SENÂYÎ, Sirozî Seyyid Abdülbaki Efendi

(d. ?/? - ö. ?/1694-95)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İsmi Abdülbaki’dir. Babasının ismi Ali Efendi’dir. Doğum tarihi bilinmeyen şair Serez’da dünyaya gelmiştir. Babasının isminden dolayı ilk zamanlarında “Ali Efendi-zâde” olarak tanınan şair, tam künyesi Sirozî Seyyid Abdülbaki Efendi’dir. İlk eğitimini aldıktan sonra medrese tahsiline başladı. Eğitimini başarıyla tamamladıktan sonra devrindeki âlimlerin birinden mülazım oldu. Rumeli’deki bazı küçük kasabalarda kadılık görevinde bulundu. Musâhib Mustafa Paşa’nın himâyesine giren şair 1085 yılı Zilhicce’sinde/Şubat-Mart 1675 Solak-zâde Halil Efendi yerine Belgrad kadısı oldu. İki yıl sonra görevinden alındı. 1091 yılı Şevval’inde/Ekim-Kasım 1680 Filibe kadılığına atandı. Buradaki görevi de iki yıl sürdü. Sadrazam Bosnalı Süleyman Paşa Avusturya seferine çıkınca 1097 Muharrem’inde/Kasım-Aralık 1685 Abdülbaki Efendi ordu kadılığına getirildi. 1099 Muharrem’inde/Kasım-Aralık 1687 Edirne kadılığına terfi etti. Yaklaşık bir yıl sonra görevinden ayrıldı. 1106/1694-95 yılında vefat etti. Şiirlerinde Senâyî mahlasını kullandı. Eserleri hakkında kaynaklarda herhangi bir malumat bulunmamaktadır. Dîvân sahibi olup olmadığı bilinmemektedir. Mecmualarda “Senâyî” mahlaslı şairlere ait şiirlere rastlanmaktadır, ancak bunların hangilerinin Senâyî Abdülbaki Efendi’ye hangilerinin diğer Senâyî’lere (Senâyî Ahmed, Senâyî Hasan, Senâyî Şeyh Ali) ait olduğunu tespit etmek çok güçtür. Yaşadığı devrin kaynaklarından Vekâyi‘u’l-fuzalâ şairi bilgin, irfan sahibi, birçok bilim dalında yetkin, akranlarından oldukça üstün biri olarak tanımlamaktadır. Günümüze sadece bir beyti ulaşmıştır. 

Kaynakça

Ekinci, Ramazan (hzl.) (2018). Şeyhî Mehmed Efendi, Vekâyi‘u’l-Fuzalâ, Şeyhî’nin Şakâ’ik Zeyli. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yay.





Madde Yazım Bilgileri

Yazar: RAMAZAN EKİNCİ
Yayın Tarihi: 25.11.2020
Güncelleme Tarihi: 25.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Şöyle ser-mest eylemişdür neş’e-i ruhsâr-ı yâr

Bâde vü mey-hâne vü pîr-i mugân bilmem nedür


(Ekinci, Ramazan (hzl.) (2018). Şeyhî Mehmed Efendi, Vekâyi‘u’l-FuzalâŞeyhî’nin Şakâ’ik Zeyli. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yay. 1836).


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HÜSNÎ, Hüseyin Hüsnîd. ? - ö. 19. yy.Doğum YeriGörüntüle
2LÂYİHÎ, Mustafad. ? - ö. 1565/66Doğum YeriGörüntüle
3HALÎL, Hâfız Halîl, Halîl ibni İsmâîl bin Şeyhd. ? - ö. 1453’ten sonraDoğum YeriGörüntüle
4HÜSNÎ, Hüseyin Hüsnîd. ? - ö. 19. yy.Doğum YılıGörüntüle
5LÂYİHÎ, Mustafad. ? - ö. 1565/66Doğum YılıGörüntüle
6HALÎL, Hâfız Halîl, Halîl ibni İsmâîl bin Şeyhd. ? - ö. 1453’ten sonraDoğum YılıGörüntüle
7HÜSNÎ, Hüseyin Hüsnîd. ? - ö. 19. yy.Ölüm YılıGörüntüle
8LÂYİHÎ, Mustafad. ? - ö. 1565/66Ölüm YılıGörüntüle
9HALÎL, Hâfız Halîl, Halîl ibni İsmâîl bin Şeyhd. ? - ö. 1453’ten sonraÖlüm YılıGörüntüle
10HÜSNÎ, Hüseyin Hüsnîd. ? - ö. 19. yy.MeslekGörüntüle
11LÂYİHÎ, Mustafad. ? - ö. 1565/66MeslekGörüntüle
12HALÎL, Hâfız Halîl, Halîl ibni İsmâîl bin Şeyhd. ? - ö. 1453’ten sonraMeslekGörüntüle
13HÜSNÎ, Hüseyin Hüsnîd. ? - ö. 19. yy.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14LÂYİHÎ, Mustafad. ? - ö. 1565/66Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HALÎL, Hâfız Halîl, Halîl ibni İsmâîl bin Şeyhd. ? - ö. 1453’ten sonraAlan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HÜSNÎ, Hüseyin Hüsnîd. ? - ö. 19. yy.Madde AdıGörüntüle
17LÂYİHÎ, Mustafad. ? - ö. 1565/66Madde AdıGörüntüle
18HALÎL, Hâfız Halîl, Halîl ibni İsmâîl bin Şeyhd. ? - ö. 1453’ten sonraMadde AdıGörüntüle