MÜNİRE BACI

(d. ?/1852 - ö. ?/1912)
Tekke Şairi
(Tekke / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

1852 yılında İstanbul’da doğmuş olan Münire Bacı’nın hakkında pek fazla bilgi yoktur. İstanbul’da Kasımpaşa semtinde yaşamıştır. Çamlıca Bektaşi Tekkesi Şeyhi Nuri Baba’ya intisap etmiştir. Ölüm tarihi 1910 olarak kaynaklarda yer almakla birlikte (Toros 1934: 55), Ali Naci Baykal tarafından Bedri Noyan’a verilen ve içinde Münire Bacı’nın da nefeslerinin olduğu bir mecmuada 1912’de öldüğü kayıtlıdır (Noyan 1968: 1732). Sadettin Nüzhet Ergun, 18. yüzyılda yaşayan bir başka Münire Bacı daha olduğu ve şiirlerinin onunkilerle karıştırıldığı görüşündedir. Şiirlerinden Bektaşi şairiesi olduğu anlaşılmaktadır (Ergün II 1955: 180).

Şiirlerinde Münire mahlasını kullanan şairin dili sade olup üslubu zayıftır. Şiirlerinde estetik bir zevk bulunmaz. Alevi Bektaşi inancının temel unsurlarını dile getirir. Ayrıca mürşidine bağlılığını da ifade eder. "Haktır Allahım" mısrası ile başlayan nefesi nihavend makamında bestelenir. Nezih Uzel'in Bektaşi Nefesleri albümünde yer alır. "Boynu bağlı bendeyim / Haydariyem Haydari" (Turan vd. 2014: 362; Özmen 1998: 525; Yenisey 1946: 15-18) dizelerinin yer aldığı şiirinde Haydariye tarikatına bağlılığını ifade eder.  

Kaynakça

Ergun, S. Nüzhet (1955). Bektaşî Şâirleri ve Nefesleri. İstanbul: Maarif Yay.

Noyan, Bedri (1968). Hacı Bektaş Velî ve Bektaşîlik. Abdurrahman Güzel'de bulunan yayımlanmamış çalışma.

Özmen, İsmail (1998). "Münire Bacı". Alevi-Bektaşi Şiirleri Antolojisi. C. 5. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yay. 525.

Toros, Taha (1934). Türk Kadın Şairleri. İstanbul: Üniversel Yay.

Turan, Fatma Ahsen, Reyhan Gökben Saluk, Özlem Ünalan (2014). Geçmişten Günümüze Sazda ve Sözde Usta Kadınlar.  Ed. Nezahat Özcan. Ankara: Gazi Kitabevi.

Yenisey, Fâzıl (1946). Bektaşi Kadın Şairlerimiz. İzmir: Pazar Neşriyat. 

Yıldız, Naciye (1987). Mutasavvıf Türk Kadın Şâirleri Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. NACİYE YILDIZ - BÜNYAMİN TAN
Yayın Tarihi: 13.09.2013
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Düvaz

Hak'tır Allahım,

Muhammed mâhım

Ali'dir şâhım,

Allah, eyvallah

 

Ol fahrü'n-nisâ

Hadice Kübra

Nur-ı Kibriyâ,

Allah, eyvallah

 

Şepper ü şüpper

Abidin Server,

Bâkır-ı Ca'fer,

Allah, eyvallah

 

Musa-yı Kâzım,

Rızâ-yı İmam,

Tâkî'dir daim,

Allah, eyvallah

 

Nâkî'dir iman,

Askerî'dir can,

Mehd-i devrân,

Allah, eyvallah

 

Çardeh-i masum

Şehid-i mazlum,

Cümlesi malum

Allah, eyvallah

 

Aşka bir canım,

Sırr-ı Rahmânım,

Derde dermanım,

Allah, eyvallah

 

Kanber ü Selman,

Pîr Balım Sultan,

Bunlarla ihsân,

Allah, eyvallah

 

Yüzümüz yerde,

Elimiz erde,

Huzur-ı pîrde,

Allah, eyvallah

 

Münire kemter,

Sizden ey server.

İsteği kevser,

Allah, eyvallah

Noyan, Bedri (1968). Hacı Bektaş Velî ve Bektaşîlik. (Abdurrahman Güzel'de bulunan yayımlanmamış çalışma), 1733/ilave.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ALİ AŞKÎ BEYd. 1840 - ö. 1882Doğum YeriGörüntüle
2HİLMÎ, Yusûf-zâde Abdullâhd. 1655-1656 - ö. 1753-1754Doğum YeriGörüntüle
3FAHRÎ, Zeyrek-zâdelid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ŞEVKÎ, Hüseyind. 1852 - ö. 1902Doğum YılıGörüntüle
5Beşir Fuatd. 1852 - ö. 5 Şubat 1887Doğum YılıGörüntüle
6HÂLİS, İbrâhim Edhem Hâlis Efendid. 1852 - ö. 1917Doğum YılıGörüntüle
7ALİ MUZAFFER BEYd. ? - ö. 1912Ölüm YılıGörüntüle
8Eşrefd. 1847 - ö. 22 Mayıs 1912Ölüm YılıGörüntüle
9HAKKI, Mehmed Hakkı Bey, Adanalıd. 1853 - ö. 1912Ölüm YılıGörüntüle
10LÜTFİYE BACId. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
11KELİME KUBATd. 1938 - ö. 14.02.2010MeslekGörüntüle
12FATMA, Fatma Hanım, Tekirdağlıd. 1850 - ö. 1911MeslekGörüntüle
13CELÂLÎ, Mustafad. 1829-1830 - ö. 1893-1894Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14GENCÎ, Genc Abdald. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ÇINARÎ, Mehmedd. ? - ö. 1901?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MEHMED, Mehmed Paşad. ? - ö. 1561Madde AdıGörüntüle
17SEYYİD, Seyyid Mehmed Efendid. ? - ö. 1706Madde AdıGörüntüle
18MEYLÎ, Mehmed Meylî Kurânîd. 1713 - ö. 1781Madde AdıGörüntüle