YÜMNÎ, Şeyhzâde Süleyman Yümnî Efendi

(d. 1081/1670 - ö. 1127/1715)
Divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul'da doğdu. Asıl adı Süleyman'dır. Şeyhzâde Süleyman Yümnî olarak tanındı. Şeyhzâde Ahmed Yümnî Efendi'nin kardeşi; Sicill-i Osmanî'ye göre ise oğludur. (Mehmed Süreyyâ 1308-15/ 1890-97; 4/635) . Öğrenimini tamamladıktan sonra kısmet-i askeriyye kâtibi oldu. Bu görevdeyken 1127/1715 yılında vefat etti (Çapan 2005: 738; Abdulkadiroğlu 1999: 532-53; Özcan 1989: C. II 290: 479-480).

Kaynakça

Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdeti’l-Eş’âr. Ankara: AKM Yay.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.

İpekten, Halûk, M. İsen, R.Toparlı, N. Okçu ve T. Karabey (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

Kurnaz, Cemal ve M. Tatçı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.2. Ankara: Bizim Büro Yay.

Mehmed Süreyyâ (1308-15/ 1890-97). Sicill-i Osmânî. C. IV. İstanbul: Matbaa-i Âmire.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakâ’ik-i Nu’mâniyye ve Zeyilleri “Vakâyiü’l-Fuzalâ”. C. 4. İstanbul: Çağrı Yay.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 01.03.2014
Güncelleme Tarihi: 21.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Hadeng-i gamze-i ser-i tîzinün zahmı nümâyândur

Vücûdum muttasıl âmacgah-ı cevher-i hûbândur

O şûhun dil gubâr-ı hatt-ı nev-hîz ile hayrândur

N’ola meşk-i cünûn-ı ışk iderse ana çesbândur

*

Gâh verde geh hârâ bakup kârı âh olur

Bezm-i çemende nagme-i bülbül dü-gâh olur

*

Uşşâk ol perîden ümîd-i visâl ider

Âyîne-i tasavvura gelmez hayâl ider

*

Hemîşe bûy-ı dil-âvîz olup temennâmuz

Sarıldı dâmen-i zülf-i nigâra sevdâmuz

Gahî hayâl-i zülfün idüp geh izârunı

Bî-hûde geçdi yok yere leyl ü nehârumuz

Bilmez idük felekde dilâ çün meh-i temâm

Naksân-ı zâtı mûcib olurmış kemâlümüz

*

Olmaz dehen-i yâra müşâbih diyü gonce

Gül mushafını açdı yemîn eyledi bülbül

*

İtmiş nüvişte hâtem-i ikbâli bâzgûn

Nakş-ı nigîn-i kevni zemîn ü zemân iden

(Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdeti’l-Eş’âr. Ankara: AKM Yay. 533)

Geh derde geh hâre bakıp kârı âh olur

Âyîne-i tasavvura gelmez hayâl eder

(Kurnaz, Cemal ve M. Tatçı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.2. Ankara: Bizim Büro Yay. 1224)

***

Revnak-ı hüsn-i bütâna hattıyla nâ-bûd olmaz

Pertev-i mihr-i cihân-tâb gil-i endûd olmaz

Etme beyhûde hayâl-i hatt-ı rûy-ı hûbân

Her zamân nûr-ı siyeh âdeme meşhûd olmaz

Âhdan âşık-ı dîdâr olan âsûde olur

Şu'le-i Tûr-ı Tecellâda belî dûd olmaz

Yümniyâ âlem-i hey'etden iden mahv-ı vücûd

Dilde endîşe-i bûd u gam-ı nâ-bûd olmaz

(Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.)

Îmâ-yı gamzedir dilimiz nükte-dân iden

Mahsûd-ı tab'-ı zümre-i işrâkıyân iden

Etmiş nüvişte hâtem-i ikbâli bâz-gûn

Nakş-ı nigîn-i kevni zemîn ü zamân eden

Evvel hayâl-i şîve-i hatt-ı bütân ider

Levh-i sühanda böyle kalem imtihân eden

Ümmîd-i hem-rikâbî-i nazm-âverândır

Yümnî kemiyyet-i tab'ımı âteş-inân iden

(Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakâ’ik-i Nu’mâniyye ve Zeyilleri “Vakâyiü’l-Fuzalâ”. C. 4. İstanbul: Çağrı Yay. )


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1TÂ'İB, Câbî-zade Mehmed Tâ’ib Çelebid. ? - ö. 1714Doğum YeriGörüntüle
2Gürkal Ayland. 1937 - ö. 20 Ocak 2009Doğum YeriGörüntüle
3ATÂd. 1829 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4SEZÂYÎ, Şeyh Hasan Sezâyî Efendid. 1699-1670 - ö. 29.12.1738Doğum YılıGörüntüle
5ÇÂKERÎ, Seyyid Ali Efendid. 1670 - ö. 1747Doğum YılıGörüntüle
6TÂLİB, Tavîl Ali Efendi-zâde Mehmed Tâlib Efendid. 1670 (?) - ö. 1759-60Doğum YılıGörüntüle
7ALİ FERDÎ EFENDİ, Arayıcı-zâde Bekir Bin Ali Ferdî-i Kayserid. ? - ö. 1715Ölüm YılıGörüntüle
8KÜNHÎ, Osman Efendid. ? - ö. 1715-16Ölüm YılıGörüntüle
9NÂ'İL, Antakyalı-zâde Seyyid Abdullah Nâil Efendid. ? - ö. 1715-16Ölüm YılıGörüntüle
10RIZAd. 1878 - ö. 1908MeslekGörüntüle
11REMZÎ, Dârendelid. 1840 - ö. 1879MeslekGörüntüle
12NÛRÎ, Nûrî Çelebid. ? - ö. III. Murad devriMeslekGörüntüle
13HİCÂZÎ, Ahmed Hicâzî Efendid. ? - ö. 1630-31Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14BEDRÎ MEHMED EFENDİd. ? - ö. 1655Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15TOGANÎ, Şeyh Toganî Ahmed Deded. ? - ö. 1630-31Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16SUN’Î, Sun’î Çelebid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17ALİ AŞKÎ BEYd. 1840 - ö. 1882Madde AdıGörüntüle
18EDÂ, Sultan Hand. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle