ÂMİR, Mehmed Âmir Bey

(d. ?/? - ö. 1230/1815-16)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğdu. Asıl adı Mehmed’dir. Defterhane kesedarı Himmetî Efendi’nin oğludur. Defterhanede kâtip oldu. III. Selim döneminde kurulan Nizam-ı Cedit ordusunda asker yoklamasında görev alan Âmir Bey, Nizam-ı Cedit’in lağvedilmesi üzerine Beylikçi İzzet Bey’in yardımıyla 1222/1807 yılında divan-ı hümayunda amedî odasına, ardından da vakanüvis Pertev Efendi yerine asaleten vakanüvis olarak atandı. Ancak üç-beş ay kadar bu görevde kaldıktan sonra istifa etti. 1223/1808’de maliye tezkirecisi, 1224/1809’da silahtar kâtibi, 1225/1810’da tezkire-i sânî ve 1227/1812 yılında ise ikinci defa maliye tezkirecisi oldu. Bütün memurluklardan feragat eden Âmir Bey, içkiye olan aşırı düşkünlüğü neticesinde 1230/1815-16 yılında Boğaziçi’ndeki kendi evinde vefat etti.

Âmir Bey’in herhangi bir eserinin olup olmadığı hakkında kaynaklarda bilgi bulunmamaktadır. Vakanüvisliği sırasında yazdığı kısır yazılar kendisinden sonra vakanüvis olan Mütercim Âsım Efendi tarafından sürdürülmüştür.

Âmir Bey, kâtipliğinin yanında şairliğiyle de tanınmıştır. Mehmed Cemâleddin, Hoca Neş’et’in öğrencisi olan Âmir’in, şiir ve inşada her yönüyle mümtaz biri olduğunu ifade eder (Arslan 2003: 67).

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1998). Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmânî (Yâhud Tezkîre-i Meşâhir-i Osmânî). C. 5. İstanbul: KB-Tarih Vakfı Yay. 306.

Arslan Mehmed (hzl.) (2003). Mehmed Cemâleddin, Osmanlı Tarih ve Müverrihleri, -Âyîne-i Zurefâ-. İstanbul Kitabevi Yay. 67.

Babinger, Franz (1992). Osmanlı Tarih Yazarları ve Eserleri. çev. Coşkun Üçok. Ankara: KB Yay. 368-69.

Çınarcı, M. Nuri (hzl.) (2007). Şeyhülislâm Ârif Hikmet Beyin Tezkiretü’ş-Şu’ârâsı ve Transkripsiyonlu Metni. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi. 85.

Çifçi, Ömer (hzl.). Fatîn Davut, Hâtimetü’l-Eş’âr. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83503/fatin-davud---hatimetul-esar.html [erişim tarihi: 01.02.2014]. 295-96.

Fatîn Dâvud. (1269). Hâtimetü’l-Eş’âr. İstanbul.

İpekten, Halûk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu ve T. Karabey (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C. 2. Ankara: Bizim Büro Yay. 630.

Oğraş, Rıza (hzl.) (2001). Es’ad Mehmed Efendi ve Bâğçe-i Safâ-Endûz’u. Ankara: KB Yay. 143.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. YUNUS KAPLAN
Yayın Tarihi: 14.04.2014
Güncelleme Tarihi: 22.11.2020

Eserlerinden Örnekler

 

Meclise âteş ki oldı şu’le-i cûş-ı bahâr

Eylesin gayri mahall-i saykalı lâle makâm

Biz de şebbû-yı kadehle idelim gice safâ

Şebde kıldı gonce-i nev-rûz ta’tîr-i meşâm

Sen sehî servin görünce cünbüş-i reftârını

Tıfl-ı nev-res gibi izhâr eyledi raksa kıyâm

Mutrib-i nev-rûz gül devrine âgâz eylesin

Kâse-i tanbûrveş al sen de sâkî deste câm

Neş’e-i bûyiyle mest-i kanzil itdi Âmiri

Geldi ol gök kandîl ile sünbül-i fîrûze-fâm

(Çifçi, Ömer (hzl.). Fatîn Davut, Hâtimetü’l-Eş’âr. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83503/fatin-davud---hatimetul-esar.html [Erişim Tarihi: 01.02.2014]. 295-96; Fatîn Dâvud. (1269). Hâtimetü’l-Eş’âr. İstanbul.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NİGÂHÎ, İstanbullud. ? - ö. 1715Doğum YeriGörüntüle
2AĞABEYd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Elif Keyd. 1972 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4NİGÂHÎ, İstanbullud. ? - ö. 1715Doğum YılıGörüntüle
5AĞABEYd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Elif Keyd. 1972 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7NİGÂHÎ, İstanbullud. ? - ö. 1715Ölüm YılıGörüntüle
8AĞABEYd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9Elif Keyd. 1972 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10NİGÂHÎ, İstanbullud. ? - ö. 1715MeslekGörüntüle
11AĞABEYd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
12Elif Keyd. 1972 - ö. ?MeslekGörüntüle
13NİGÂHÎ, İstanbullud. ? - ö. 1715Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14AĞABEYd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Elif Keyd. 1972 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16NİGÂHÎ, İstanbullud. ? - ö. 1715Madde AdıGörüntüle
17AĞABEYd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Elif Keyd. 1972 - ö. ?Madde AdıGörüntüle