Madde Detay
Murat Yalçın
(d. 24 Mart 1970 / ö. -)
Öykü Yazarı, Editör
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Ömer Şahin Yalçın olan sanatçı Aysel Hanım ile Bekir Yalçın'ın oğlu olarak İstanbul'da dünyaya geldi. İlk, orta ve lise öğrenimini İstanbul'da tamamladı. 1999'da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümünden mezun oldu (Yalçın 2010: 1105). Yayıncılık, gazetecilik ve düzeltmenlik yaptı. 1991-1993 yılları arasında Sombahar dergisinin yayın sekreterliğini yürüttü. TÖMER Edebiyat dergisinin danışma kurulu (1996) ve Yaşasın Edebiyat dergisinin yayın kurulu (1997-99) üyeliğinde bulundu. Yapı Kredi Yayınları ansiklopedi servisindeki Cumhuriyet Ansiklopedisi ile Osmanlılar Ansiklopedisi ekiplerinde yazar ve redaktör olarak görev aldı. Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi’ni yayıma hazırladı. Hâlen kitap-lık dergisinin editörlüğünü yürüten sanatçı, şair Elif Sofya ile evlidir ve bir oğlu vardır. Pera Mera (2017) adını verdiği son öykü kitabıyla 2017 Yunus Nadi Öykü Ödülü'ne layık görüldü. 1997'den beri Yapı Kredi Yayınlarında editör olarak çalışmalarını sürdürmektedir.
Murat Yalçın çağdaş Türk öykücülüğünün önemli kalemlerindendir. Hiçşey başlıklı ilk öyküsü 1989'da İkindi Yazıları dergisinde yayımlanmıştır. Daha sonra kaleme aldığı öykü ve yazılarının yanı sıra kendisiyle yapılan söyleşiler; Varlık, Argos, Sombahar, Gösteri, Adam Öykü, Notos, Nar, Türk Dili ve kitap-lık gibi dergilerde yayımlanmıştır. "Her şey âdeta kendi kendine kuruluveren bir tümceyle başlar. Yazdıkça öyküyü görmeye başlarım. Artık ‘bir öykü’ yazmakta olduğuma inandığım bir an gelir. Ondan sonrası gençlik yıllarımda Minnetoğlu’nu kitabında okuyup unutamadığım Necatigil’in dediği biçimde gelişir. (...) Yenilen pehlivan güreşe doymazmış misali yazıp dururum. Geriye ne kalır derseniz, birkaç öykü ya da beş on tümce olabilir mi, bilmiyorum. Yazmayı seviyorum sadece, yazdıktan sonrası doğrusu pek umurumda değil." cümleleriyle öykülerinin ortaya çıkışını ve yazım sürecini anlatan Yalçın, öykücülüğü âdeta kendine meslek edinmiştir. Aşkımumya adını verdiği ilk öykü kitabı 1995'te yayımlanmış ve bunu İma Kılavuzu (2003) izlemiştir. “Aşkımumya ve İmaklavuzu belirli bir olayı anlatan hikâyelerden oluşmuyor. Toplumun kural ve kurumlarıyla anlaşamayan yazarın izlenimleri; çağrışımlar, detaylar, ruh çözümlemeleri ile okura aktarılıyor. Okur noktalama işaretsiz, paragrafsız bölümlerin yanı sıra şiirlerden, mektuplardan, ifade tutanaklarından oluşturulmuş kurmacalar ile karşılaşıyor. Edebiyat anlayışı belirli ölçüde klasik roman, öykü öğretileriyle sınırlı bir okur kitlesinin bu öykülerde bekledikleriyle beklediği düzlemde karşılaşamayacağı kesin." (Berk 2015). Hafif Metro Günleri (1998) öykü serüveninde romana da yer veren yazarın ilk ve tek romanıdır. "Hafif Metro Günleri, Murat Yalçın edebiyatından pek çok iz taşımakla birlikte kendine has bir yol da edinmiş durumda. Üç bölümden oluşan romanda, her bölüm farklı yazarlardan yapılan epigraflarla başlıyor. Bir kahramanın metroda gördükleri, bu gördüklerinin izlenimleriyle zaman zaman geri gidişleriyle ama en çok biten bir evliliğe dair göndermelerle ilerleyen bir anlatı." (Şahin 2015).
Murat Yalçın'ın Şen Saat (2007) ve Karga Zarif (2012) ile kelime oyunlarından sıyrılarak yavaş yavaş klasik öyküye dönüşü sezilmektedir. Karga Zarif'teki öyküler duygu yüklü olmakla birlikte zengin ve bol mecazlı anlatımıyla okuyucuda derin izler bırakmaktadır. Kesik Hava (2003) ise kırsal ve kentsel imgelerle ön plana çıkan metaforlarla zenginleştirlmiş öykülerden oluşmaktadır. Bütün, "Murat Yalçın’ın öykülerinde öne çıkan özellik yazarın metaforlarla örülü dilidir. Hiç kuşku yok ki, yazar düz bir anlatımdan ziyade benzetmelerle, mecazlarla dilini zenginleştirip yeni ve kendine has bir anlatım geliştirmeyi arzuluyor." (Bütün 2015) cümleleriyle sanatçının öykülerinin genel değerlendirmesini yapmıştır. Son kitabı Pera Mera (2017) Yalçın'ın öykü serüveninde dönüm noktası olarak nitelendirdiği (Yalçın 2017) bir olgunluk dönemi eseri olarak değerlendirilebilir. Kontrol Kalemi / Hay 1000 Post-it (2015) yazarın ironik üslûbu ve öykücülüğüyle harmanlayarak oluşturduğu; okuyanın deneme ya da kurgulanmış günlük olarak değerlendirebileceği yazılardan oluşmaktadır. Bu kitapla yazarın iç dünyasına yolculuk yapılabileceği gibi onun öykü sanatının sırları hakkında da fikir edinilebilir. Kontrol Kalemi / Hay 1000 Post-it Doğan Hızlan'a göre bir Murat Yalçın'ın "yazma kulisi"dir.
Uzun müddet aradan sonra kaleme aldığı Dayı Parçası (2020), özünde kaçınılmaz tecrübeleri irdeleyen bir romandır. Dört bölüme ayrılan, otuz dokuz kısa öyküden oluşan Dayı Parçası’nda Murat Yalçın, anlatıcının gözünden ölüme yazgılı bir kişinin hastanedeki, evindeki tedavi sürecini, cenazesinin ardından da sevenleri ve yakınları tarafından hatırlanışını, hatta hayatının yeniden kurgulanışını gözler önüne sermektedir. Ancak derinden derine sergilediği mizahi yaklaşım sayesinde, yaşam sevgisini yeniden kazanmak için hastalık, yaşlılık, ölüm, yas gibi olgularla bir nevi dost olmayı seçmemiz gerektiğini fısıldar. Keskin zekâsı ve mizahi kişiliğinin yanı sıra incelikle kurguladığı öykülerinde; kelimelere hâkimiyeti, dilsel kodları kırması ve mecazlı anlatımıyla çağdaşlarından ayrılan Murat Yalçın, yazıdaki istikrarını korumuş ve çağdaş Türk öykücülüğünde kendine önemli bir yer edinmiştir.
Kaynakça
Ayçil, Ali ve Aksoy, Faruk (Hazırlayan) (2018). "Uzun Hikâye: Murat Yalçın, Bedir Acar". 11 Ocak 2019. [Video]. https://www.youtube.com/watch?v=PnFjO-wwa4w [Erişim Tarihi: 11. 01. 2010]
Berk, Selim Sina (2015). "Onun edebiyattaki yerini ne belirliyor?". IstanbulArtNews. S. 10.
Bütün, Seda(2015). "Anlatılamayanı Anlatmak. IstanbulArtNews. S. 10.
Erdem, Deniz Cem (2017). "Yunus Nadi Öykü Ödülü: Murat Yalçın". Cumhuriyet. 25 Kasım 2017.
Hızlan, Doğan (Sunucu) (2019). "Doğan Hızlan ile Karalama Defteri | Murat Yalçın | 18. Bölüm". 11 Tem 2019. [Video]. https://www.youtube.com/watch?v=0XgZ8Gch_DM&list=PL0gMcF5aNgrPleNTHq89LYVVhknQzyqWR&index=27 [Erişim Tarihi: 11. 01. 2010]
Murat, Ahmet (Sunucu) (2019). "Edebiyat Söyleşileri | Murat Yalçın | 44. Bölüm". 23 Ara 2019. [Video]. https://www.youtube.com/watch?v=up342FOZ0gQ [Erişim Tarihi: 11. 01. 2010]
Öztunç. Mehmet (2015). "Murat Yalçın ile Kitapları Üzerine". Türk Dili. C. CIX. S. 763.
Öztürk, Merve (2015). "Kalabalık Bir Anlatı: Karga Zarif". IstanbulArtNews. S. 10.
Şahin, Seval (2015). "Sadece başlangıç…" . IstanbulArtNews. S. 10.
Yalçın, Murat, (2010). "Yalçın, Murat", Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. Cilt 2. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 1105.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: İSA KOYUNCUYayın Tarihi: 14.06.2019Güncelleme Tarihi: 18.09.2023
Yayın Tarihi: 14.06.2019Güncelleme Tarihi: 18.09.2023
Güncelleme Tarihi: 18.09.2023
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Aşkımumya | Yapı Kredi Yayınları / İstanbul | 1995 | Hikâye |
İma Kılavuzu | Yapı Kredi Yayınları / İstanbul | 2003 | Hikâye |
Şen Saat | Can Yayınları / İstanbul | 2007 | Hikâye |
Karga Zarif | Can Yayınları / İstanbul | 2012 | Hikâye |
Hafif Metro Günleri | Can Yayınları / İstanbul | 2013 | Roman |
Kesik Hava | Can Yayınları / İstanbul | 2013 | Hikâye |
Aşkımumya / İma Kılavuzu | Can Yayınları / İstanbul | 2013 | Hikâye |
İçimde Oğuz Atay ile Orhan Gencebay İkizi Yaşıyor | Can Yayınları / İstanbul | 2013 | Mektup |
Kontrol Kalemi / Hay 1000 Post-it | Can Yayınları / İstanbul | 2015 | Deneme |
Pera Mera | Can Yayınları / İstanbul | 2017 | Hikâye |
Dayı Parçası | Can / İstanbul | 2020 | Roman |
Oralı Olmamak | Günışığı Kitaplığı / İstanbul | 2020 | Roman (Çocuk) |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Tuğrul Tanyol | d. 14 Ocak 1953 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Kâmil Eşfak Berki | d. 17 Mayıs 1948 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | RÂCÎ, İmam Yusuf Efendi-zâde Süleyman Râcî Efendi | d. ? - ö. 1755 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | MURAT/GARİP MURAT, Murat Boydaş | d. 1970 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Ayhan Geçgin | d. 1970 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | TEKTAŞ, Musa Tektaş | d. 1970 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Ayaz Gıylecev | d. 1928 - ö. 2002 | Meslek | Görüntüle |
8 | Hasan Mercan | d. 1944 - ö. 2006 | Meslek | Görüntüle |
9 | Akif Kurtuluş | d. 26 Ekim 1959 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | Kemal Yalçın | d. 05 Eylül 1952 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Enis Akın | d. 09 Eylül 1964 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Efnan Dervişoğlu | d. 1970 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Murat Belge | d. 16 Mart 1943 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | MURAT OZANOĞLU, Durdağı Özen | d. 1965 - ö. 2013 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | Murat Gülsoy | d. 31 Mart 1967 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |