Nezihe Muhittin

Nezihe Muhlis
(d. 1889 / ö. 10 Şubat 1958)
Roman Yazarı, Çevirmen, Tiyatro Yazarı, Hikaye Yazarı
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğdu. Eğitimine doğduğu Semt olan Kandilli’de bir mektepte başladı. Farsça, Arapça, Fransızca ve Almanca’yı özel derslerle öğrendi. “Bir süreliğine Kumkapı Rahibe Okulu’na, altı ay kadar ise Dârü'l-Muallimât’a devam etti (Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi 2001: 606). Çocukluğunda annesiyle beraber kadınlar tarafından kurulan yardım derneklerinin faaliyetlerinde bulundu. Daha sonra dayısının kızı Nakiye Hanım sayesinde Fatma Aliye ile tanıştı. Yirmi yaşında Maarif Nezareti’nin fen sınavını kazandı ve okullarda müfettişlik yapmaya başladı. Dönemin gazete ve dergilerinde kadının toplumsal hayattaki yerine dair yazılar yayımladı. 1924’te Türk Kadınlar Birliği’nin kuruluşuna öncülük etti ve 1927’ye kadar başkanlığını yaptı. Kadın Yolu dergisini çıkardı (Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi 2001: 606). İki evlilik yapmasına rağmen, hep babasının soyadını kullandı. “Türkiye’deki kadın hareketinin önde gelen temsilcilerinden biri” kabul edildi (Çelik 2006:378). 1958 yılında La Paix ruh hastalıkları hastanesinde hayata gözlerini yumdu.

Eserlerinde “Nezihe Muhlis” imzasını kullanan Nezihe Muhittin, Cumhuriyet döneminin yazın hayatında kendini göstermiştir. “Kitap Yayınevi’nin yayımladığı dizide verilen listeye göre 1911-1944 arasında on yedi romanın yanı sıra, Boğaziçi, Donanma, Edebiyat-ı Umumiye Mecmuası, Kadın Yolu ve Resimli Şark dergilerinde hikâyeler ve mensureler kaleme almıştır. Ayrıca Türk kadını başlıklı inceleme ve tarih çalışmalarıyla bir masal, bir tiyatro oyunu ve sekiz çevirisi vardır (Yeşil 2009:7). “Nezihe Muhidddin’in eserlerinde kadın karakterler, duydukları hıncı dışa vurmak ve intikam almak konusunda aktif rol üstlenmenin yanı sıra kölelik ve cariyelik olgularına baş kaldırır nitelikte yaratılmıştır” (Dik 2012: 47). Dönemin dernek ve dergi faaliyetleri içinde aktif rol oynayan biri olarak, kadınların yaşadığı sorunlara dikkati çekmiş ve Cumhuriyet ile birlikte kendilerine tanınan hakları ellerinde tutmaya çalışan kadınlara yol göstermeye çalışmıştır. Böylece romanlarında estetik kaygıları geri iterek seçtiği kadın kahramanlar aracılığıyla vermek istediği mesajı öne çıkarmıştır.

Kaynakça

Çelik, Dilek Yalçın (2006). XIX. Yüzyıl Türk Edebiyatında Popüler Roman. Ankara: Kültür Sanat Edebiyat Yayınları.

Dik, Tuğba (2012). Tanzimat’tan Cumhuriyete Ressentiment’ın Dönüşümü: Nezihe Muhittin ve Leyla Erbil. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Bilkent Üniversitesi.

Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi (2001). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. C.II.

Yeşil, Nilüfer (2009). "Nezihe Muhiddin Kadın Gotiği ve Gotik Kahramanlar", Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Bilkent Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. ABİDE DOĞAN
Yayın Tarihi: 11.09.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Şebab-ı TebahTanin Matbaası / İstanbul1911Roman
Talih mi?- Evlat AşkıMatbaa-i Orhaniye / İstanbul1928Roman
Benliğim BenimdirSudi Kitaphanesi / İstanbul1929Roman
Türk KadınıNumune Matbaası / İstanbul1931İnceleme
Güzellik KraliçesiResimli Ay Matbaası / İstanbul1933Roman
Bozkurt: Küçük Mehmed'in RomanıAnadolu Türk Kütüphanesi / İstanbul1934Roman
Haydudun SonuAnadolu Türk Kütüphanesi / İstanbul1934Roman
İstanbul'da Bir LandroNumune Matbaası / İstanbul1934Roman
Kevser NineAnadolu Türk Kütüphanesi / İstanbul1934Roman
Ateş BöcekleriHilmi Kitabevi / İstanbul1936Roman
Bir Aşk Böyle Söndüİnkılap Kitabevi / İstanbul1939Roman
Çıplak ModelArif Bolat Kitabevi / İstanbul1943Roman
İzmir Çocuğu: Cihan Harbi Mütareke Seneleri RomanıHilmi Kitabevi / İstanbul1943Roman
Avare KadınArif Bolat Yayınevi / İstanbul1943Roman
Bir Yaz GecesiydiArif Bolat Yayınevi / İstanbul1943Roman
Çıngıraklı YılanArif Bolat Yayınevi / İstanbul1943Roman
Kalbim SenindirArif Bolat Yayınevi / İstanbul1943Roman
Gene GeleceksinArif Bolat Kitabevi / İstanbul1944Roman
Sus Kalbim SusArif Bolat Yayınevi / İstanbul1944Roman
Sabah OluyorArif Bolat Yayınevi / İstanbul1944Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Selçuk Kaskand. 1918 - ö. 1978Doğum YeriGörüntüle
2Necip Fazıl Kısakürekd. 9 Haziran 1904 - ö. 25 Mayıs 1983Doğum YeriGörüntüle
3SİPÂHÎd. ? - ö. 1605Doğum YeriGörüntüle
4Zeki Mesut Alsand. 15 Mayıs 1889 - ö. 24 Eylül 1984Doğum YılıGörüntüle
5HÂKÎ, Emîn Hâkî Beyd. 1889 - ö. 1920Doğum YılıGörüntüle
6Hamza Hekimzade Niyazid. 6 Mart 1889 - ö. 18 Mart 1929Doğum YılıGörüntüle
7HIFZIZÂDE/KÖYCÜ, Hüseyin Köycüd. 1895 - ö. 31.01.1958Ölüm YılıGörüntüle
8Şerif Çavdaroğlud. 11 Aralık 1873 - ö. 3 Eylül 1958Ölüm YılıGörüntüle
9Enver Tuzcud. 1916 - ö. 1958Ölüm YılıGörüntüle
10Orhan Çubukçud. 1928 - ö. 6 Ağustos 1999MeslekGörüntüle
11Defne Sumand. 1974 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Namık Kemald. 21 Aralık 1840 - ö. 2 Aralık 1888MeslekGörüntüle
13Sedat Simavid. 1898 - ö. 11 Aralık 1953Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Hasan Remzid. 1871 - ö. 1919Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Faik Reşat Unatd. 3 Nisan 1899 - ö. 8 Nisan 1964Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Muhittin Nalbandoğlud. 1935 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17KÂBİL, Muhittînd. 1834-35? - ö. 1909-10Madde AdıGörüntüle
18MUHLİS, Koca Halil Beyzâde Halil Muhlis Beyd. ? - ö. 1756-57Madde AdıGörüntüle