Madde Detay
MEHMET, Mehmet Demirtaş
(d. 1922 / ö. ?)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Mehmet Demirtaş olan âşık, 1922 yılında Kırıkkale'ye bağlı Hasandede ilçesinde dünyaya gelmiştir. Çeşitli maddi zorluklar nedeniyle ilkokul eğitimini yarıda bırakmıştır. Ancak daha sonra ilkokul diplomasını dışarıdan almayı başarmıştır. Fabrikada işçi olarak çalışma hayatına başlamıştır. Bu süreçte evlenmiş ve dört kızı ve iki oğlu olmuştur. Ailesinde âşıklık geleneğine mensup herhangi bir kimse bulunmamaktadır. Âşığın ölüm tarihi hakkında herhangi bir bilgiye ulaşılamamıştır (Demir 2010: 306).
Âşık, saza ve söze kendini adayışını şu şekilde anlatmaktadır: ''Henüz emekli olmamıştım, fabrikada çalışıyordum. Yakın civarda düğün olduğu bir gündü. Ben de yorgunlukta bir kayanın dibinde uyuyakaldım. Orada, rüyamda dolu içtim. Ondan bu yana kendimi saza ve söze adadım, derken geldim 86 yaşıma. Gençlikte çok eğendik, büyülendik, yola çıktık âşık olduk'' (Demir 2010: 303). İlk şiirini ise 1963 yılında köylerine gelen elektriğin sevinci ve coşkusu ile yazmıştır. Âşığın sazda ve sözde ustası yoktur. Hem örnek aldığı âşıkların etkisi hem de kendi merak ve ilgisi sayesinde kendini geliştirmiştir. Genç bir âşıkken birlikte icra ettiği isimlerden birisi Âşık Veysel'dir. Âşık bu karşılaşmada Âşık Veysel ile atışmıştır. Bunun üzerine ''Bu ustanın sazına tamah et'' diyen Âşık Veysel, sazını âşığa armağan etmiştir (Demir 2010: 304). Kendi döneminden sevdiği ve beğendiği isimlerin Hacı Taşan ve Muharrem Taşan olduğunu ifade etmektedir. Kendisine örnek olarak aldığı tek kişinin Âşık Veysel olduğunu belirtmektedir. Âşığa mahlası dönemin Ankara Valisi ve kendisinin dostu olan Celal Kayacan'ın Hasandede'ye yaptığı bir ziyaret esnasında âşığı sahneye davet ederken ''Bu benim Âşık Mehmet'im'' demesi üzerine verilmiştir (Demir 2010: 306). Bundan sonra hep Âşık Mehmet takma adını kullanmıştır. Âşık meclislerinde zaman zaman icralarda bulunan Mehmet, özellikle Kırıkkale, Keskin ve Hasandede'de yapılan festivallere katılmıştır. Buralarda çokça atışmalar sergilemiştir. Âşık irticalen şiir söyleme yeteneğine sahiptir. Hiçbir dernek veya kuruluşa üye olmayan âşık, birkaç defa albüm doldurmuştur. Ancak bu eserleri zaman içinde kaybolup gitmiştir (Demir 2010: 306).
Eserlerinde gündelik hayatta yaşadığı olaylardan sıklıkla bahsetmektedir. Hayatın getirdiği sevinç, mutluluk, heyecan ve zamanın geçiciliği gibi duygular âşığın şiirlerinde yer etmektedir. Eserlerinin yazılış amacı yeri geldiği zaman yaşadığı sıkıntıları anlatmak, yeri geldiği zaman sevinçlerini insanlarla paylaşmaktır. Şiirlerinde özellikle Âşık Veysel etkisi görülmektedir (Demir 2010: 304). Mahlas olarak adını tercih etmiştir. Mani nazım biçimini sıklıkla kullanmıştır. Âşığın bazı eserlerinin duraklarında ve ölçüsünde uyumsuzluklar göze çarpmaktadır. Örneğin 12’li hece ölçüsüyle söylediği şiirlerde, bazı dizelerin 10, 11, 13, 15’li hece ölçüsünde olduğu görülmektedir. Âşık, yarım kafiye başta olmak üzere kafiye çeşitlerinin tamamını kullanmıştır. Çoğunlukla tunç, zengin ve cinaslı kafiye türlerini tercih etmiştir. Kullandığı dil konuşma diline yakın, yalın ve süsten uzaktır. Âşık hakkında herhangi bir akademik çalışma yapılmamıştır (Demir 2010: 306).
Kaynakça
Demir, Fatma Merve (2010). "Mehmet Demirtaş". Sazın ve Sözün Sultanları IV. Ed. Fatma Ahsen Turan ve Başak Uysal. Ankara: Gazi Kitabevi. 302-308.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: MEHMET DALDALYayın Tarihi: 08.04.2019Güncelleme Tarihi: 09.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 08.04.2019Güncelleme Tarihi: 09.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | SİMSAROĞLU, Fırat Ergenekon | d. 06.06.1957 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | BOYACI, Ali Rıza Gözütok | d. 1916 - ö. 1996 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | KUL MUSTAFA/MUSTAFA, Mustafa Sayılır | d. 1950 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Güzide Taranoğlu | d. 29 Ocak 1922 - ö. 30 Aralık 2013 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ALİ CELALETTİN ULUSOY | d. 25.02.1922 - ö. 18.04.1990 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Zeki Kuruca | d. 20 Kasım 1922 - ö. 12 Mart 1988 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Güzide Taranoğlu | d. 29 Ocak 1922 - ö. 30 Aralık 2013 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | ALİ CELALETTİN ULUSOY | d. 25.02.1922 - ö. 18.04.1990 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Zeki Kuruca | d. 20 Kasım 1922 - ö. 12 Mart 1988 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Güzide Taranoğlu | d. 29 Ocak 1922 - ö. 30 Aralık 2013 | Meslek | Görüntüle |
11 | ALİ CELALETTİN ULUSOY | d. 25.02.1922 - ö. 18.04.1990 | Meslek | Görüntüle |
12 | Zeki Kuruca | d. 20 Kasım 1922 - ö. 12 Mart 1988 | Meslek | Görüntüle |
13 | Güzide Taranoğlu | d. 29 Ocak 1922 - ö. 30 Aralık 2013 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | ALİ CELALETTİN ULUSOY | d. 25.02.1922 - ö. 18.04.1990 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Zeki Kuruca | d. 20 Kasım 1922 - ö. 12 Mart 1988 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Güzide Taranoğlu | d. 29 Ocak 1922 - ö. 30 Aralık 2013 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | ALİ CELALETTİN ULUSOY | d. 25.02.1922 - ö. 18.04.1990 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Zeki Kuruca | d. 20 Kasım 1922 - ö. 12 Mart 1988 | Madde Adı | Görüntüle |