Cemil Sena Ongun

(d. 1894 / ö. 15 Nisan1981)
Öğretmen, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

 

Cumhuriyet devri yazarlarından olan Cemil Sena, ailenin ikinci erkek evladı olarak 1894 yılında Konya Seydişehir’de doğmuştur. İlköğrenimine Kilis Rüşdiyesi’nde başlamış, İstanbul Sultanisi’ne devam etmiş, 1917’de Darülfünun Felsefe Bölümü'nü bitirmiştir. 1925’te Paris’e gönderilerek Sorbonne Üniversitesi'nde felsefe öğrenimini sürdürmüştür. Anadolu’nun birçok lise ve öğretmen okullarındaki felsefe, sosyoloji ve pedagoji öğretmenliklerinde bulunmuş, İstanbul’da Haydarpaşa, Vefa, Çamlıca ve Galatasaray Liseleri'nde çalışmıştır. Cemil Sena 1981 yılında İstanbul’da hayata veda etmiştir. (Parın 2015: 4) Cemil Sena, öğrenimini Osmanlı eğitim sistemi içerisinde tamamlamış, İstiklal Savaşı’na katılmış, Cumhuriyet devrimlerine birebir şahit olmuş, hocalığını yeni kurulan Cumhuriyetin eğitim sistemi içinde yürütmüş ve eserlerinin önemli bir bölümünü bu dönemde ortaya koymuş, Cumhuriyetin eğitim ve düşünce dünyasına önemli katkıları olan bir “düşünür”, bir “münevver”dir. Yaşadığı dönemlerdeki gelişmelerin, tartışmaların bizzat içinde bulunmuş, felsefî, kültürel ve edebî alanda etkileri ve önemleri tartışılmayacak şahsiyetlerin önce talebesi, sonra arkadaşı ve fikirdaşı olmuştur. (Öztürk 2011: 61)

Türkiye’de felsefenin yaygınlaşması, benimsenmesi bahsinde yazı ve eserleriyle dikkate değer çalışmalar yapan Cemil Sena, başta felsefe olmak üzere, din, pedagoji, ders kitapları, eleştiri, düşünce, psikoloji, kadın, ahlak, sosyoloji ve estetik alanlarında da çalışmaları olan çok yönlü şahsiyet olarak karşımıza çıkmaktadır. (Parın 2015: 5) Cemil Sena’nın yazı hayatı lise yıllarında başlar. Kadınlar Dünyası dergisinde Sukut adlı bir romanı yayımlanır. Öğretmeni olduğu dallardaki ders ve el kitapları dışında roman, deneme, inceleme, monografi ve çeviri türlerinde birçok eser vermiştir. (Necatigil 2004: 313) Cemil Sena, estetik ile ilgili makalelerini Milli Mecmua’da yayımlamış sonra da bu yazıları 1931 yılında yayımlanan Estetik adlı eserinde toplamıştır. Bu eser, Türkiye’de oluşmaya başlayan estetik disiplininin temellerinin atılmasında önemli bir yer tutmaktadır. 1972 yılında genişletilerek yeniden yayınlanmıştır (Parın 2015: 8). Cemil Sena’nın Türk edebiyatının mihenk taşlarından Yahya Kemal, Ahmet Haşim ve Mehmet Akif üzerine de çalışmaları vardır. Cemil Sena’nın eserleri, özellikle de Büyük Filozoflar Ansiklopedisi, felsefeyle uğraşanların veya bu alanda çeşitli çalışmalar yapanların başvurdukları önemli kaynaklar arasında yerini korumaktadır. Cemil Senayüzlerce makale yayımlamıştır. Makalelerini yayımlandığı başlıca dergiler şunlardır: Türk Yurdu, Hayat, Milli Mecmua, Barış Dünyası, Amaç, Varlık, Bilgi Yurdu, Çığır, Güney, Özgür İnsan, Kadınlar Dünyası, On Dokuz Mayıs, Gündüz, Yeni Türk Mecmuası, Yeni Doğuş, Gürses, Dost, Savaş, Fikirler, İçtihat. 

Kaynakça

Ağcaoğlu, Ayşe (2012). Cemil Sena’nın Türkçenin Öğretimi Üzerine Yaptığı Çalışmaların Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Başkent Üniversitesi.

Enginün, İnci (2010). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyat Tarihi. İstanbul: Dergâh Yay.

Korkmaz, Ramazan (2012). Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı 1839-2000. Ankara: Grafiker Yay.

Necatigil, Behçet (2004). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: Varlık Yay.

Öztürk, Tuncay (2011). Cemil Sena’nın Estetik ve Sanat Anlayışı. Doktora Tezi. Edirne: Trakya Üniversitesi.

Parın, Kamil (2015). Cemil Sena Ongun’un Milli Mecmua’daki Sanat ve Edebiyat Yazıları. Yüksek Lisans Tezi. Edirne: Trakya Üniversitesi.

Sena, Cemil (1931). Estetik. İstanbul: Kanaat Kütüphanesi.

Sena, Cemil (1972). Estetik - Sanat ve Güzelliğin Estetiği. İstanbul: Remzi Kitapevi.

Topuz, Şükrü (2004). Felsefeci Olarak Cemil Sena ve Türk Düşüncesindeki Yeri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: KAMİL PARIN
Yayın Tarihi: 29.12.2017
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Umumi Usul-i TedrisSemih Lütfi Sühulet Kütüphanesi / İstanbul1928Diğer
Hususi Tedris UsulleriKanaat Kütüphanesi / İstanbul1929Diğer
Ameli Tedris UsulleriKanaat Kütüphanesi / İstanbul1930Diğer
EstetikKanaat Kütüphanesi / İstanbul1931Diğer
İlk ve Orta Tedrisatta Hususi Tedris UsulleriKanaat Kütüphanesi / İstanbul1932Diğer
Allah Fikrinin TekamülüSemih Lütfi Matbaası / İstanbul1934Diğer
Mufassal Umumi Tedris UsulleriSemih Lütfi Matbaası / İstanbul1934Diğer
Felsefe ve İçtimaiyat NotlarıAhmet Sait Matbaası / İstanbul1935Diğer
Psikoloji DersleriSemih Lütfi Matbaası / İstanbul1935Diğer
Ruhi MucizelerVakit Gazete Matbaası / İstanbul1935Diğer
HipnotizmaVakit Gazete Matbaası / İstanbul1936Diğer
Yeni KadınVakit Gazete Matbaası / İstanbul1936Diğer
Filozofiİnkılap Kitabevi / İstanbul1937Diğer
Büyük Adam Olmakİnkılap Kitabevi / İstanbul1940Diğer
Buda ve KonfüçyüsTefeyyüz Kitabevi / İstanbul1941Diğer
Felsefe ve Sosyolojiİnkılap Kitabevi / İstanbul1943Diğer
Yahya Kemal: Eserleri ve ŞahsiyetiTefeyyüz Kitabevi / İstanbul1945Diğer
Mehmet Akif: Hayatı, Eserleri ve İdealleriTefeyyüz Kitabevi / İstanbul1947Diğer
Sanat Sistemleri ve Ahmet Haşim'in SembolizmiTefeyyüz Kitabevi / İstanbul1947Diğer
Saadet YollarıTefeyyüz Kitabevi / İstanbul1948Diğer
İnsan Hakları Evrensel BeyannamesiHatipoğlu Yayınevi / İstanbul1949Diğer
Meşhur FilozoflarNebioğlu Yayınevi / İstanbul1950Diğer
İnsan Ruhu Ebedi midir?Erkmen Matbaası / İstanbul1951Diğer
Büyük Filozoflar Ansiklopedisi 1Nebioğlu Yayınevi / İstanbul1957Diğer
Büyük Filozoflar Ansiklopedisi 2Nebioğlu Yayınevi / İstanbul1958Diğer
Ahuramazda Böyle DediÇeltüt Matbaası / İstanbul1960Diğer
Büyük Filozoflar Ansiklopedisi 3Nebioğlu Yayınevi / İstanbul1965Diğer
Büyük Filozoflar Ansiklopedisi 4Remzi Kitabevi / İstanbul1969Diğer
İnsanlar ve AhlaklarOkat Yayınevi / İstanbul1970Diğer
Hazret-i Muhammed'in FelsefesiRemzi Kitabevi / İstanbul1971Diğer
Estetik - Sanat Güzelliğin EstetiğiRemzi Kitabevi / İstanbul1972Diğer
Tanrı AnlayışıRemzi Kitabevi / İstanbul1978Diğer

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Kadire Bozkurtd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2NÛŞÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3İhsan Hınçerd. 14 Mart 1916 - ö. 11 Kasım 1979Doğum YeriGörüntüle
4Murat Urazd. 14 Eylül 1892 (1894) - ö. 10 Aralık 1981Doğum YılıGörüntüle
5Server R. İskitd. 8 Nisan 1894 - ö. 18 Nisan 1975Doğum YılıGörüntüle
6ALİ AĞA HALHALİd. 1894 - ö. 1989Doğum YılıGörüntüle
7Murat Urazd. 14 Eylül 1892 (1894) - ö. 10 Aralık 1981Ölüm YılıGörüntüle
8Server R. İskitd. 8 Nisan 1894 - ö. 18 Nisan 1975Ölüm YılıGörüntüle
9ALİ AĞA HALHALİd. 1894 - ö. 1989Ölüm YılıGörüntüle
10Murat Urazd. 14 Eylül 1892 (1894) - ö. 10 Aralık 1981MeslekGörüntüle
11Server R. İskitd. 8 Nisan 1894 - ö. 18 Nisan 1975MeslekGörüntüle
12ALİ AĞA HALHALİd. 1894 - ö. 1989MeslekGörüntüle
13Murat Urazd. 14 Eylül 1892 (1894) - ö. 10 Aralık 1981Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Server R. İskitd. 8 Nisan 1894 - ö. 18 Nisan 1975Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ALİ AĞA HALHALİd. 1894 - ö. 1989Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Murat Urazd. 14 Eylül 1892 (1894) - ö. 10 Aralık 1981Madde AdıGörüntüle
17Server R. İskitd. 8 Nisan 1894 - ö. 18 Nisan 1975Madde AdıGörüntüle
18ALİ AĞA HALHALİd. 1894 - ö. 1989Madde AdıGörüntüle