Madde Detay
Robert Batullin
Rabit Batulla
(d. 26 Mart 1938 / ö. -)
Yazar, dram ustası, cemiyet adamı.
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Türkiye Dışı)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Ünlü nesir ve dram ustası, gazeteci Robert Muhlis oğlu Batullin 26 Mart 1938’de Tataristan’ın Zey ilçesi Tüben Luzi köyünde doğdu. Çocukluğu Şihmamayevo köyünde geçti. Bişavıl köyü ortaokulundan mezun olunca Kadırovo köyünde öğretmenlik yaptı. 1956-1961’lerde Moskova’da Şepkin Tiyatro Yüksekokulu Sahne Sanatçısı Fakültesinde eğitim aldıktan sonra Kazan’a döndü, Aliasker Kamal Tatar Devlet Akademi Tiyatrosunda çalıştı. 1963’te Kukla Tiyatrosu’na ve Kazan Televizyonuna çocuk programları için yönetmen olarak davet edildi. 1965’te Lunaçarskiy Bütün Sovyet Birliği Devlet Tiyatro Enstitüsünde yönetici yüksek kurslarında eğitim aldı. 1979’da Maksim Gorkiy Edebiyat Enstitüsü Karşında Yüksek Edebi Kurslardan mezun oldu. 1969-1986’larda oluşturduğu Hiciv Tiyatrosunu yönetti. 1970’lerden itibaren adı “güvensiz şahıslar” listesine alındı, ve neşriyat ve süreli yayınlarda çalışması yasaklandı. Yayıncılığa tekrar Sovyetler dağılınca ancak başlayabildi.
1985’te Tataristan Özer Cumhuriytenin Muhterem Sanatçısı ünvanı, 1988’de “Ak Bürǐ” adlı masalı için Tataristan Yazarlar Birliği Abdulla Aliş, 1991’de “Yul Buyında Zeňger Çeçek” adlı romanı için Tataristan Yazarlar Birliği İshaki ve 2006’da “Söyǐmbike”, “Kıldan Nǐçke, Kılıçtan Ütkǐn”, “Yaralı Bürǐ” adlı tarihi eserleri için Tataristan Cumhuriyeti Abdullah Tukay Devlet Ödülleri aldı. 2008’de Tataristan Cumhuriyetinin Halk Yazarı şeref adına layık bulundu. 1968’den beri Tataristan Yazarlar Birliği üyesi (Ganieva vb. 2007: 36-38).
Edebiyatın çeşitli türlerinde eserler veren edip Kukla Tiyatrosunda yönetmen olarak çalıştığı yıllarda 1960-1980’lerde Kazan, Lutsk, Omsk, Donetsk, Saratov, Salavat, Mahaçkala gibi birçok şehirde sahneye koyulan çocuklar için keskin süjeye kurulan mizahi sahne eserleri yazdı (“Töş Vkıtındagı Mogciza”, “Kuray Uynıy Bǐr Malay”, “Salavat Küpǐrǐ”, “Uylarımnı Kǐşǐ Bǐlsǐn” vb.). 1966’da “İsǐmǐm Minǐm Dürtküz” adlı çocuklar için yazılan ilk hikâye-masal kitabı yayımlandı. 1970’lerden itibaren artık büyükler için de derin içerikli, güncel konuları ele alan sahne eserleri yazmaya başladı (“İxlas”, “Tuylar Ütkeç”, “Öçev Yulga Çıktık”, “Kiçǐr Minǐ Enkey!”, “Kıldan Nǐçke, Kılıçtan Ütkǐn”, “Cimǐrǐlgen Bexǐt”, “Yul Gazabı”).
Kazan Hanlığın son Hanbikesi Süyümbike Hanbike ve ünlü Tatar şairi Abdullah Tukay ile ilgili tarihi eserleri de vardır (“Söyǐmbike”, “Kıldan Nǐçke, Kılıçtan Ütkǐn”). Tatar sanatıyla ilgili şahıslara adadığı birçok hikâye ve araştırma makalesinin yanında 2000’de Türkiye Türkçesinde yayımlanan Kuran’ı Tatar Türkçesine çevirdi (Ganieva vb. 2007: 36-38).
Kaynakça
Ganieva, Flöra, Yarullina, Ramilya., Sattarova, Alsu (2008). "Rabit Batulla (1938)". Tatar Dramaturgları. Kazan: Tatarstan Kitap Neşriyatı, s. 36-38.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. ÇULPAN ZARIPOVA ÇETINYayın Tarihi: 16.06.2018Güncelleme Tarihi: 28.04.2023
Yayın Tarihi: 16.06.2018Güncelleme Tarihi: 28.04.2023
Güncelleme Tarihi: 28.04.2023
| Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
|---|---|---|---|
| İsǐmǐm Minǐm Dürtküz: Povest | Tatar.kit.neşr. / Kazan | 1966 | Hikâye |
| Kanikullar Devam İte...: Povest | Tatar.kit.neşr. / Kazan | 1967 | Hikâye |
| Mogcizalı Tamaşa: Mektep Sexnelerǐ Öçǐn Pyesalar. | Tat.kit.neşr. / Kazan | 1968 | Tiyatro |
| Uylarımnı Kǐşǐ Bǐlsǐn: Xikeyeler | Tatar.kit.neşr. / Kazan | 1969 | Hikâye |
| Pehlevannar İlǐ: Kurçak Teatrı Öçǐn Pyesalar. | Tat.kit.neşr. / Kazan | 1977 | Tiyatro |
| Taşlamam Cankisegǐm: Xikeyeler. | Tatar.kit.neşr. / Kazan | 1980 | Hikâye |
| Prosti Menya, Mama!: Grustnaya Komediya / per. s tatar. D. Medvedenko. | VAAP / Moskova | 1981 | Tiyatro |
| Sǐrlǐ Sandık: Macaralı Ekiyetler. | Tatar.kit.neşr. / Kazan | 1983 | Hikâye |
| Sın – Juravl: Skazki/ per. s tatar. E. Umerova. | Malış / Moskova | 1983 | Hikâye |
| Çǐbǐn Gömbesǐ: Teatral Miniatüralar. | Tat.kit.neşr. / Kazan | 1985 | Tiyatro |
| Alıp Batır Macaraları: Tılsımlı Ekiyetler | Tatar.kit.neşr. / Kazan | 1986 | Hikâye |
| Kiçǐr Minǐ Enkey: Pyesalar. | Tat.kit.neşr. / Kazan | 1988 | Tiyatro |
| Yul Buyında Zeňger Çeçek: Roman-Kıyssa | Tatar.kit.neşr. / Kazan | 1990 | Roman |
| Söyĭmbike: Roman-Kıyssa | Tatar.kit.neşr. / Kazan | 1992 | Roman |
| Kıldan Nĭçke, Kılıçtan Ütkǐn: Kıyssa | Tatar.kn.izd-vo / Kazan | 1996 | Tiyatro |
| Tuzga Yazmagan Xeller | Tatar.kn.izd-vo / Kazan | 1997 | Tiyatro |
| Barmakbaş: Xikeyetler, Ekiyetler. | Tatar.kit.neşr. / Kazan | 1998 | Hikâye |
| Ne Proroçestvo, a Yav | Milli Kitap / Kazan | 1998 | Hikâye |
| Kor’en Ayetlerǐnǐň Tatarça Megnelerǐ Hem Aňlatmaları. | Megarif / Kazan | 2000 | İnceleme |
| Söyĭmbike. | Xetĭr / Kazan | 2001 | Roman |
| Süyüm-bike – Tsaritsa Kazanskaya: Roman / per. s tatar. R. Valieva. | ART / Kazan | 2001 | Roman |
| Yılantav: Ekiyetler, Macaralı Xikeyeler. | İdĭl-Press / Kazan | 2005 | Hikâye |
| Urınnarı Cennette Bulsın (Merxüm Şehĭslerĭbĭz Turında Mersiyeler, Xatireler.) | Ruxiyet / Kazan | 2007 | Hatıra |
| Velikiy Mor: Literaturnıyĭ Stsenarii. | Ciyĭn / Kazan | 2007 | Tiyatro |
| Soçineniya: Publistsistika, Rasskazı, Pyesı. V 3 Tomax: Tom 3 | Tatarskoye Knijnoye İzdatelstvo / Kazan | 2007 | Derleme |
| Eserler: Mekaleler, Seyaxetnameler | Tatarstan Kitap Neşriyatı / Kazan | 2007 | Derleme |
| Saylanma Eserler: 5 Tomda. 1 Tom | Tatarstan Kitap Neşriyatı / Kazan | 2008 | Derleme |
| Saylanma Eserler: 5 Tomda. 2 Tom | Tatarstan Kitap Neşriyatı / Kazan | 2008 | Derleme |
| Saylanma Eserler: 5 Tomda. 3 Tom | Tatarstan Kitap Neşriyatı / Kazan | 2008 | Derleme |
| Saylanma Eserler: 5 Tomda. 4 Tom | Tatarstan Kitap Neşriyatı / Kazan | 2008 | Derleme |
| Saylanma Eserler: 5 Tomda. 5 Tom | Tatarstan Kitap Neşriyatı / Kazan | 2008 | Derleme |
| Yaralı Bürĭler: Kıyssalar, Roman | İP Korbanov R.X. / Kazan | 2011 | Roman |
| Estegfirulla: Xikeyetler. | İP KOrbanov R.X. / Kazan | 2011 | Hikâye |
| Şaytan Tayagı: Kıyssalar. | İP KOrbanov R.X. / Kazan | 2011 | Hikâye |
| Miraj (Sinema Senaryoları) | İdĭl-Press / Kazan | 2011 | Diğer |
| Cengaver Alp'in Kahramanlıkları. Çeviren F. Kutlu | Bengü Yayınları / Ankara | 2013 | Hikâye |
| Sessiz Kuray. Çev. F. Kutlu | Bengü Yayınları / Ankara | 2013 | Hikâye |
İlişkili Maddeler
| Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
|---|---|---|---|---|
| 1 | KÜÇÜK SATI, Satı Tunç | d. 1941 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 2 | ÖZCAN/DEMİRÎ, Özcan Özdemir | d. 1960 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 3 | GUFRANÎ, Durmuş Ali | d. 1864 - ö. 1926 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 4 | CEMAL, Cemal Sayılgan | d. 1938 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 5 | KORYANALI HÜSEYİN, Hüseyin Köse | d. 17.05.1938 - ö. 12.05.1996 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 6 | MÜRTEZA AKSÜT | d. 1938 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 7 | Recep Bilginer | d. 15 Mayıs 1922 - ö. 17 Haziran 2005 | Meslek | Görüntüle |
| 8 | Şevket Yücel | d. 1930 - ö. 3 Şubat 2001 | Meslek | Görüntüle |
| 9 | Muzaffer Civelek | d. 1942 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 10 | Rahmi Ali | d. 1941 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 11 | Galiesgar Gafurov-Çığtay | d. 16 Eylül 1867 - ö. 20 Ağustos 1942 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 12 | Mustafa Kahveciev | d. 1922 - ö. 1998 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |