Madde Detay

Ali Ataş, 11 Temmuz 1946'da Kahramanmaraş’ın Çağlayancerit köyünde doğmuştur ancak nüfusa kayıtlı resmî doğum tarihi 8 Şubat 1948'dir. Âşığın annesi Kızıllı aşiretinden Fatma, babası Dabanlı aşiretinden Veli’dir. Ailesi çiftçilik, marangozluk ve hayvancılıkla geçimini sağlamıştır. Ailenin beşi erkek, üçü kız olmak üzere sekiz çocuğu olmuştur. Ali Ataş, ailenin üçüncü çocuğudur (Ulu 2013: 46; www.atasali.com).

Ataş, ilkokul eğitimine 1956'da başlamış, 1960'ta bitirmiştir. İlkokul yıllarında köyün imamı Hasan Basri Tükel’den dinî dersler almıştır. Öğretmeni Ali Asker Bey, masraflarını kendisinin karşılayacağını söyleyerek ailesinden Ataş’ın eğitimine devam etmesini istemiş ancak ailesi okumasına izin vermemiştir. Bu yüzden âşık, ilkokuldan sonra tahsil hayatına devam edememiştir. Âtaş'ın okumaya ve kitaplara büyük bir ilgisi vardır. Ancak yoksulluk içindeki ailesi ona kitap alamamıştır; hatta babası, onun kitap okumasına karşı çıkmış ve kitaplarını yakmıştır. Bu durum içindeki okuma isteğini söndürmemiş; köy sakinlerinden aldığı ve harçlıkları ile temin ettiği kitapları, gazeteleri okuyarak kendisini yetiştirmeye çalışmıştır (www.atasali.com). Dayısı Hacı Bey’den Kerem ile Aslı, Şah İsmail, Ferhat ile Şirin gibi kitapları alıp okumuştur (Ulu 2013: 47).

6 Nisan 1968 tarihinde evlenen Ataş'ın Gülşen, Gülten, Gülhan isimli üç kızı; Gülbey ve Kenan adlı iki oğlu vardır. Ayrıca on dört torunu vardır (www.atasali.com). Âli Ataş, çocuk yaşlardan itibaren annesi ve kardeşleri ile Çukurova’ya pamuk tarlalarında çapa yapmaya ve pamuk toplamaya gitmiştir. Çocukken köyde ayna, tarak, iğne, boncuk vb. satmış, akrabalarının hayvanlarını gütmüş, ilerleyen yaşlarda fotoğrafçılık, su tesisatçılığı, sıvacılık, çay ocağı işletmeciliği, radyo ve TV tamirciliği, elektrik tesisatçılığı, marangozluk, taşıyıcılık, boyacılık, seyyar satıcılık ve gazete satıcılığı gibi muhtelif işlerde çalışmıştır. Yazdığı şiirleri matbaada çoğaltarak satmış ve geçimini sağlamıştır. Çağlayancerit’in Sesi gazetesinde yedi ay köşe yazarlığı yapmıştır (Ulu 2013: 47-48; www.atasali.com).

Âşık, hâlen doğduğu köyde yaşamakta ve âşıklığa devam etmektedir.

Ataş'ın şiir yazmasında etkili olduğunu düşündüğü bir rüyası vardır. Rüyasında 18 Mayıs 1959'da Yalağa'ya odun kesmeye gitmiştir. Orada köylerinden Ahmet Yurtal adlı kişi ile karşılaşmıştır. Bu kişi, çamların arasında ateş yakıp mavi ve kirli bir çaydanlıkta çay demlemiştir. Âşığı yanına çağırıp ona çay içirmek istemiştir. Âşık, bardak sıcak ve kirli olduğu için çayı içmek istememiştir. Ahmet Yurtal çayı ona zorla içirmiştir. Çaydan bir yudum içen âşık çayın geri kalanını dökmüştür. Çayı içtikten sonra kendisini sarhoş gibi hisseden âşık, uyanmış ve yaşadıklarının rüya olduğunu anlamıştır. Ancak uyanmış olmasına rağmen kendisini iyi hissetmemiştir. Bu olaydan sonra şiir yazmaya başlamıştır (www.atasali.com).

Adını mahlas olarak kullanan âşık, köylerinde âşıklık yapan Göy İbrahim Hüseyin’den etkilenerek saz çalmaya ilgi duymuştur ancak sazı yoktur. Evden aldığı cevizleri, bakkala satıp bakkaldan aldığı yağın teneke kutusunun üzerine ince bir tahta yapıştırmış, bir kenarına da kol takıp tenekeyi saz hâline getirerek öğrendiği birkaç makamı çalmaya başlamıştır. Daha sonra harçlıklarıyla Mustafa Yurtal’dan iyi bir saz satın almıştır. Saz çalmayı iyice ilerletmiş, komşularına saz çalar hâle gelmiştir, duyduğu her makamı çalmada hüner kazanmıştır. Günah olduğu için saz çalmasına izin vermeyen babası, gizli gizli saz çaldığını öğrenince âşığın sazını kırmıştır. Bunun üzerine âşık, köyden kaçıp Kahramanmaraş’a gitmiş, orada çalışarak para kazanmış ve yeni bir saz almıştır. Gittiği ortamlarda saz çalıp kendisinin ve Âşık Mahzuni’nin şiirlerini okumuştur. Kısa sürede halk arasında Âşık Ali olarak tanınmıştır (www.atasali.com).

Âşık, kitaplarını okuduğu Abdurrahim Karakoç’tan etkilenmiş ve onu üstadı kabul etmiştir. Abdurrahim Karakoç’a hitaben Unuttun mu Karakoç, Bilemiyom Karakoç başlıklarını taşıyan şiirler yazmıştır. Abdurrahim Karakoç’la şiir ve mektup yazarak sürekli iletişim hâlinde olmuştur (Ulu 2013: 50-51).

Şiirlerinde Cağlayancerit'in yanı sıra millî, dinî, sosyal, siyasal konular; tabiat, ailesi, aşk, şair dostları, diğer kişiler ile kişisel durumunu ve duygularını dile getirmiştir. Âşık, hece ölçüsünün 8, 11 ve 14’lü kalıplarını kullanmıştır. Şiirlerinde her türlü kafiye ve redif unsurlarına yer veren âşık, daha çok yarım ve tam kafiyeyi tercih etmiştir. Ali Ataş şiirlerini dörtlüklerle yazmıştır. Şiirleri koşma ve semai nazım şekillerindedir. Güzelleme, koçaklama, taşlama ve ağıt nazım türlerinde şiirleri vardır. Âşığın dili sade ve yalındır. Şiirlerinde Çağlayancerit’in ağız özellikleri, yöresel söyleyişler, deyimler ve atasözleri yer alır (Ulu 2013: 78-79, 83, 105).

Türkiye’nin birçok yerini gezerek, şairlerle ve âşıklarla tanışan âşık; İsimsiz Âşık, Pala Mehmet, Ozan Fahrettin Akdağ, Cefaî, Seçkinî, Abdurrahim Karakoç, Abdulvahap Kocaman ve Hekimî gibi âşık ve şairlerle atışmalar yapmıştır (www.atasali.com).

1959-1967 yılları arasında yazdığı şiirlerini topladığı defterini, bir yolculuk sırasında kaybeden âşığın Çağlayancerit, Anlatamadım, İnanmadılar, Dinlemediler, Düşünüyorum ve Umudu Kestim adlarını taşıyan altı şiir kitabı bulunmaktadır. Ayrıca, 2018 yılının sonu itibarıyla Küstüm Ben adlı şiir kitabını ve 2019 yılında Çağlayancerit ve Yaşanmış Gerçekler adlı kültürel içerikli kitabını yayımlamaya hazırlanmaktadır. Âşığın 25 adet kaseti bulunmaktadır. Aksu ve Adıyaman Asu kanallarında canlı yayın sohbetlerine de katılmış, şiirler okumuştur (www.atasali.com).