Madde Detay
Tahir Alangu
Mehmet
(d. 24 Aralık 1915 / ö. 19 Haziran 1973)
Eğitimci, Edebiyat Tarihçisi, Halkbilimi Araştırmacısı
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İstanbul'da doğdu. Babası Muhtar Nâzım Bey, deniz subayı ve uzak sefer kaptanı; annesi Kâmile Hanım rüştiye mezunu bir ev hanımıydı. Kerim adında bir erkek kardeşi vardı. Cumhuriyet döneminde Soyadı Kanunu çıkınca eski bir Türk efsanesinde yer alan ve “ala geyik” anlamına gelen Alangu/Alango’yu soyadı olarak tercih etti (Özer Hafçı 2010: 12-13).
Tahir Alangu, yatılı olarak girdiği Kabataş Lisesi’ni bitirdi (1938) (Özer Hafçı 2010: 21, Işık 2006: 230, TDEA 1977: 101). Prof. Dr. Ahmet Caferoğlu’ndan aldığı “Masal Araştırmaları Sahasına Toplu Bir Bakış ve Türk Halk Masallarının İç Yapısı ve Kahramanları Üzerine Bir Deneme” adlı mezuniyet teziyle İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nü bitirdi (1943) (Özer Hafçı 2010: 21-22).
Denizli ve Çanakkale’nin ardından Bursa ve Maltepe askerî liselerinde öğretmenlik yaptı. Üç yıl süren askerliğinden (1943-1946) sonra Yozgat Lisesi’nde, Kepirtepe ve Ortaklar köy enstitülerinde öğretmenliğe devam etti. Mesude Arcıl’la evlendi (1947). Bu evlilikten Başak (1948) ve Şadan adında iki kızı dünyaya geldi (1955). Van’da (1950-1952), Erzincan’da (1952-1955), İstanbul Çarşamba İmam Hatip Okulu’nda (1955-1959) edebiyat dersleri verdi. Burada Ahmet Kabaklı’yla tanıştı. Pertevniyal (1959-1964) ve Galatasaray liselerinde (1964-1973), İngiliz Erkek Lisesi’nde edebiyat, Gazetecilik Yüksekokulu’nda tiyatro tarihi, Robert Kolej’de ve Boğaziçi Üniversitesi’nde (1969-1973) halkbilim dersleri verdi (Ciravoğlu 1999: 41, Özer Hafçı 2010: 23-28, Özkırımlı 1983: 84, Kurdakul 1989: 52-53, Necatigil 1995: 31).
1971 yılından vefat edene kadar o dönemki Yugoslavya’nın Ohri kentinde düzenlenen Balkan Halk Dansları ve Şarkıları Festivali’nin koordinasyon komitesi üyeliğini yaptı. PEN Yazarlar Derneği, TDK ve Association Internationale des Critiques Littéraires üyesiydi. Sait Faik Hikâye Armağanı jürisinde yer aldı. 19 Haziran 1973 tarihinde İstanbul’da vefat eden Tahir Alangu, Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi (Işık 2006: 230, TBEA 2003: 77).
Türk hikâyesi ve romanı üzerine incelemeler yaparak antolojiler hazırlayan, çeviriler yapan Tahir Alangu’nun halkbilimine ve edebiyatına olan ilgisinin pek çok kaynak çalışmaya dönüştüğünü söylemek mümkündür. Çalışmalarını destanlar, masallar, gölge oyunu vb. önemli konular üzerine yoğunlaştırmıştır. Yeni Türk edebiyatı alanında hazırlamış olduğu antolojiler ve yapmış olduğu başarılı çeviriler, ona bir eleştirmen kimliği de kazandırmıştır. Pek çok çalışmasında yer alan değerlendirmeler bu düşünceyi destekler niteliktedir.
Kaynakça
(1977). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi Devirler/İsimler/Eserler/Terimler (TDEA). C. 1. İstanbul: Dergâh Yayınları. s.101-102.
(2003). Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi (TBEA). C. I. İstanbul: Yapı Kredi Yay. s. 77.
Ciravoğlu, Öner (1999). Türk ve Dünya Edebiyatı Yazarlar Sözlüğü. İstanbul: Özyürek Yayınevi. s. 41.
Işık, İhsan (2006). Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C. 1. Ankara: Elvan Yayınları. s. 230-231.
Kurdakul, Şükran (1989). Şairler ve Yazarlar Sözlüğü. İstanbul: İnkılâp Kitabevi. s. 52-53.
Necatigil, Behçet (1995). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: Varlık Yayınları. s. 31-32.
Özer Hafçı, Havva (2010). Tahir Alangu Hayatı ve Eserleri. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Özkırımlı, Atilla (1983). Türk Edebiyatı Ansiklopedisi 1. İstanbul: Cem Yayınevi. s. 84-85.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AYSUN DURSUNYayın Tarihi: 16.02.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 16.02.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Çalgılı Kahvelerdeki Külhanbey Edebiyatı ve Numuneleri | İstanbul Yazıları / İstanbul | 1943 | Araştırma |
Kalevala | - / - | 1945 | İnceleme |
Sait Faik İçin | Yeditepe / İstanbul | 1956 | Diğer |
Mevlût | Yeditepe / İstanbul | 1958 | Diğer |
Servet-i Fünun Edebiyatı Antolojisi | Varlık Yayınları / İstanbul | 1958 | Antoloji |
Ataç’a Saygı | Varlık Yayınları / İstanbul | 1959 | Diğer |
Cumhuriyet’ten Sonra Hikâye ve Roman | İstanbul Matbaası / İstanbul | 1959 | Edebiyat Tarihi |
Halime: Bir Anadolu Kızının Romanı | - / - | 1960 | Çeviri |
Billûr Köşk Masalları | Remzi Kitabevi / İstanbul | 1961 | Masal |
“Travnik Kronika” Gün Batarken | - / - | 1963 | Çeviri |
Cumhuriyet’ten Sonra Hikâye ve Roman | İstanbul Matbaası / İstanbul | 1965a | Edebiyat Tarihi |
Cumhuriyet’ten Sonra Hikâye ve Roman | İstanbul Matbaası / İstanbul | 1965b | Edebiyat Tarihi |
Çocuk Kitapları Üstüne | Doğan Kardeş Matbaacılık / İstanbul | 1965 | İnceleme |
Sınırdaki Çiftlik | - / - | 1966 | Çeviri |
Bir Gecelik Misafir | - / - | 1966-1967 | Çeviri |
Kovulmuşlar | - / - | 1966-1967 | Çeviri |
Guatemala Efsaneleri | - / - | 1967 | Çeviri |
Keloğlan Masalları | - / İstanbul | 1967 | Masal |
Siste Bir Ses | - / - | 1967 | Çeviri |
Ömer Seyfeddin: Ülkücü Bir Yazarın Romanı | May / İstanbul | 1968 | Biyografi |
Kopar Zincirlerini Gülsarı | - / - | 1969 | Çeviri |
Dünyadan ve Bizden Çingene Hikâyeleri | Nil / İstanbul | 1972 | Diğer |
100 Ünlü Türk Eseri | Milliyet / İstanbul | 1974 | İnceleme |
Türkiye Folkloru El Kitabı | Adam Yayınları / İstanbul | 1983 | Diğer |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Tarık Tufan | d. 05 Haziran 1973 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Faik Esat (Andelib) | d. 1873 - ö. 1902 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Tahir Abacı | d. 20 Mayıs 1951 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | M. Türker Acaroğlu | d. 1915 - ö. 3 Ekim 2016 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Peride Celal | d. 1915 - ö. 15 Haziran 2013 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | MEHMET HİCRANÎ, Mehmet Kasım Ülker | d. 1915 - ö. 20.07.1978 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Galip Naşit Arı | d. 1907 - ö. 10 Kasım 1973 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | TELLİ MEHEMMED, Mehemmed Hesenov | d. 1894 - ö. 1973 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Fikret Adil | d. 7 Ocak 1901 - ö. 5 Haziran 1973 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Muhsin Durucan | d. 23 Nisan 1948 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Mağcan Cumabayulı | d. 25 Haziran 1893 - ö. 11 Mart 1938 | Meslek | Görüntüle |
12 | Arif Nihat Asya | d. 1904 - ö. 5 Ocak 1975 | Meslek | Görüntüle |
13 | Asuman Susam | d. 26 Kasım 1968 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Osman Bolulu | d. 1929 - ö. 2 Ağustos 2017 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Ayşegül Genç | d. 18 Mart 1978 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | MAHGÜL, Mehmet Kılıçoğlu | d. 1919 - ö. 09.09.2004 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Yusuf Ziya Ortaç | d. 23 Ocak 1895 - ö. 11 Mart 1967 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Mehmet Niyazi | d. 30 Kasım 1878 - ö. 28 Kasım 1931 | Madde Adı | Görüntüle |