ŞEYHÎ, Celâleddîn Dede

(d. 1265/1849 - ö. 1326/1908)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Mehmed Celaleddîn Şeyhî Dede Efendi, şiirlerinde Şeyhî mahlasını kullandı. 1265 Rebiülevvel/1849 yılında İstanbul'da doğdu. Yenikapı Mevlevi-hanesi Şeyhi Osman Salâhaddîn Dede Efendi'nin oğludur. Şeyhî, Dâvud Paşa Rüşdiye Mektebini bitirdi. Bazı özel hocalarla eğitimini sürdürdü. Babasından Mesnevi ve Füsûsü'l-Hikem okudu. Babasının inzivaya çekilmesi üzerine 1286/1869 yılında mezun oldu ve 18 Cumadiyelahire 1304/1887'de babasının yerine geçti. Dergâhta mukabele günlerinde Mesnevi öğretmeye devam etti. 1326 Rebiülahiri'nin 30. gecesi/ 1908'de vefat etti. Bestelediği ayin gasli esnasında okundu. Dergâhta babasının yanına defnedildi.

Elde bir kaç şiiri vardır. Bunlardan birisi Ahkar mahlaslı Zühdi Bey ile müşterektir. Musikide oldukça yetenekli idi. Dü-gâh ayiniyle tanındı.

Kaynakça

İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal. (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. IV. İstanbul: Dergah Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 06.06.2014
Güncelleme Tarihi: 29.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Sânihât-ı Kudsiyesinde "Şeyhî" Tahallüs Buyuran Hazret-i Azîz ile Mahlas-ı Şâirânesi Ahkâr Olan Dîvân-ı Muhâsebât Reîsi Zühdî Bey ile Müşterek Bir Gazeli.

Ş Kûh u sahrâ-yı cünûnda ben ki cevlân eyledim

A Cûları te’sîr-i efgânımla giryân eyledim

A Öyle bir vâdî-i ye´se sâlikim ki reşk ile

Ş Kays ile Ferhâdı ol vâdîde hayrân eyledim

Ş Eyleyip âzâde-i kayd-ı mahabbet gönlümi

A Vâkıf-ı esrâr-ı aşk-ı zât-ı Sübhân eyledim

A Dil esîr-i çâh u zindân-ı anâsırken anı

Ş Mülk-i istignâda taht-ı aşka sultân eyledim

Ş Çâk edip delk-i vücûdu aşk-ı hestî-sûz ile

men bünyâdını bir demde vîrân eyledim

A Verdim ikrâr-ı fenâfillâh terki terk edip

Ş Matbah-ı fakr-ı elemde cânı üryân eyledim

Ş Lâne-sâz-ı şâhsâr-ı aşk olaldan bâz-ı dil

A Tâ’ir-i kudsî gibi tâ arşa tayrân eyledim

A Şâhbâz-ı cidd ü cehdi şeh-per-i tevhîd ile

Ş Evc-i kurb-ı hazrete her lahza perrân eyledim

Ş Yandı perr ü bâl-i kasdı kaldı Cibrîl-i hıred

A Seyr-i fillâha varıp tefrîdi izân eyledim

A Pîr-i mey sahbâ be-dest cân atdı istikbâlime

Ş Ol zamân ki azm-i bezm-i şâh-ı hûbân eyledim

Ş Pâsbân-ı kârbân-ı râh-ı Hakk’ım çünki ben

A Savb-ı maksûdı bütün uşşâka ilân eyledim

A Devlet-i sermed erişdi hamdü lillâh sıdk ile

Ş Kendimi kıtmîr-i bâb-ı Şîr-i Yezdân eyledim

Ş Dergeh-i Mollâ-yı Rûm’a eyleyip vakf-ı vücûd

A Ahkarâsâ niçe bin giryânı handân eyledim

Mesnevî’den terbiyet-yâb-ı füyûzât eyleyip

Ş Şeyhiyâ tıfl-ı dili bir merd-i meydân eyledim

(İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal. (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. IV. İstanbul: Dergah Yay. 1834.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ALİ AŞKÎ BEYd. 1840 - ö. 1882Doğum YeriGörüntüle
2İSHÂK, Ebûishâk-zâde İshâk Efendid. 1678-79 - ö. 1734Doğum YeriGörüntüle
3MÂ’İL, Beyazî-zâde Seyyid Ahmed Mâ’il Efendid. ? - ö. Mart 1729Doğum YeriGörüntüle
4HULKÎ, Hasand. 1849 - ö. 1893Doğum YılıGörüntüle
5SELİMd. 1849 - ö. 1911Doğum YılıGörüntüle
6RIZAd. 1848-1849 - ö. 01.03.1920Doğum YılıGörüntüle
7GÜL BABA HALİMd. 1855/1856 - ö. 1908/1910Ölüm YılıGörüntüle
8RIZA, Alid. ? - ö. 1908Ölüm YılıGörüntüle
9ÂTIF, Mehmedd. ? - ö. 1908Ölüm YılıGörüntüle
10VAHDETÎ, Osmand. ? - ö. 1723MeslekGörüntüle
11PENÂHÎ, Mustafad. ? - ö. 1563MeslekGörüntüle
12KEMÂL, Kemâl Ahmed Deded. 1526-27(?) - ö. 1601-02 veya 1615 (?)MeslekGörüntüle
13FAZLÎ, Fazlullâh Efendid. ? - ö. 19. yy.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ŞEFKATÎ, Ali Şefkatîd. 1822 - ö. 1890Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15SAFVET BEY, Çanakkalelid. 1869 - ö. 1914Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16DERTLİ HAYDAR/HAYDAR, Haydar Özdemird. 1914 - ö. 1988Madde AdıGörüntüle
17SERVER ALİ BABAd. ? - ö. 1570/1571Madde AdıGörüntüle
18HİLMÎ, Yusûf-zâde Abdullâhd. 1655-1656 - ö. 1753-1754Madde AdıGörüntüle