Madde Detay
Meliha Avni Sözen
(d. 1905 / ö. 29 Mart 1993)
Yazar, Hatip, Öğretmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Tam adı Meliha Avni Sözen Musagil'dir. Tüccar Hüseyin Avni Bey'in kızı olarak Ordu'da doğdu. Çocukluğunun ilk yılları Ordu'da geçen Meliha Avni Sözen, ailesiyle birlikte İstanbul'a taşındı; Çamlıca Kız Ortaokulu'nu (Çamlıca Kız Lisesi) ve Arnavutköy Amerikan Kız Koleji'ni bitirdi. Öğrenciyken yaptığı konuşmalarla dikkat çeken Meliha Avni’yi Florya Köşküne çağırarak dinleyen Atatürk onu çağdaş Türk kadınları için örnek gösterdi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'ni bitirdikten sonra, Kadıköy Ortaokulu'nda ve İnönü Kız Lisesi'nde İngilizce öğretmenliği yaptı. Cumhuriyet Halk Partisi ve Halkevi içerisinde de görevler üstlendi, 1944’te Şişli Halkevi Reisliğine getirildi. İstanbul Halkevi Neşriyat ve Köycülük başkanlıkları görevlerini üstlendi. Kızılay’da ve Türk Hava Kurumu'nda çalıştı. Üsküdar Kız Koleji'nin idare heyeti başkanlığını ve müdürlüğünü yaptı.
Meliha Avni öğrenciliği sırasında Son Posta gazetesinde yazılar yazmaya başladı, daha sonra yazılarıyla İstiklâl gazetesinin yazar kadrosu içerisinde yer aldı. Basılı ilk edebî eseri olan Bir Gecenin Sabahı adlı romanını 1933 yılında neşretti. Mehmet Behçet Yazar, bu romanı "bizde 'avantür' romanı nevi için muvaffak bir tecrübe" kabul eder. (Yazar 1940: 15) Gazeteciliğinin ve edebiyat çalışmalarının yanı sıra daha çok iyi bir hatip olarak tanındı. Söylevlerini Bir Ses adlı bir kitapta toplamıştır. "146 sayfalık kitap yazarın Atatürkçülüğünü, millî duygularını, heyecanlarını ve hitabetteki eşsiz yeteneğini çok iyi yansıtmıştır." (Tanju 1982: 48) Anam (1970) ve Devrimden Evvel, Devrimden Sonra Köy adlı üç piyese imza atmıştır. "Hatipliği ana mesleği olarak gören Sözen, iyi eğitim almış, varlıklı ve Millî Mücadeleye katkı sağlayan bir aileden gelmiştir. Hakkında çok fazla çalışma olmamakla birlikte, 1905’ten 1993’e kadar süren hayatının her aşamasında yaptıkları ile gerek basında, gerekse çeşitli dergilerde hep isminden bahsedilmiştir." (Bolat 2014: 174)
Kaynakça
Bolat, Belgün Selman (Güz-2014). "Hep Hatırlanmak İsteyen Cumhuriyet'in İlk Kadın Hatibi: Meliha Avni Sözen". Karadeniz Araştırmaları. S. 43. 151-174.
http://www.fasev.org/meliha-avni-sozen/ [erişim tarihi: 28 Mayıs 2018]
Tanju, Halûk Cemil (1982). Meliha Avni Sözen. İstanbul: Servetifünun Matbaası.
Yalçın, Murat (Ed., 2010). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi C II (3. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yay. 928-929.
Yazar, Mehmet Behçet (12.3.1940). "Meliha Avni Sözen". Yedigün. C. 15. S. 366. 15.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. NECATİ TONGAYayın Tarihi: 04.07.2018Güncelleme Tarihi: 08.11.2020
Yayın Tarihi: 04.07.2018Güncelleme Tarihi: 08.11.2020
Güncelleme Tarihi: 08.11.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Bir Gecenin Sabahı | Cihan Kitaphanesi / İstanbul | 1933 | Roman |
Bir Ses | - / İstanbul | 1936 | Röportaj |
1939 Anadolu Zelzelesi | Eminönü Halkevi Yay. / İstanbul | 1940 | Derleme |
Mehmetçiğin Anası | Ahmet Halit Kitabevi / İstanbul | 1943 | Tiyatro |
Anam | - / - | 1970 | Tiyatro |
Devrimden Evvel, Devrimden Sonra Köy: Köy Piyesi | - / - | - | Tiyatro |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Nurten Çelebioğlu | d. 1930 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | OZAN SADIK/KUL SADIK/GÜL SADIK, Sadık Gül | d. 01.01.1966 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Nuri Kahraman | d. 1956 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Musa Taşmuhammetoğlu Aybek | d. 10 Ocak 1905 - ö. 1 Temmuz 1968 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Bekir Sıtkı Kunt | d. 1905 - ö. 8 Mart 1959 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | AZMİ, Abdullah Yamanoğlu | d. 1905 - ö. 20.10.1949 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Asım Bezirci | d. 1927/8 - ö. 2 Temmuz 1993 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | RAHMANÎ, Ali Çırçır | d. 17.02.1942 - ö. 25.10.1993 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Sami Ateş | d. 1950 - ö. 10 Haziran 1993 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Bekir Oğuzbaşaran | d. 01 Eylül 1946 - ö. - | Meslek | Görüntüle |
11 | Uğur Yücel | d. 26 Mayıs 1957 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Göknur Gündoğan | d. 1982 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Galip Sertel | d. 16 Haziran 1942 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Emel Koşar | d. 10 Haziran 1981 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Ferat Emen | d. 1972 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | AVNÎ, Avni Konuk | d. 1873 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | AVNÎ, Eşref-zâde Şeyh Avnullâh Efendi | d. 1708-1709 - ö. 01.12.1742 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Hüseyin Avni Cinozoğlu (Hüseyin Akıncı) | d. 1955 - ö. 4 Eylül 2015 | Madde Adı | Görüntüle |