Madde Detay

İstanbul/Şile’de doğdu. Babası subay idi. Bu vesile ile çocukluk yılları Anadolu’nun değişik yerlerinde geçti. 1935 yılında Diyarbakır Süleyman Nazif İlkokulu’nu bitirdi. Ortaokulun birinci sınıfını Balıkesir'de, ikinci sınıfını Bursa'da okudu. 1939’da İstanbul Üsküdar I. Ortaokulu’nu bitirdikten sonra Haydarpaşa Lisesi'ne girdi ama bitiremedi. İkinci sınıftan bazı aile sorunları sebebiyle ayrılmak zorunda kaldı. Bir süre bazı işlerde çalıştı ve liseyi sonradan tamamladı. Liseyi bitirdikten sonra 1942'de Balıkesir'de İktisat Vekâleti Garp Linyitleri Mıntıkası İş Mükellefiyeti Takip Müdürlüğünde daktilo olarak çalışmaya başladı. Daha sonra Tavşanlı ve Soma’da çalıştı.

24 yaşında iken, 1948-1949 ders yılında Tavşanlı/Kızılçukur köyünde öğretmenlik yaptı. Daha sonra Garp Linyitleri Tunçbilek İşletmesi Yeni Cezaevinde baş kontrolör, sonra da cezaevi öğretmeni oldu. Cezaevi lağvedildikten sonra işsiz kalması üzerine Ankara'ya gitti.

1950 yılının kasım ayında Sümerbank Ankara Mağazasında muhasebe memuru oldu. Sonra aynı kurumda satın alma müdürlüğü ticaret şefi oldu. Yönetim kurulu raportörlüğü, ticaret servisi şefliği, Sümerbank dergisinin genel yayın yönetmenliği gibi görevlerde bulundu. 1953'te Cahit Sıtkı Tarancı’nın başkanlığında Suat Taşer, Avni Dökmeci, Zihni Haznedaroğlu gibi bir grup arkadaşıyla Türk Edebiyatçılar Derneğini kurdu. Kendisi de bu derneğin genel sekreteriydi. Ayrıca Ankara Sanatseverler Derneğini de kurdu ve 15 yıl boyunca bu derneğin başkanlığını yaptı.

1961’de Meydan Sahnesinde oyuncu oldu. 1961-1963 yılları arasında Türk Dil Kurumunda tanıtma kolu başkanlığı, Türk Dili dergisinde yazı kurulu üyeliği yaptı. Bu çerçevede “Arı Dile Doğru” başlıklı radyo konuşmaları hazırladı. Türkçenin arılaşması, özleşmesi adına önemli çalışmalar yaptı.

1968 yılında ‘adi malül’ olarak emekliye ayrıldı. Emeklilik sonrasında bir süre Ankara'da bir bankada çalıştı. Bir yıl süre ile Bilgi Basımevinin müdürlüğünü yaptı. 1969 Türk Tarih Kurumu Basımevine atandı. TRT Ankara Radyosunda çalıştı. 1969-1979 yılları arasında TRT Ankara Televizyonunda "Bir Güneş Battı", "Bir Portre", "Çağdaş Türk Edebiyatından Örnekler", "Dostluk Üzerine" gibi programlar yaptı. BBC yapımı "Klasikler" dizisinin sunuculuğunu yaptı. Yerli ve yabancı belgesel filmler seslendirdi. 1982 yılına kadar Türk Tarih Kurumu Basımevinin işletmeden sorumlu müdür yardımcılığı yaptı. 12 Eylül 1980'den sonra bu görevinden de alındı. Bundan sonra İzmir Kuşadası'na yerleşti.

19 Aralık 1989’da Kuşadası’nda öldü. Hatırasına Kuşadası Eğitim ve Geliştirme Vakfı her yıl geleneksel olarak "M. Sunullah Arısoy Şiir Ödülü" vermektedir.

“Vasiyet” adlı ilk şiiri 1941 yılında Yücel dergisinde yayımlandı. İlk nesir yazısı, 7 Aralık 1943 tarihinde Balıkesir Postası gazetesinde çıktı. Şiir ve yazıları Dost, Türk Dili, Varlık, Pazar Postası ve Akis dergilerinde yayımlandı. Ulus gazetesinde köşe yazarlığı yaptı. Haftalık Aktüalite dergisinin başyazarlığını yürüttü. Şiir, hikâye, roman, seçki ve siyasi yazı türlerinde ürünler verdi.

Köy romanı türünde yazılan Karapürçek adlı tek romanında bir köy öğretmeninin gözünden Tek Parti hükûmetinin son yılında okumayı sevmeyen, maden ocağında çalışmayı tercih eden köylülerin sorunları, devletle olan ilişkileri, köy öğretmeninin eğitimi sevdirmek için çektiği zorluklar, uğradığı iftira ele alınmıştır. Bu roman, yazarın bizzat yaşadığı tecrübelere bağlı gerçekçi bir eser olup, romanda Anadolu Türk köylüsünün cahilliği, her anlamda geri kalmışlığı, toplumsal, kültürel, ekonomik ve insani sorunları bazen dramatik bazen de trajik düzeyde anlatılmıştır.

"Tedirginin Biri" adlı uzun hikâyesinde aykırı, uygar toplum tarafından yaban olarak algılanan bir tipin felsefi sorgulamalarına yer verir. Kahraman, Batılı anlamda modern, tüketici, eğlenceye, gösterişe, eğreti değerlere düşkün bir toplum içinde bulunmaktan tedirgindir, sıkılır. Daha sahici değerler peşindedir. Zamanın değerini bilmeyen, yaşamı düşüncenin ve okuyup yazmanın dışında yalnız yiyip içmek, giyinip gezmek, dans edip gülmek nedenlerine bağlayan, kendi kişisel yaşantısı dışında hiçbir sorumluluk duymayan, yapmacık kurallara bağlı, yalanla düzenden güç alan, kişioğlunu kukla yapan bir yaşama düzenine tutsak olmuş kişilerin, yani modern Batıcı kişilerin yaşama biçimini ve değerler sistemini eleştirir. Uzun zaman içinde yaşadığı çevreyi beğenmez, bu ortamdan sıkılır ve çevre değiştirmeye çalışır. Yalanlarla yaşamaktan bıkmıştır. Gerçek bir insan olma amacındır. Hem kendisi tedirgindir, hem de başkalarını tedirgin eder.

Şiirlerinde genellikle aşk, yalnızlık, mutluluk, kardeşlik, barış, tabiatın güzellikleri, Anadolu güzellemesi, köylülerin sorunları, Atatürk gibi hem bireysel hem de toplumsal sorunlar ele alınır. Anadolu’nun hem tabiat güzelliklerini, hem kültürel ve folklorik anlamdaki zenginliklerini canlı sahneler hâlinde verir. Atatürk konusunu en özgün boyutlarıyla işleyen şairlerden biridir. Özellikle Atatürk’ün Türk milletine getirdiği millî, medeni ve insani değerleri etkili bir üslupla ortaya koyar. Dilde, üslupta ve şiir tekniğinde zaman zaman Divan şairlerinin, Garipçilerin ve İkinci Yenicilerin etkisi görülse de genellikle Türk Halk Edebiyatı etkisi görülür. Nükteye dayalı kısa, çarpıcı şiirleri de vardır. Ayrıca şiir tekniği olarak zaman zaman anlatı türüne yer vermiştir. Birçok şiiri hikâye anlatmaya dayalıdır. Dilde Öz Türkçecilik akımına bağlıdır. Türkçenin doğru, düzgün ve yalın kullanımından yanadır. Üslubu sade, açık ve anlaşılırdır. Türk halkının canlı konuşma dili özelliklerine yer verir. Atatürk’e bağlı ve sosyal demokrat düşünceye sahiptir.