Madde Detay

Visalî, Sivas’ın ilçesi Kangal’ın Kabakçiftliği köyündendir. 1835’te doğmuştur. Asıl adı Kanber’dir. Babası Sarı Mehmet olarak tanınmıştır. Gençliğinde akli dengesini yitirdiği ve Hacı Bektaş tekkesine götürüldükten sonra düzeldiği söylenir. Visalî, yaşlılığında Bozhöyük’e göçmüş, orada vefat etmiştir (Aslanoğlu 2006: 556-562; Yıldız 2003: 856).

İbrahim Aslanoğlu bu konuda ve mahlas alması hususunda şunları söylemektedir: “Bu olayın üstünden yıllar geçti. Kanber, Hacı Bektaş’ı ziyaret etmeye niyetlendi. Baba-oğul yola düşüp dergâha vardılar. Delikanlı, Feyzullah Çelebi’yi görür görmez heyecanlanıp ‘Baba, dedi; bana rüyamda bade içiren işte bu pirdi’. Babası susmasını işaret etti. Feyzullah Çelebi ona, ilk söylediği nefesi tekrar ettirip dinledikten sonra, sırtını sıvazlayıp gülümsedi. ‘Oğlum, sen dünyevi aşktan sıyrılıp ilahi aşka yönelmişsin. Artık visale erdin demektir. Bundan sonra mahlasın Visalî olsun.’ Kanber’in o güne kadar mahlası yoktu, göbek adıyla söylüyordu. O günden sonra Visalî mahlasını kullanmaya başladı. ” (Aslanoğlu 2006: 556-562).

Herhangi bir tahsil görmemiştir. Rüyasında ak sakallı bir pirin elinden bade içmiş ve o vakitten sonra şiir söylemeye başlamıştır. Visalî’nin kimi şiirleri Kanberî, kimileri de Visalî tapşırmalıdır. Şiirleriyle Âşık Veysel’in yetişmesinde önemli rol oynamıştır.

Aslanoğlu, İbrahim (2006). Sivas Meşhurları. C. 2. Ankara: yyy.

Kaya, Doğan (2009). Sivas Halk Şairleri. C. 5. Sivas: Sivas Valiliği Yay. 

Yıldız, Alim (2003). Sivaslı Şairler Antolojisi. İstanbul: yyy.

Fakı

Altı bin altı yüz altmış altı ayet

Ahed’den Ahmed’e geldi yıl fakı*

Yedi kat yer yedi kat gök semavat

Beytü’l-akdes bu âlemde bil fakı

Beş vaktini kaç harf ile kılarsın

Seyyidü’l-ahkâmı nasıl bilirsin

Devre telkin verir bed-nam olursun

Şeb-i cehenneme düştü kul fakı

Yedi asumana beşaret oldu

Kaç baba buldu da kaç baba bildi

Otuz bini dahi nerede kaldı

Ledünni ilminden ara sor fakı

Okursun Kur’an’ı bilmen mübini

Terk ettin mezhebi imanı dini

Evvel baştan idrak eyle sen seni

Müslümanlık kolay değil zor fakı

İslam isen taharetsiz oturma

Şeriatın şartlarını yitirme

Kibir gıybet tama şehvet getirme

Haramı helalden seçmez bir fakı

Beyhude mi sandın bu ben fakiri

Cevabire tayetmezler fakiri

Attığın taş seni vurur ahiri

Sen seni gör eli gönne mar fakı

Huda’dan gayrıya çekmem minneti

Mü’min için halk eyledi Cennet’i

Yedi bin yedi yüz farzın sünneti

Altı bin altı yüz bilmem her fakı

Heman bin iki yüz yetmiştir sene

Sığındım Settar’a Ganî Süphan’a

Visalî bağlandık harfü’l-Kuran’a

Gırgır etme şaplak yersin dur fakı

Kaya, Doğan (2009). Sivas Halk Şairleri. C. 5. Sivas: Sivas Valiliği Yay. 411-412.

Yâr

“Kün” deyince halk eyledi âlemi

Kıblem sensin secdegâhım olan yâr

“Nahnü kasemna”da çaldın kalemi

Kıblem sensin secdegâhım olan yar

Ağ gül ile kırmızı gül duruştu

İki derya birbirine karıştı

Ervahından cismim cana erişti

Kıblem sensin secdegâhım olan yâr

İbtidadan intihaya görüştüm

Menzil menzil dostlar ile yarıştım

Hamdülillah maksuduma eriştim

Kıblem sensin secdegâhım olan yâr

Otuz iki huruf cisminen cana

Bir veçhile böyle geldi cihana

Sebeb-i vücudum an’oldu ona

Kıblem sensin secdegâhım olan yâr

Bin iki yüz seksen dörttür Visalî

Ahed Ahmet Haydar Kerrar’dır Ali

Balım Sultan Hacı Bektaş-ı Veli

Kıblem sensin secdegâhım olan yâr

Kaya, Doğan (2009). Sivas Halk Şairleri. C. 5. Sivas: Sivas Valiliği Yay. 414-415.