Hakkı Tarık Us

(d. 1889 / ö. 21 Ekim 1956)
Gazeteci, yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı İsmail Hakkı olup Hacı Hasan Hulusi Efendi ile Sıdıka Hanım’ın oğlu olarak Manisa Gördes’te doğdu. İlk ve orta öğrenimini burada tamamladı. 1900’de Gördes’e kaymakam olarak atanan Şair Eşref tarafından şiirleri beğenilince bunları İzmir ve İstanbul gazetelerine göndererek basın hayatına ilk adımını attı. 1906’da Gördes Belediyesi’nde sandık eminliği ve Evkaf Komisyonu kâtipliği görevine getirildi. Ağabeyi Mehmet Asım’ın isteğiyle İstanbul’a giderek Hukuk Fakültesi’ne kaydoldu ve ağabeyinin yardımıyla Tanin’de çalışmaya başladı. Tercüman-ı Hakikat ve Tasvir-i Efkâr’da da çalışan Hakkı Tarık, 1911’de Hukuk Fakültesi’ni bitirince İttihat ve Terakki tarafından Hakikat gazetesini yönetmesi için Eskişehir’e gönderildi. Bir yıl kaldığı Eskişehir’den Hakikat’i Anadolu’da çıkan en etkili gazetelerden biri haline getirmiş olarak İstanbul’a döndü. Tedavi için İsviçre’ye gitmesi gereken ağabeyi Mehmet Asım’ın Dârülmuallimîn-i Âliye’deki derslerini üstlendi. Kısa süren bu görevinin ardından İstanbul Sultanisi’ne Türkçe öğretmeni olarak atandı ve burada 1923’te milletvekili seçilinceye kadar çalıştı. Bu görevinin yanında İstanbul Mercan Lisesi ve Galatasaray Lisesi’nde de öğretmenlik yaptı.

Hakkı Tarık, 1917’de Ahmet Emin Yalman ve Mehmet Asım Us’un çıkarmaya başladığı Vakit gazetesinde siyasi ve edebi konularda yazılar yazmıştır. Muallimler Cemiyeti, Matbuat Cemiyeti, Türk Basın Birliği ve Türk Dil Kurumu başkanlıklarında bulunmuştur. Cumhuriyet’in ilanı ile birlikte 1923-1936 arasında dört dönem Giresun milletvekilliği yapmıştır. 1943’te yazı hayatında elli yılını dolduran yazarlar için düzenlediği jübilenin ardından 1944’te Ahmed Midhat Efendi için de bir jübile düzenlemiştir. Kitap, dergi ve gazete gibi çeşitli kaynaklardan oluşan koleksiyonu bugün Beyazıt Devlet Kütüphanesi’nde bulunmaktadır.

Kaynakça

Akbayar, Nuri, O. Koloğlu (1996). Gazeteci Bir Aile Mehmet Asım, Hakkı Tarık, Hasan Rasim Us’lar. Ankara: ÇGD Yayınları.

ERSOY, Tuğba (2011). Vakit Gazetesinde Edebî Ve Kültürel Hareketlilik. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Işık, İhsan (2004). “US, Hakkı Tarık”. Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi. C. 3.Ankara: Elvan Yayınları. 1836.

Us, Asım(2012). Gördüklerim Duyduklarım Duygularım. hzl. İ. Dervişoğlu . İstanbul: Kitabevi Yayınları.
Uysal, Zeynep (1991). Us Kardeşler ve Vakit Gazetesi. İstanbul: İstanbul Basın Kurumu Tesisleri Yayını.

(1998) “US, Hakkı Tarık”. Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. VIII. İstanbul: Dergah Yay. 462 .

(2001) “US, Hakkı Tarık”. Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C. II. İstanbul: YKY Yay. 1027.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. AYŞE AŞIR
Yayın Tarihi: 23.10.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Meclis-i Mebusan IVakıt Gazete Matbaa / İstanbul1940Derleme
50 Yıl (Son Asır Türk Muharrirlerinin Jübile Merasimi Hatırası)- / İstanbul1943Derleme
CHP Kurultay Üyelerine Bu Toplantıda Düşen Büyük Vazifeler? / ?1947Diğer
Ahmed Mithat Efendi ile Şair Fıtnat HanımVakıt Matbaası / İstanbul1948Mektup
İzmit Körfezinde Bir Gezinti? / İstanbul1952Diğer
İstanbul Fethinin 500. Yıldönümünde FatihVakıt Matbaası / İstanbul1953Diğer
Meclisi Mebusan IIVakıt Matbaası / İstanbul1954Derleme
Bir Jübilenin İntibâları: Ahmed Midhat’ı AnıyoruzVakıt Matbaası / İstanbul1955Derleme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1VİSALÎ, Bekir Sıdkı Halıcıoğlud. 1881 - ö. 22.01.1962Doğum YeriGörüntüle
2Hızır Ovacıkd. 20 Mayıs 1954 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Gönül Çatalcalıd. 14 Ağustos 1957 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Nezihe Muhittind. 1889 - ö. 10 Şubat 1958Doğum YılıGörüntüle
5FERYADÎ, İsmail Hakkı Arasd. 1889 - ö. 1963Doğum YılıGörüntüle
6Faik Şemsettin Benlioğlud. 1889 - ö. 1949Doğum YılıGörüntüle
7Reşat Nuri Güntekind. 26 Kasım 1889 - ö. 7 Aralık 1956Ölüm YılıGörüntüle
8BABA SALİM, Mehmet Salim Öğütçend. 15.03.1887 - ö. 29.12.1956Ölüm YılıGörüntüle
9Cahit Sıtkı Tarancıd. 2 Ekim 1910 - ö. 12 Ekim 1956Ölüm YılıGörüntüle
10Kamil Aydoğand. 1956 - ö. 9 Mayıs 2018MeslekGörüntüle
11Refik Özdekd. 1 Eylül 1928 - ö. 28 Ağustos 1995MeslekGörüntüle
12Bedirhan Çınard. 1919 - ö. 05 Ekim 1993MeslekGörüntüle
13Yusuf Kamil Paşad. 1808 - ö. 11 Teşrinievvel (Ekim) 1876Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Efzayiş Suat Yalçınd. 1894 - ö. 27 Ocak 1954Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Emin Bülentd. 13 Mart 1886 - ö. 29 Kasım 1942Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Tarık Tufand. 05 Haziran 1973 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Hakkı Kamil Beşed. 1899 - ö. 15 Ocak 1982Madde AdıGörüntüle
18İBRAHİM, İbrahim Hakkıd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle