MERYEM GENÇ

(d. 1892 / ö. 1954)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Meryem Genç olan âşık 1892'de Kırşehir'in Mucur ilçesine bağlı Dalakçı köyünde dünyaya gelmiştir. Annesinin adı Esma, babasının adı ise Ahmet'tir. Kaynaklarda hayatı hakkında yeterli bilgi bulunmayan Meryem Genç okuma yazma bilmemektedir. Âşık, 1954 yılında vefat etmiştir (Bulut 1983: 72, Turan vd. 2014: 349).

Meryem Genç, yöresinde Çot Meryem diye anılmaktadır; Derleme Sözlüğü'ne göre "el veya ayağı sakat olan kimse; kötürüm, çolak" (1993: 1274) anlamlarına gelen çot kelimesinin Meryem'in mahlası mı lakabı mı olduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte anlamından yola çıkılarak lakabı olduğu tahmin edilmektedir.

Meryem Genç'i konu alan mevcut çalışmalarda âşığın şiir söylemeye ne zaman, nasıl başladığı, eserleri ve edebî kişiliği konusunda bilgi bulunmamaktadır. Çot Meryem yöresinde söylediği içli türküler ve yaktığı ağıtlarla ünlüdür. Âşığın amcasının oğlu Ali, 1928 yılında, arkadaşı tarafından tüfekle vurularak öldürülür. Bu ölüm üzerine, Çot Meryem'in yaktığı ve Vahit Bulut'un derlediği bir ağıt vardır (Bulut 1983: 72-74). Bu ağıt hecenin 11'li vezniyle ve üç mısradan sonra gelen iki bağlantı mısrasıyla kaleme alınmıştır.

Kaynakça

Bulut, Vahit (1983). Kırşehir Halk Ozanları. Ankara: Filiz Yay.

Derleme Sözlüğü III. (1993). Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yay.

Turan, Fatma Ahsen, Reyhan Gökben Saluk, Özlem Ünal Ünalan (2014). Geçmişten Günümüze Sazda ve Sözde Usta Kadınlar. Ankara: Gazi Kitabevi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. İMRAN GÜNDÜZ ALPTÜRKER
Yayın Tarihi: 22.01.2019
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Güllü Karanfild. 1972 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ÖZDEKÎ, Sakine Özdekd. 1950 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3HOTTUOĞLUd. 1863 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4SALİH, Törnüklü Şeyh Salihd. 1892 - ö. 1956Doğum YılıGörüntüle
5Can Akengind. 1892 - ö. 31 Ağustos 1942Doğum YılıGörüntüle
6KUL ABDULLAH, Abdullah Kösed. 1892 - ö. 1997Doğum YılıGörüntüle
7KARABABA, Battal Karababad. 1893? - ö. 1954Ölüm YılıGörüntüle
8SEYFİ KILIÇd. 1864 - ö. 1954Ölüm YılıGörüntüle
9Sait Faik Abasıyanıkd. 18 Kasım 1906 - ö. 11 Mayıs 1954Ölüm YılıGörüntüle
10MURAT ÇOBANOĞLUd. 01.11.1940 - ö. 26.03.2005MeslekGörüntüle
11KUL TURABÎ, Turabi Bektaşd. 1954 - ö. ?MeslekGörüntüle
12ŞÂNÎ, Şâni Deded. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
13KAPKIN, Mustafa Kapkınd. 1944 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14GÜRKANÎ, Enver Gürkand. 1948 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ÖZLEMİ, Özlem Olgaçd. 19.06.1982 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HALİL, Halil İbrahim Bacakd. 1924 - ö. 20.08.2008Madde AdıGörüntüle
17ENVER/ENVERÎ, Enver Artuçd. 09.03.1949 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18SATILMIŞ KOCAMANd. 1949 - ö. ?Madde AdıGörüntüle