PERVANE, Sinan Pervane

(d. 1866 / ö. 1941)
âşık, çiftçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Sinan olan âşığın mahlası Pervane’dir. Malatya’nın Hekimhan ilçesine bağlı Güzelyurt mahallesinde, 1866 yılında doğmuştur. Öğrenim görmemiştir. Genç yaşta şiir söylemeye başlamış, zamanla kendini kabul ettirip yörenin en sevilen âşıklarından biri olmuştur. Çocukluğu çobanlıkla geçen âşık, genç yaşta iç güveyisi olarak evlenmiştir. Geçim sıkıntısının yükünü hayatı boyunca omuzlarında taşıyan âşık, çalışmak için sık sık Çukurova’ya gitmiştir. Pervane, oğlu Cafer’in ölüm acısına dayanamayıp 1941 yılında vefat etmiştir (Kazancı vd. 1993: 149).

Pervane’nin eldeki şiirleri genellikle 11 heceli koşma biçiminde söylenmiştir. Bu şiirlerde hece vezni yer yer aksamakla birlikte, genel olarak âşığın başarılı olduğu görülmektedir. Ahengin oluşturulması için tam ve yarım kafiye kullanımı ağırlıktadır. Ayrıca bu noktada redife de devamlı surette başvurulmaktadır. Şiirlerinde aşk, güzellik gibi tüm âşıkların işlediği temaların yer aldığı görülür. Tasavvufla ilgisi olduğu belirtilen Pervane’nin (Kazancı vd. 1993: 149) eldeki şiirlerinde doğrudan tasavvufi remizlere pek rastlanmamakla birlikte, Hz. Muhammed (sav) için söylediği koşma şeklindeki iki güzellemede dinî motiflerin yoğun biçimde kullanıldığı görülmekte olup âşığın Sünni bir çizgide olduğu anlaşılmaktadır. "Gönül" başlığıyla yayımlanan bir şiirinde de tasavvufî bakımdan ele almaya çok müsait olan bu kavramı dahi oldukça dünyevî ve âşık edebiyatı kalıplarına bağlı bir üslupta işlemiştir. Yaşlılık devri şiirlerinde yalnızlıktan ve vücutça zayıf düşmekten şikâyet eden âşık, toplumsal sıkıntılar noktasında da duyarlıdır. Yöresinde yaşanan kıtlık, adaletsizlik gibi sorunları ele alan şiirler söylemiştir.

Kaynakça

Kazancı, Osman, Mehmet Yardımcı (1993). Hekimhan Folkloru ve Hekimhanlı Halk Şairleri. Malatya: Açıksöz Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜROL PEHLİVAN
Yayın Tarihi: 08.04.2019
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NOKSANÎ, Mustafa Yalçınkayad. 1934 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2CEVRÎd. 1845 - ö. 1925Doğum YeriGörüntüle
3BEYÂNÎ, Halil İbrahim Güleçd. 1938 - ö. 2005Doğum YeriGörüntüle
4Mehmet Ziya Beyd. 1866 - ö. 27 Mart 1930Doğum YılıGörüntüle
5KEMAL/HAFIZ MİKDAT, Mikdatd. 01.01.1866 - ö. 01.01.1941Doğum YılıGörüntüle
6Sadık Vicdani Kayıkçıoğlud. 9 Kasım 1866 - ö. 22 Ekim 1939Doğum YılıGörüntüle
7ZARÎ, Ahmet Kamil Tanrıdağd. 1852-1853 - ö. 09.11.1941Ölüm YılıGörüntüle
8MİSKİN HESENd. 1875 - ö. 1941Ölüm YılıGörüntüle
9MUSTAFA, Mustafa Altınkaynakd. 1868 - ö. 1941Ölüm YılıGörüntüle
10ALİ GÜRBÜZ/GÜRBÜZ/ALİ, Ali Gürbüzd. 1924 - ö. 21.07.2005MeslekGörüntüle
11ABİDİN, Abidin Yıldırımd. 1938 - ö. ?MeslekGörüntüle
12NİZAMOĞLU, Vahdettin Işıldakd. 05.05.1946 - ö. ?MeslekGörüntüle
13SAİT KAYAd. 1941 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14FEVZİ/DELİBAŞ, Fevzi Delibaşd. 1949 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15KARAKAŞ, Mustafa Karakaşd. 1974 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MAHGÜL, Mehmet Kılıçoğlud. 1919 - ö. 09.09.2004Madde AdıGörüntüle
17ÖKSÜZ/ÖKSÜZ DEDE/ ÖKSÜZ ALİd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18DURMAZÎ, Bilal Durmazd. 1942 - ö. ?Madde AdıGörüntüle