Madde Detay
ABDULLAH EYYÛBÎ, İstanbullu
(d. ?/? - ö. 1252/1836)
divan şairi ve nasiri
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İstanbul'un Eyüp semtinde doğmuştur. Tam künyesi Re'îsü'l-Kurrâ Abdulllah bin Mehmed Sâlih-i Eyyûbî'dir. Babası Mehmed Sâlih Efendi'dir. Oğlu, Molla Efendi sanıyla tanınan Mehmed Emîn Efendi'dir. Hayat hikâyesinin ayrıntıları ve eserlerinin adları oğlunun Gülşen-i Meşâyih-i Selâtîn adındaki eserinde görülmektedir. Abdullah Eyyûbî, Şeyhülislam Hamîdî-zâde Mustafa Efendi'den okuyup icâzetnâme aldı. Gelenbevî İsmail Efendi'den, Kirmastili Yûsuf Efendi'nin ilm-i usûl-i fıkıhtan Vecîz adlı eserini okudu. İlm-i Kırâ'at-ı Kur'ân mütehassıslarından İbrâhim ve Sâlih Efendiler gibi bazı hocalardan ders aldı, kırâ'at-ı seb'a ve aşereyi öğrendi. Re'îsü'l-kurrâ oldu. Eyüp Sultan Câmii baş imamlığı ve Sultanahmet Câmii vaizliği yaptı. Nakşıbendî tarikatından Murad Buhârî Dergâhı şeyhi Mehmed Efendi müntesiplerindendi. 1252/1836 yılında İstanbul'da vefat etti. Eyüp Sultan Türbesi'nde Eyüp Sultan'ın ayak yönündeki pencere kenarına defnedildi.
Çoğu yazma hâlinde olan eserlerinin isimleri şunlardır:
1. Âdâb-ı Tarîk-i Nakşbendî Tercümesi: Nakşıbendî tarikatının adabını anlatır.
2. Âdâbu'l-Müsâfirîn: Eyüp Sultan'la ilgili menkıbeleri ve türbesini ziyaret adabını anlatır.
3. Ahkâmu'l-Müsâfirîn: Eyüp Sultan Türbesi'nin civarında medfun olan zatların menakıbını anlatır.
4. Fevâtihü'l-Ezkâr: Arap diline ait İzhâr adlı eserin şerhidir. 1282 ve 1309 tarihlerinde İstanbul'da basılmıştır.
5. Hâşiye Ale'l-Hayâlî.
6. Hediyyetü'l-Huccâc Fi'l-Menâsik: Hac kurallarını anlatan bir eserdir.
7. İkâzu'l-Kurrâ: Kur'ân-ı Kerîm'i güzel okumayla ilgilidir.
8. Levâmi'u'l-Bedr: İmam Şâtıbî'nin Kur'ân ayetlerinin sayısı hakkındaki Nâzımetü'z-Zehr adlı kasidesinin şerhidir.
9. Mahmûdiyye.
10. Mecâlisü'l-Mevâ'iz.
11. Mecmû'atü'l-Fevâ'id.
12. Menâkıb-ı Ebu'l-Hasan Şâzelî Tercümesi.
13. Menâkıb-ı Hâlidiyye: Ebû Eyyûb-ı Ensârî'nin ve türbesi yakınındaki 16 kişinin biyografilerini içerir.
14. Miftâhu's-Sa'âdeti'l-Medîne: Medîne-i Münevvere'nin fazileti hakkındadır.
15. Minhatü'l-Bârî: Molla Alî El-Kârî'nin topladığı iki kelimeli ehâdîs-i erba'îne yazdığı şerhtir.
16. Muharrem Tekmilesi: Arap diline ait Kâfiye şerhinin yarım kalan hâşiyesinin tekmilesidir. 1259, 1266, 1274 ve 1283'te İstanbul'da basılmıştır.
17. Nasâyihu'l-Mülûk: Devlet adamlarına öğütleri ihtiva eder.
18. Rahmâniyyetü Mine't-Tefsîr.
19. Risâle-i Hâdimî Şerhi: Sülûk-i Nakşbendiyye'ye dair Hâdimî'nin risalesinin şerhidir.
20. Silsiletü'z-Zeheb'in Arapça Şerhi'nin Tercümesi.
21. Şerh-i Ehâdîs-i Erba'în: Hayâtî Efendi'nin bir araya getirdiği Ehâdîs-i Erba'în'in şerhidir.
22. Şerh-i Ehâdîs-i Kudsiyye: Veliyyüddîn Efendi'nin topladığı ehâdîs-i kudsiyyeye şerhtir.
23. Şerh-i Ehâdîs-i Hâlid bin Zeyd El-Ensârî: Hâlid bin Zeyd'den mervî olan hadislerin şerhi.
24. Şerh-i İmtihânu'l-Ezkiyâ: Arapça Nahiv'den bir eserin şerhidir.
25. Şerh-i Mir'âtu'n-Nâzırîn: Amasyalı Âkif-zâde'nin aynı adlı eserinin şerhidir.
26. Şerh-i Risâle-i Fezâ'il-i Cemâ'at: Mestci-zâde'nin aynı adlı risalesinin şerhidir.
27. Şerh-i Mîzâni'l-Kurrâ'i'l-Aşere.
28. Tefsîr-i Sûre-i Feth: Fetih Suresi'nin Tefsiridir.
29. Tercüme-i Nefehâtü'l-Abîrü's-Sârî Fî Fezâ'il-i Ebî Eyyûbi'l-Ensârî: İmam Suyûtî'nin öğrencilerinden Ahmedü'l-Ensârî'nin aynı adlı eserinin tercümesidir.
30. Tezkiretü'r-Rumât: Ok atmanın fazileti, talim ve taallümü hakkındaki 40 hadîs-i şerîfin tercümeleridir. 1263 yılında basılan Mustafa Kânî'nin Telhîsü Resâ'ilü'r-Rumât adlı eserinin baş kısmındadır.
31. Tuhfetü'l-İmâm Fî Fezâ'ili's-Sıyâm: Orucun faziletleri hakkındadır.
Kaynakça
Bilmen, Ömer Nasuhi (1974). Büyük Tefsir Tarihi. C. II. İstanbul.
Bursalı Mehmed Tahir (1333). Osmanlı Müellifleri. C. I. İstanbul.
Mehmed Süreyya (1311). Sicill-i Osmânî. C. III. İstanbul.
Turgut, Ali (1988). "Abdullah Eyyûbî". İslam Ansiklopedisi. C. I. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 102.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLANYayın Tarihi: 10.06.2014Güncelleme Tarihi: 13.12.2020Eserlerinden Örnekler
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 10.06.2014Güncelleme Tarihi: 13.12.2020Eserlerinden Örnekler
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 13.12.2020Eserlerinden Örnekler
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Gavsi Ozansoy | d. 25 Mayıs 1917 - ö. 10 Nisan 1970 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | NÛRÎ, Mustafa Nûrî Efendi, İstanbullu | d. ? - ö. 1848 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | VAHÎD/VAHÎDÎ, Vahîd/Vahîdî Efendi | d. ? - ö. 1662/1663 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Gavsi Ozansoy | d. 25 Mayıs 1917 - ö. 10 Nisan 1970 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | NÛRÎ, Mustafa Nûrî Efendi, İstanbullu | d. ? - ö. 1848 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | VAHÎD/VAHÎDÎ, Vahîd/Vahîdî Efendi | d. ? - ö. 1662/1663 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Gavsi Ozansoy | d. 25 Mayıs 1917 - ö. 10 Nisan 1970 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | NÛRÎ, Mustafa Nûrî Efendi, İstanbullu | d. ? - ö. 1848 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | VAHÎD/VAHÎDÎ, Vahîd/Vahîdî Efendi | d. ? - ö. 1662/1663 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Gavsi Ozansoy | d. 25 Mayıs 1917 - ö. 10 Nisan 1970 | Meslek | Görüntüle |
11 | NÛRÎ, Mustafa Nûrî Efendi, İstanbullu | d. ? - ö. 1848 | Meslek | Görüntüle |
12 | VAHÎD/VAHÎDÎ, Vahîd/Vahîdî Efendi | d. ? - ö. 1662/1663 | Meslek | Görüntüle |
13 | Gavsi Ozansoy | d. 25 Mayıs 1917 - ö. 10 Nisan 1970 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | NÛRÎ, Mustafa Nûrî Efendi, İstanbullu | d. ? - ö. 1848 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | VAHÎD/VAHÎDÎ, Vahîd/Vahîdî Efendi | d. ? - ö. 1662/1663 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Gavsi Ozansoy | d. 25 Mayıs 1917 - ö. 10 Nisan 1970 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | NÛRÎ, Mustafa Nûrî Efendi, İstanbullu | d. ? - ö. 1848 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | VAHÎD/VAHÎDÎ, Vahîd/Vahîdî Efendi | d. ? - ö. 1662/1663 | Madde Adı | Görüntüle |