NÛRÎ, Şeyh Seyyid Hasan Nurî Efendi

(d. Safer 1029/Ocak/Şubat 1620 - ö. 21 Muharrem 1100/15 Kasım 1688)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Balat şeyhi ismiyle meşhur olan Şeyh Seyyid Hasan Nurî Efendi 1029 Safer/1619-1620 yılı Ocak- Şubat ayında İstanbul’da doğdu. Eyüp türbedarı Abdulhâlık Efendi’nin torunu, Koca Mustafa Paşa Tekyesi şeyhi Seyyid Mehmed Emin Efendi’nin oğludur. Balat’da Ferruh Kethuda Tekyesi şeyhi şair Vahyî ve Mehmed Emin Efendi’nin babasıdır. Hüsn-i hatta sülüs ve nesih yazıya ilgi duyan Hasan Nurî Efendi, babasının arkadaşlarından Yusuf Sinan Efendi’nin oğlu Kadı Abdülkerim Efendi’den hüsnühat dersleri aldı. Müderris olup Koca Mustafa Paşa şeyhi Necmeddin Hasan Efendi’nin kız kardeşiyle evlendi. Hasan Nurî Efendi, babası 1029/1619- 1620 yılında hacda vefat ettiğinde şeyhlik makamına geçen kız kardeşinin oğlu Kirameddin Efendi’ye bağlanarak Halvetîlik yoluna girdi. Aklî ve naklî ilimlerde eğitimini tamamladıktan sonra Şeyh Kirameddin Efendi yerine şeyhlik makamına geçti. 1074/1663-1664 yılında Balat’ta Ferruh Kethuda Tekyesi şeyhi oldu. Bu vazifede iken vebaya yakalandı. 21 Muharrem 1100/15 Kasım 1688 tarihinde yetmiş yaşında iken vefat etti. Vefatına “magni” (1100) kelimesi tarih düşürülmüştür. Kabri Eyüp’te Yavdud denen yerdedir.

Sağlam bir imla ve güzel bir yazıya sahip olduğu, kendi hattıyla birçok eser yazdığı nakledilir. Nûrî mahlasını kullanan Hasan Nurî Efendi’nin güzel ilahileri, hoş sözleri ve tasavvufî şiirleri vardır.

Kaynakça

Aktan, Ali, vd. (hzl.) (1995). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmânî. İstanbul: Sebil Yay.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî (Nuhbetu’l-Âsâr Min Fevâ’idi’i-Eş’âr). İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi Tezkiretü’ş-Şuarâ. Ankara: AKM Yay.

İpekten, Haluk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KB Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay. 

Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Şakaik-ı Nu‘maniye ve Zeyilleri Vekayiü’l-Fudalâ II-III -Şeyhi Mehmed Efendi. İstanbul: Çağrı Yay.

Şemseddin Sami (1996). Kamusu’l-a’lâm. Ankara: Kaşgar Neşriyat.
 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. HÜSEYİN GÖNEL
Yayın Tarihi: 18.12.2014
Güncelleme Tarihi: 26.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Senün esrârını keşf ide bir dil
O dili zü’l-fikâr ile iki dil

Rûy-ı pâkinde ol siyeh hâl
Hîç olmaz söz itmeden hâl

(Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay. 1104.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NİKÂTÎ, Ahmedd. ? - ö. 1688-89Doğum YeriGörüntüle
2BAHÂEDDÎN, Zîver Paşa-zâde Yûsufd. 1851 - ö. 1916Doğum YeriGörüntüle
3Hatice Mualla Sümerd. 13 Ağustos 1929 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4SÂDIK, Ebu’s-Suûdzâde Mehmed Sâdık Efendid. 1620 - ö. Şubat 1672Doğum YılıGörüntüle
5HÂFIZ, Postd. 1620? - ö. 1694Doğum YılıGörüntüle
6TECELLÎ, Abdülkadir Zülfikar Efendid. 1620-21? - ö. 1688-89Doğum YılıGörüntüle
7Şeyh İbrahim-i Gülşenîd. 1598-99 - ö. 1688-89Ölüm YılıGörüntüle
8NİKÂTÎ, Ahmedd. ? - ö. 1688-89Ölüm YılıGörüntüle
9RECEB, Dervîş Tarîkatîd. ? - ö. 1688-89Ölüm YılıGörüntüle
10İsmayıl Hakkı Baltacıoğlud. 28 Şubat 1886 - ö. 1 Nisan 1978MeslekGörüntüle
11SÂLİH EFENDİd. ? - ö. Ağustos 1761MeslekGörüntüle
12KÂMİL, Hoca-zâde Şeyh Ahmed Kâmil Efendid. ? - ö. 1894MeslekGörüntüle
13VEFÂÎ, IV. Mehmedd. 1642 - ö. 1693Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14NAHLÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15MEDHÎ, Derviş Hasand. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16FERDÎ, Ahmed Ferîd Efendid. 1866-67 - ö. 1910Madde AdıGörüntüle
17RÂŞİD, Râşid Mehmed Paşad. 1830 - ö. 1876Madde AdıGörüntüle
18HASAN FEHMÎd. 1795-96 - ö. 1880-81Madde AdıGörüntüle