Osman Hulusi Ateş

Hulûsî
(d. 1914 / ö. 14 Haziran 1990)
İmam-hâtip, Marangoz, Mücellid, Hakkâk
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Malatya’nın Darende ilçesinde doğdu. İlk dinî eğitimini Şeyh Hamîd-i Velî Somuncu Baba Camii imam-hatibi olan babası Hasan Feyzî Efendi’den aldı, ilkokulu bitirdikten sonra devrinin hocalarından Arapça ve Farsça öğrendi. Henüz çocuk sayılabilecek yaşlarda Nakşibendî-Hâlidî şeyhi Sivaslı İhrâmcı-zâde İsmâil Hakkı Toprak Efendi’ye intisap etti. Tarikat silsilesi Hacı Ahmed Niksârî, Mustafa Hâkî Tokâdî, Halil Hamdi Tokâdî, Mustafa Çorumî, Yahya Dağıstânî ve Abdullah Mekkî vasıtasıyla Nakşibendiyye-Halidiyye’nin kurucusu Hâlid el-Bağdâdî’ye kadar uzanır. Somuncu Baba nâmıyla tanınan Şeyh Hamîdî Velî’nin on ikinci kuşaktan torunu olduğu bizzat kendisi tarafından şiirlerinde dile getirilen Hulûsî Efendi aynı zamanda seyyiddir (Akkuş vd 2013: XXI-XXII).

Babası Hasan Feyzî Efendi’nin 1945'te vefatından sonra Somuncu Baba Camii imam-hatipliğini devralarak, sekiz yıl sonra resmen tayin edildiği bu görevi 1987'ye kadar sürdürdü. Aynı zamanda marangozluk, ciltçilik ve hakkâklıkla da meşgul oldu, şeyhinin ölümünden sonra onun halifesi olarak irşâd faaliyetine başladı. Bu vesileyle 1986'da kendi adıyla anılan Es-Seyyid Osman Hulûsî Efendi Vakfı’nı kurarak Darende’de cami, kütüphane, okul, fakülte ve hastane gibi kurumların yapımına öncülük etti. 14 Haziran 1990 tarihinde İstanbul’da vefat eden Osman Hulûsî Efendi, Dârende Şeyh Hamid-i Velî Somuncu Baba Camii hazîresinde medfûndur (Akkuş vd. 2013: XXIII-XXVII).

Şiire ve edebiyata olan merakı çocukluk yıllarına dayanan Hulûsî Efendi’nin ilk şiirlerini beş, altı yaşlarında yazdığı bilinmektedir. Birçok mutasavvıf şair gibi şiirlerini irşad hizmeti için bir araç olarak görmüştür. Ayet ve hadislerden yaptığı iktibaslarla sıkça halka nasihatlerde bulunmuştur. Arapça ve Farsça kelimeler şiirinin dilini ağırlaştırmamış, manzumelerinde edebî sanatları başarılı bir şekilde uygulamıştır. Aruzla yazdığı aşktan ve sevgiliden bahseden gazellerinde dinî ve tasavvufi ıstılahları bolca kullanmıştır. Bu şiirlerinde Fuzûlî ile Niyâzî-i Mısrî edası görülürken hece ile yazdığı şiirlerinde ise Yunus Emre tesiri görülür (Palakoğlu 1995: 9-11).

Kaynakça

Akkuş, Mehmet ve A. Yılmaz (hzl. 2013). Dîvân-ı Hulûsî-i Dârendevî. İstanbul: Nasihat Yay.

Akkuş, Mehmet ve A. Yılmaz (hzl. 2016). Mektûbât-ı Hulûsî-i Dârendevî. İstanbul: Nasihat Yay.

Palakoğlu, İsmail (1995). “Es-Seyyid Osman Hulûsi Efendi’nin Edebi Cephesi”. Somuncu Baba Dergisi. S. 6. s. 9-11.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. HULUSİ EREN
Yayın Tarihi: 15.02.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Mektûbât-ı Hulûsî-i DârendevîEs-Seyyid Osman Hulûsî Efendi Vakfı Yayınları / Darende1996Mektup
Dîvân-ı Hulûsî-i DârendevîEs-Seyyid Osman Hulûsî Efendi Vakfı Yayınları / Darende2013Şiir
Şeyh Hamîd-i Velî Câmii Minberinden HutbelerEs-Seyyid Osman Hulûsî Efendi Vakfı Yayınları / Darende2016Sohbet

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1COŞKUNER, Mahmut Taşd. 1928 - ö. 1984Doğum YeriGörüntüle
2İlkan Sand. 22 Kasım 1941 - ö. 20 Ekim 2008Doğum YeriGörüntüle
3BEYÂNÎ, Halil İbrahim Güleçd. 1938 - ö. 2005Doğum YeriGörüntüle
4Adnan Gizd. 1914 - ö. 13 Haziran 1989Doğum YılıGörüntüle
5EMRAH PAŞA OĞLU GÜLMEMEDOVd. 1913/1914? - ö. 1987Doğum YılıGörüntüle
6Ahmet Cemil Akıncıd. 1914 - ö. 1 Ocak 1984Doğum YılıGörüntüle
7İhsan Ünlüerd. 14 Mayıs 1926 - ö. 4 Mayıs 1990Ölüm YılıGörüntüle
8Zeki Teomand. 9 Mart 1912 - ö. 10 Mart 1990Ölüm YılıGörüntüle
9Fazıl Hayati Çorbacıoğlud. 1925 - ö. 31 Ocak 1990Ölüm YılıGörüntüle
10HALİL, Halil Erdugand. 1928 - ö. ?MeslekGörüntüle
11ALİ, Şeyh Pîr Ali Efendid. ? - ö. 1545-46MeslekGörüntüle
12ABDULLAH SERMEST TAZEBAY, Kilislid. 1819 - ö. 1882MeslekGörüntüle
13Mükerrem Kamil Sud. 1 Temmuz 1904 - ö. 23 Temmuz 1997Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Hasan Ildızd. 2 Ekim 1960 - ö. -Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Arif Dülgerd. 15 Ağustos 1963 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Osman Çalışkand. 1951 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Osman Arpaçukurud. 1968 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18İLMÎ, İlmî Osman Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle