Madde Detay

Sabriye Hanım ile PTT memuru İ. Nazmi Zeybek’in oğlu olan Haşmet Zeybek, Mersin / Tarsus’un Gülek köyünde doğdu. Karaisalı Yatılı Ortaokulu’ndaki öğreniminin ardından Adana-Tarsus liselerinde öğrenim gördü (Özkırımlı 2004: 1380; Karaalioğlu 1982: 642; Necatigil 2007:468). 1962’de Tarsus Meydan Oyuncuları topluluğunu kuran Haşmet Zeybek, bu toplulukla birlikte 1967’de ilk oyunu Irgat’ı sahneledi. Dostlar Tiyatrosu ve Ulvi Uraz Tiyatrosu’nda çalışmalarını sürdüren yazar, 1973 yılında Türkiye’de ilk kez denenen Gazete Tiyatrosu’nu (Yalçın 2010: 1160; ) kurarak bu toplulukla birlikte Bu Kaçıncı Baskı, Düzenbaz, Bizim Mahalle, Şaşkın Politikacı, Karagöz ile Hacivat ve Arkadaşları adlı oyunları yazdı. 1974 yılında İstanbul Şehir Tiyatroları’nda oyuncu, yazar ve yönetmen olarak yer aldı.

Zeybek, 1970 yılında TRT Bilim ve Sanat Ödülleri Yarışması’nda başarı ödülünü; 1999 yılında da Millî Eğitim Bakanlığı Vakfı Türk Kültürüne Katkıda Bulunanlar Ödülü’nü aldı.

Yazar, TYS ve Tiyatro ve Televizyon Yazarları Derneği üyesi görevlerinde bulundu. Evli, iki çocuk babası olan Haşmet Zeybek, 10 Ekim 2013 tarihinde vefat etmiştir. 11 Ekim 2013 Cuma günü Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde düzenlenen törenin ardından Teşvikiye Camii’nde cenaze namazı kılınmış ve Ayazağa Mezarlığı’na defnedilmiştir.

Tanzimat dönemi aydınlarından Namık Kemal gibi tiyatronun faydalı bir eğlence olduğuna inanan Zeybek, bu konuda: “Tiyatro hem eğlendirmeli hem öğretmelidir. Sadece eğlendirmeyi konu alan bir tiyatro, tiyatro olmaktan çıkar, bir soytarılığa dönüşür” düşüncesini savunmuştur. “Ben yazılarımı yazarken bu yazımdan dolayı beni cezalandırırlar mı, sürerler mi diye düşünmem, tek düşündüğüm şey halkıma bir şeyler verebilmektir” (Karaalioğlu 1982: 642) düşüncesiyle eser veren yazar, halkına faydalı olmayı kendisine temel ilke edinmiştir.

Oyunlarında günlük olaylardan siyasal taşlamalar çıkaran, kırsal kesimlerdeki evlenme geleneklerini eleştiren, tarihî konuları ele alan, işçi hareketlerine değinen, eşitlik, özgürlük, kadın-erkek ilişkileri, evlilik sorunları ve yönetenlerin arkasına saklanan çıkarcı insanların istedikleri gibi yaşayabilme çabasını işleyen Zeybek, geleneksel Türk Tiyatrosu öğelerinden büyük ölçüde yararlanmıştır.

Haşmet Zeybek’in köy seyirlik oyunlarından yola çıkarak 1972 yılında kaleme aldığı Düğün ya da Davul oyununu o yıldan bu yana birçok tiyatro topluluğu tarafından sahnelenmiştir (Zeybek 1997: 53)