Madde Detay

Manisa’da doğdu. 1975’te Gökçeada Atatürk Öğretmen Lisesi’ni, 1988’de Eskişehir Anadolu Üniversitesi’ni bitirdi. Uzun yıllar yurdun değişik yerlerinde ilkokul öğretmenliği yapan yazar 2 Temmuz 1993’te Sivas Madımak Oteli’ndeki yangından yaralı olarak kurtuldu (Işık 2002: 994; 2006: 3831). Öğretmenlik hayatına uzun süre devam eden yazar İzmir’deki memuriyetinden sonra emekliye ayrıldı.

Yavaşlı, Türkiye Yazarlar Sendikası ve Edebiyatçılar Derneği üyesidir. Hâlen İzmir’de yaşayan yazar, evli ve iki çocuk babasıdır.

Çocuk edebiyatı alanında yaptığı çalışmalarla tanınan ve Türk edebiyatının en verimli yazarlarından biri olan Yavaşlı, geleneksel ile modern arasında değişen yaşam koşullarını eserlerinde ele almış ve özellikle çocukları çeşitli konularda bilinçlendirmeyi tercih etmiştir. Yazarın eserlerinde sevgi, mutluluk, insanlık, değer bilmek önem arz ederken ele aldığı kişiler de genellikle, çevresiyle iletişimi iyi olan, vefalı, vatanını-milletini seven, gözlem gücü kuvvetli kimselerdir. Kendisi de iyi bir gözlemci olan Yavaşlı, eserlerinde insanların yanı sıra doğadaki tüm canlıları, kedileri, köpekleri, martıları, balıkları, eşekleri, atları, aslanları, arıları, yunusları, ağaçları, doğayı kahraman olarak ele almıştır. Yazarın eserlerindeki tüm canlılar için sevgi yaşamı anlamlı kılan, yaşama dair tüm sözcükleri kuşatan en önemli unsur olarak anlatılmıştır. Yavaşlı, gerçek sevgiye duyulan gereksinimi doğadaki tüm canlılar aracılığıyla okuyucularına aktarmıştır.

Aydoğan Yavaşlı, tarihî şahsiyetleri ele aldığı eserlerinde ise işgale uğrayan vatan topraklarının, yurdun bağımsızlığı ve ulusun onurunu korumak için savaşan, her türlü gericilikle mücadele eden, Cumhuriyet devrimlerinin bekçisi, yurt ve ulus sevgileriyle öne çıkan Mustafa Kemal Atatürk, Hasan Tahsin ve Öğretmen Kubilay’ın yaşam öykülerini konu olarak seçmiştir. Yazar, bu eserleri aracılığıyla çocuklar ve gençler için nesnelliğini koruyarak tarihi yeniden yazmıştır. Yavaşlı’nın, özellikle Atatürk’ün çeşitli özelliklerini anlattığı eserlerinde kurguyu Atatürk’ün anlatımıyla sunması dikkat çekmektedir.

Yazar, tarihî şahsiyetlerin yanı sıra; yaratılanı Yaratan’dan ötürü sevmeyi öğütleyen Yunus Emre; şiirlerinde doğa sevgisinin yanı sıra aşkı anlatan, kendinden sonra gelen hemen bütün halk ozanlarını etkileyen, yaşadığı yörenin ve o yöredeki insanların özelliklerini, gelenek ve göreneklerini, yaşayış biçimlerini ele alan, halk deyişlerinin en güzel örneklerini veren Karacaoğlan; gezip gördüğü yerlerin coğrafyasından, tarihinden, gelenek ve göreneklerinden esprili, birçok zaman da abartılı bir biçimde söz ettiği Seyahatname adlı eseri ile tanınan Evliya Çelebi gibi ünlü Türk düşünürlerini de ele aldığı eserleriyle çocuk ve ilk gençlik edebiyatında önemli bir boşluğu doldurmuş ve ünlü Türk değerlerinin çocuklar tarafından tanınmasını sağlamıştır.

Tarihimizi ve keşfetmeyi öğreten Maceralar Teknesi serilerinde, kahramanları geçmişe, tarihi serüvenlere yolculuk ile Truva Savaşı, Kurtuluş Savaşı yıllarına, Assos’ta Aristoteles’in yaşadığı yıllara, Foça’da yıllar öncesinde yaşanan savaş yıllarına, uzayın derinliklerine giderek çeşitli zorluklarla mücadele etmiş ve zamanlar arası yolculuk ederek zor durumda olanlara yardım etmişlerdir. Uzun süre İzmir’de yaşayan ve hâlâ orada yaşamaya devam eden Aydoğan Yavaşlı, genellikle eserlerinde mekân olarak seçtiği İzmir’in ve ilçelerinin tarihini detaylı bir şekilde ele almıştır.

Tarihi ve ünlü düşünürlerin yanı sıra bir yazar olarak kendi yaşam öyküsünü de öyküleştirerek kaleme alan Aydoğan Yavaşlı, Kırık Melek Heykelleri adlı eserinde kırk yedi yaşında yirmi yedi kitaba imza attığı süreci içten bir anlatımla ele almıştır.

Tekil kitaplarının yanı sıra seri şekilde yazdığı kitaplarla öne çıkan Aydoğan Yavaşlı, kendisiyle yapılan bir söyleşide Hayvan Günlükleri serisini yazarken çok keyif aldığından bahsetmiştir: Yazarın bu seriyle ilgili düşünceleri: “Bugüne değin onlarca çocuk kitabı yazdım. Kitaplarımla ilgili olarak yüzlerce okulda öğrenci okurlarımla söyleştim. Bana hep en çok hangi kitabımı sevdiğim soruldu. İtiraf etmeliyim ki yazarken en çok keyif aldığım kitaplarım, bu dizide yer alanlar oldu. Kimi zaman kirli bir kedi oldum, kimi zaman topal bir at bazen şaşkın bir köpektim, bazen de utangaç bir yunus… Kendi kitaplarım içinde okumaktan da çok zevk aldığım kitaplar bunlar. İnanıyorum ki bu dizide yer alan kitapları yalnız çocuklar değil, zaman ayırıp okuyan yetişkinler de çok sevecek.” (Yavaşlı 2016: Arka kapak bilgisi) ifadeleriyle serinin bütün kitaplarının arka kapak bilgilerinde yer almıştır.

Çocuk ve ilk gençlik edebiyatı alanındaki eserlerinin yanı sıra mizah ve ironi tarzındaki eserleriyle de dikkat çeken yazarın kelime seçiminde titiz davrandığı ve kurgusu sağlam eserler yazdığı görülmüştür. Aydoğan Yavaşlı, mizah kitaplarında genellikle sanat türlerini ve sanatçıları ele almış ve onları bazen sert bir şekilde eleştirmiş bazen de alaycı bir şekilde okuyucuya sunmuştur. Tarık Dursun K., yazarın Ne Alaka? adlı eseri hakkında “Yavaşlı, şekere buladığı mermileri gene hayatın gülünesi, bir anlamda da düşünülesi yanlarına gönderiyor. Bu, kimi zaman bir sanatçının yaşadığı trajikomik öykü oluyor, kimi zaman da sıradan insanların gündelik kaygılarının, sevinçlerinin pek açığa çıkmayan dili.” (Yavaşlı 1997: Arka kapak bilgisi) yorumunu yapmıştır.

Eserlerinde her şeyin dünya değiştikçe değiştiğini, eskinin sıcaklığının, vefasının, merhametinin yerini başkalığın aldığını, büyük şehirlerle birlikte hayvanların yaşam alanlarının azaldığını dile getiren yazar, yeni neslin çocuk yaştan itibaren çevre bilinciyle, doğa ve hayvan dostu olarak yetişmelerine aracılık etmiştir.

Yazarın, şiir, hikâye, deneme gibi çeşitli türlerde verdiği eserleri Adam Sanat, Cumhuriyet-Kitap, Ege Telgraf, Yeni Asır, Adam Öykü, Dönemeç, Varlık, Sincan İstasyonu gibi çeşitli dergilerde yayımlanmıştır.