Hasan Latif Sarıyüce

Vehim Sevim
(d. 3 Şubat 1929 / ö. 13 Kasım 2018)
Yazar, Şair, Eğitimci, Siyasetçi
(Çocuk Edebiyatı / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Çorum’un Sungurlu ilçesinde bir dağ köyü olan Evci köyünde dünyaya geldi. Çocukluğu masal anlatan kadınlar arasında geçti. Kalabalık bir ailede büyüyen Sarıyüce’nin çocukluğu yoksulluk ve zorluklarla geçti. Hasan Latif, ilkokula başlar başlamaz bir ay içerisinde okuma ve yazmayı öğrendi. Okuma alışkanlığı ve edebiyata ilgisi ilkokul yıllarında halk hikâyelerini okumayla başladı.

İlkokulu kendi köyünde bulunan Evci İlkokulu’nda okudu. 1944 yılında ilkokulu bitiren Sarıyüce, Hasanoğlan Köy Enstitüsü’ne başladı. 1950 yılında da buradan mezun oldu. Köy enstitüsü yıllarında edebiyatla tanıştı. Ardından Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Edebiyat Bölümü'nde eğitim görmeye başladı. 1953 yılında buradan mezun oldu. Mezun olduktan sonra Amme İdaresi Enstitüsü’nde kamu yönetimi uzmanlığı öğrenimine başladı ve buradan 1965 yılında mezun olarak diplomasını aldı. Bir yıl ilkokul öğretmenliği yaptıktan sonra çeşitli yerlerde ortaöğretim ve lise öğretmenliği ile yöneticilik görevlerinde bulundu. Boğazkale İlkokulu, Hacıbektaş Ortaokulu, Sorgun Ortaokulu ve Kırklareli Lisesi görev yaptığı kurumlardır. 1965 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Millet Partisi Çorum milletvekili olarak göreve başladı. 1969 yılında görevi bitince Ankara Bahçelievler Kız Enstitüsü’nde öğretmenlik yapmaya başladı. 1979 yılında öğretmenlikten emekli oldu. Hasan Latif Sarıyüce, evli ve üç çocuk babasıdır.

Hasan Latif Sarıyüce, siyasetçi kimliğinin yanı sıra yazarlığı ve şairliğiyle de dikkatleri üzerine çekti. Hayatı boyunca kalemini çocuklara adayan Sarıyüce, sayısı yüzü aşan eserleriyle Türk çocuk edebiyatının önemli isimlerindendir. İlkokulda Kerem ile Aslı, Ferhat ile Şirin ve Fuad Köprülü’nün günümüzde dahi Köroğlu konusunda en iyi çalışma sayılan Köroğlu adlı eserlerini okudu. Bunlar sayesinde okuma alışkanlığı kazandı ve edebiyata karşı ilgisi başladı. Sarıyüce, Köroğlu adlı eseri okuduktan sonra kendisi de koşma tarzında on bir heceli şiirler, hikâye ve romanlar yazmaya başladı. Fakat ilkokuldan sonra köyünden ayrılıp Hasanoğlan Köy Enstitüsü’ne başladığında yazdıkları köyde kayboldu.

Anadolu folkloruna da emek veren Sarıyüce, Kırklareli’nde öğretmenlik yaptığı senelerde öğrencileri ile birlikte köyleri gezerek derlemeler yaptı. Bu derlemeler sonucunda altı yüz masallık bir koleksiyon oluşturdu. Bu masalların yetmiş tanesini yeniden ele alarak kurguladı, yeni motifler ekledi ve şiirsel bir dille yazıya geçti. Bunun sonucunda Anadolu Masalları adlı iki ciltlik eser meydana getirdi.

Eserlerinde canlı, kıvrak, akıcı bir dil kullanarak, çocukların ilgisinin dışına çıkmayan bir kurgu oluşturdu. Yazar, eserlerinin kaynağı olarak doğduğu ve yaşadığı köyün doğasını göstermektedir. Nitekim Vural Kaya ile çocukluğu üzerine yaptığı bir söyleşide: "Yaşamımız güzel bir doğanın içinde geçiyordu. Sabahleyin köyün batısında yükselen tepelerde kekliklerin sesleriyle uyanıyorduk. Köyü çevreleyen kırlar ve meşe ormanıyla kaplı tepeler keklik sürüleriyle doluydu. Tilkiler, tavşanlar, yaban domuzları, sansarlar, gelincikler her gün karşılaştığımız hayvanlardı. Bu güzel doğa benim yazılarıma hâlâ kaynaklık etmektedir. Şiirli bulunan anlatımımın özsuyu oradan gelmedir" (Sarıyüce 2006) demektedir.

"Bir Ev ki" adlı ilk şiiri 1947 yılında Nilüfer dergisinde yayımlandı. Bundan sonra yazmış olduğu yazı ve şiirleri Nilüfer, Kaynak, İlköğretim, Doğan Kardeş, Varlık, Sesimiz, Dolunay, Türk Edebiyatı, Mavi Derinlik adlı dergilerde yayımlandı. 1966’dan itibaren yurtdışı gezilerine çıktı. 1944 yılında Nilüfer dergisinin yapmış olduğu şiir yarışmasında üçüncülük ödülü kazandı. 1951’de Gazi Eğitim Enstitüsü Öğrenci Derneği şiir yarışmasında birincilik ödülünü, 1972’de Arkın Çocuk Edebiyat’ın yapmış olduğu yarışmasında Tarlakuşlarının Öyküsü adlı eseri ile birincilik ödülünü kazandı. İstanbul Çocuk Vakfı Çocuk Edebiyatı Onur Ödülü'ne layık görülen Sarıyüce, iki cilt halinde derlemiş olduğu Anadolu Masalları adlı eseri ile 1991 yılında Türkiye İş Bankası Edebiyat Ödülü’nü kazandı. Güzel Öldür Beni adlı eseri ile 1997’de Almanya’nın Sesi Radyosu’nun oyun yarışmasında birincilik ödülünü aldı. Yazarın bu eseri Almanca’ya tercüme edilerek ve kitap haline getirildi. Güzel Öldür Beni Almanya’nın Sesi Radyosu’nda sahnelenmiştir. 2012 yılında iki cilt halinde yayımlamış olduğu Türk Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Ansiklopedisi, çocuk edebiyatı alanında başvuru niteliğinde bir eserdir. Kitap, Türk çocuk edebiyatı alanında ilk çalışmadır. Yazarın kitapları incelendiği zaman halk kaynaklarından yararlandığı görülür.

Hasan Latif Sarıyüce 1947 yılından beri ağırlıklı olarak çocuklar için yüzü aşkın öykü, masal, şiir ve romanlar yazmaktadır. Başta Kültür Bakanlığı olmak üzere değişik yayınevleri tarafından yüzden fazla kitabı yayımlandı.

Kaynakça

Işık, İhsan (2006). Resimli ve Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. Ankara: Elvan Yayıncılık.

Işık, İhsan (2002). Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi. Ankara: Elvan Yayıncılık.

Maraş, Mehmet Atilla (2005). Şair Milletvekilleri 1-22. Dönem 1920-2005. Ankara: TBMM Basımevi.

Sarıyüce, Hasan Latif (2006). "Hiçbir Kitabı Küçümsememek Gerekir". Röportaj: Vural Kaya. https://www.beyazbulut.com/beyaz_mikrofon/19/290/hasan_latif_sariyuce_hicbir_kitabi_kucumsememek_gerekir [erişim tarihi: 14.09.2018]

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HANDAN KASIMOĞLU
Yayın Tarihi: 07.01.2019
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
DuyuşlarKendi Yayını / Kastamonu1948Şiir
Manzum Ezop HikâyeleriHüsnütabiat Matbaası / İstanbul1959Hikâye
28 Nisan-27 Mayıs Hürriyet Şiirler AntolojisiEkin Basımevi / İstanbul1960Şiir
İlkokulda Türkçe ÖğretimiSıralar Matbaası / İstanbul1963Diğer
Adaşım MahmutGüneş Yayıncılık / Ankara1970Masal
Altın OğlanGüneş Yayıncılık / Ankara1970Masal
Boyu Uzun Burla HatunGüneş Yayıncılık / Ankara1970Masal
Büyülü ÇiçekGüneş Yayıncılık / Ankara1970Masal
Cüce MemişGüneş Yayıncılık / Ankara1970Masal
Çamaşırcı KadınGüneş Yayıncılık / Ankara1970Masal
Kan TuralıGüneş Yayıncılık / Ankara1970Masal
Manzum Ezop MasallarıGüneş Yayıncılık / Ankara1970Masal
Atatürk'ün HayatıGüneş Yayıncılık / Ankara1972Masal
Tarlakuşlarının ÖyküsüArkın Yayınları / İstanbul1972Hikâye
Kral Ulis'in SerüvenleriKervan Kitapçılık / İstanbul1973Çeviri
Beyaz Pelerinli KızKültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları / Ankara1976Hikâye
Çocuk ve ŞiirKültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları / Ankara1976Şiir
Manzum Nasrettin Hoca HikâyeleriGüneş Yayıncılık / Ankara1978Masal
Üç Ayaklı OğlakKültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları / Ankara1979Hikâye
Atatürk'ün Hayatı: Atatürk'ü ÖğreniyorumSerhat Dağıtım Yayınevi / İstanbul1981Diğer
Anadolu'ya Açılan PencereKültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları / Ankara1982Hatıra
Babasını Arayan ÇocukSerhat Dağıtım Yayınevi / İstanbul1982Hikâye
Keloğlan MasallarıAnadolu Yayıncılık / Ankara1982Derleme
Ali Cengiz OyunuAnadolu Yayıncılık / Ankara1984Masal
Anlı Şanlı KahramanAnadolu Yayıncılık / Ankara1984Masal
Büyülü SofraAnadolu Yayıncılık / Ankara1984Masal
Çil HorozAnadolu Yayıncılık / Ankara1984Masal
Görünmez AdamAnadolu Yayıncılık / Ankara1984Masal
Keloğlan Deliler ÜlkesindeAnadolu Yayıncılık / Ankara1984Masal
Keloğlan Köse'ye KarşıAnadolu Yayıncılık / Ankara1984Masal
Kırk HaramilerAnadolu Yayıncılık / Ankara1984Masal
Küçük Mıstılıcık ile Lüplüp DevAnadolu Yayıncılık / Ankara1984Masal
Marifetli HırsızlarAnadolu Yayıncılık / Ankara1984Masal
Tablo KavukAnadolu Yayıncılık / Ankara1984Masal
Tombul ÇanakAnadolu Yayıncılık / Ankara1984Masal
Üç Ahbap ÇavuşAnadolu Yayıncılık / Ankara1984Masal
Üç Hünerli ArkadaşAnadolu Yayıncılık / Ankara1984Masal
Yarım LeblebiAnadolu Yayıncılık / Ankara1984Masal
Karagöz ve Hacivat SerisiAnadolu Yayıncılık / Ankara1985Hikâye
Efsaneleriyle Güzel AnadolumuzDolunay Yayınları / Kahramanmaraş1987Derleme
Beyaz Kanatlı KuşKültür ve Turizm Bakanlığı / Ankara1990Roman
Çıtı Pıtı HanımÇocuk Vakfı Yayınları / İstanbul1991Masal
Evime DönüyorumÇocuk Vakfı Yayınları / İstanbul1991Roman
Gökten Üç Elma DüştüÇocuk Vakfı Yayınları / İstanbul1991Masal
Mavi Kahkaha ÇiçeğiÇocuk Vakfı Yayınları / İstanbul1991Masal
Anadolu Masalları 1Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları / İstanbul1993Masal
Anadolu Masalları 2Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları / İstanbul1993Masal
Anlı Şanlı Üç Yiğit DelikanlıBiryay Yayıncılık / İzmir1994Masal
Çakmak ile AhmakBiryay Yayıncılık / İzmir1994Masal
Deliler Ülkesinde Gezen AdamBiryay Yayıncılık / İzmir1994Masal
Kahraman Çil HorozBiryay Yayıncılık / İzmir1994Masal
Ne Gördün Ne GörmedinBiryay Yayıncılık / İzmir1994Masal
Nerde Evim BarkımBiryay Yayıncılık / İzmir1994Masal
Üç Köseye Bir KeloğlanBiryay Yayıncılık / İzmir1994Masal
Altın Oğlan İle Altın KızBilgi Yayınevi / İstanbul1998Masal
İncili SalkımBilgi Yayınevi / İstanbul1998Masal
Mercan KızBilgi Yayınevi / İstanbul1998Masal
Sizin İçin: Çocuklara ŞiirlerimKültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları / Ankara1998Şiir
Altın ÖğütlerNehir Yayınları / İstanbul1999Diğer
Anadolu Efsaneleri 1Nehir Yayınları / İstanbul1999Efsane
Anadolu Efsaneleri 2Nehir Yayınları / İstanbul1999Efsane
Ders Veren Türk MasallarıNehir Yayınları / İstanbul1999Masal
Güle Güle Küçük ArkadaşBilgi Yayınevi / Ankara1999Roman
Aslan Pençeli KediKültür Kitap Sarayı / İzmir2000Roman
Dört İsimli PrensesNehir Yayınları / İstanbul2000Hikâye
El EvindeNehir Yayınları / İstanbul2000Hikâye
Kuş Seslerinden Korkan ÇocukNehir Yayınları / İstanbul2000Masal
Sahibini Unutmayan KöpekKültür Kitap Sarayı / İzmir2000Hikâye
Uçurtmam Birinci OlacakKültür Kitap Sarayı / İzmir2000Hikâye
Uğur Böceğinin DüğünüNehir Yayınları / İstanbul2000Hikâye
Belirli Günler, Haftalar ve Yurt ŞiirleriKültür Kitap Sarayı / İzmir2001Şiir
Düş YağmurlarıKültür Kitap Sarayı / İzmir2001Şiir
Eli Kılıçlı Kahraman FareKültür Kitap Sarayı / İzmir2001Hikâye
Kar BeyazKültür Kitap Sarayı / İzmir2001Roman
Korkak TavşanKültür Kitap Sarayı / İzmir2001Masal
Ayşecik İle FatmacıkBilgi Yayınevi / İstanbul2002Masal
Balkan SeyahatnamesiEtki Yayınları / İzmir2003Gezi Yazısı
Keloğlan'ın Oyunu İnsan Yapar KoyunuBiryay Yayıncılık / İzmir2003Masal
Menekşe Yaprağından İncinen KızBiryay Yayıncılık / İzmir2003Masal
Aygar Dağı MektuplarıYalaa Yayınları / İstanbul2006Mektup
Bal Kız İle DaloğlanNar Yayınları / İstanbul2008Masal
Türk Çocuk ve Gençlik Edebiyatı AnsiklopedisiNar Yayınları / İstanbul2012Araştırma
Dedemin DenizaltısıRönesans Yayınları / İstanbul2017Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HAYDAR, Haydar Bektaşd. 1894 - ö. 1966Doğum YeriGörüntüle
2GÖMÜTÜd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ABİDİN, Abidin Yüced. 1950 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Doğan Aksand. 1929 - ö. 13 Mayıs 2010Doğum YılıGörüntüle
5MUSTAFA ERDOĞANd. 1929 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Adalet Ağaoğlud. 23 Ekim 1929 - ö. 14 Temmuz 2020Doğum YılıGörüntüle
7ZİYA, Ziya Hızıroğlud. 1936 - ö. 2018Ölüm YılıGörüntüle
8İHSANOĞLU, Şakir Çalışkand. 15.12.1945 - ö. 09.11.2018Ölüm YılıGörüntüle
9Perihan Ergund. 28 Kasım 1928 - ö. 23 Temmuz 2018Ölüm YılıGörüntüle
10Petri Yalıncıd. 1964 - ö. 2002MeslekGörüntüle
11M. Mahzun Doğand. 20 Kasım 1964 - ö. ?MeslekGörüntüle
12KÂMÎ, Şa'ban Kâmî Efendid. 1805 - ö. 1884MeslekGörüntüle
13Ekrem Güneşd. 01 Ocak 1943 - ö. 2017Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Şükran Oğuzkand. 1931 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Göktürk Mehmet Uytund. 27 Eylül 1935 - ö. 2 Temmuz 2001Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HASAN ÖZCANd. 1913 - ö. 23.01.1995Madde AdıGörüntüle
17Hasan Kıyafetd. 01 Mart 1938 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18HASAN, Ali oğlu Karabağî Yüzbaşovd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle