzen haksızlıklara bir ufak isyan ediyor. Kadın ve erkek olmayı tartışıyor. Bir kızın hayatına giren tüm insanlarla ilişkilerini masaya yatırarak onu anlamaya çalışıyor. Tutkulu, umut dolu bir aşk anlatıyor. Başar okurunu mutlu edecek, keyifli bir yaz kitabıyla yayın dünyasında adından her zamanki gibi söz ettireceğe benziyor." (Atmaca 2019).

Aşkı “Beyin, kalp ve cinsel organ arasında gerçekleşen eşsiz bir uyum” olarak tanımlayan Başar, romanlarında ruhsal derinliğe ve betimlemelere önem veren bir yazardır. Nitekim bunu Haydar Ergülen'le yaptığı söyleşide şöyle dile getirmiştir: "Bütün kitaplarımda beni hep şu ilgilendirdi, okuduğum kitaplarda da o ilgilendirdi: İnsanların ruhsal derinliği… Çünkü hepimiz aslında birbirimizi bir şeye benzetiyoruz. Kendimizi de bir şeye benzetiyoruz. Bu bize verilen öğretiyle ilgili, eğitimle ilgili, geleneklerle ilgili falan filan. Bütün dünyada var bu. Kılık kıyafetimizden, gözlükten, sakaldan, tipten, renkten filan hepimizin birbirleriyle ilgili birtakım fikirleri var. Ama aslında herkes tek başına eşsiz birisi. Ve onun aslında çok acayip bir ruhsal derinliği var. Ve ben hep sevdiğim romanlarda o ruhsal derinliği ararım... Ben o tür romanları sevdim hep. Böyle çok bana klişe birtakım olayları anlatan veya olay akışını takip eden; ‘bunun sonunda ne olacak acaba, adam oğlanı öldürecek mi?' falan tarzı romanları okurum ama çok da bayılmam edebiyat olarak. Galiba onu yapmak istemişim burada, bu bütün kitaplara baktığımda o derinliği yakalamaya çalıştım daha çok. Hem kendi içimdeki bir mesele bu, hem de başkalarına bakışta…" (Ergülen 2015). Kürşat Başar, her ne kadar aşk temasına ağırlık verse de sadece bir aşk romancısı değildir. Çünkü eserlerinin arka planında farklı olaylar ve hayatlar da işlenmektedir. Başucumda Müzik ve Aklımda Hep Sen romanlarında görüldüğü üzere arka planda yakın tarih ve devrin politik durumu yansıtılır. Bu yönleriyle panoramik bir bakış sezilir.

İğreti Yaşamlar (2003) yazarın ironiyle duygusallığı, hayalle gerçeği, tarihle bugünü birbirine bağladığı denemelerinden oluşur. Başar, kitapta politikadan aşka, evrensel değerlerden kimliklere, teknolojiden dine, günümüz dünyasını mercek altına alır. Çok Güldük, Ağlamayalım (2006) ve Bazen Unutmak İstersin (2018) yazarın deneme türündeki diğer kitaplarıdır.