IYDÎ-ZÂDE, ÂTIF, Ahmed Âtıf Efendi

(d. ?/? - ö. 1125/1713)
dîvân Şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Âtıf mahlası ile şöhret bulan Iydî-zâde Ahmed Efendi Amasyalıdır (Kurnaz-Tatçı 2001: II/622; Sâlim 2005: 486). Babası, Iydî mahlasıyla tanınan Bayram Efendi’dir (Kurnaz-Tatçı 2001: II/622; Sâlim 2005: 486). 1125 / 1713 yılında Şehzade Mehmed’in doğumu için söylediği “Müjdeler dünyâya şeh-zâdem Mehemmed’dir gelen” tarihi vesilesiyle Iydî-zâde Ahmed Âtıf Efendi, Sultan III. Ahmed’in teveccühüne mazhar olmuş ve kendisine memleketi ve aynı zamanda şehzade sancağı olan Amasya’da bir medrese müderrisliği lütfedilmiştir (Sâlim 2005: 486). Doğum tarihi hakkında bilgi bulunmayan Iydî-zâde Ahmed Âtıf Efendi’nin ölüm tarihi ise kaynaklarda 1125 / 1713 olarak zikredilmektedir (Kurnaz-Tatçı 2001: II/622; Sâlim 2005: 486).
Sâlim tarafından “Pâk-tabî‘at bir şâ‘ir-i mâhir-i pür-ma‘rifetdir.” şeklinde övülen Iydî-zâde Ahmed Âtıf Efendi’nin aynı zamanda ilimde ve şiir sanatında marifetli olduğu kaynaklarda ifade edilir (Kurnaz-Tatçı 2001: II/622; Sâlim 2005: 486).
 

Kaynakça

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî (Nuhbetu’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr). İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.
İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi Tezkiretü’ş Şu’arâ. İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay: 486-487.
Kâtip Çelebi (2007). Keşfu’z-Zunûn. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (haz.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Dîvân Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. II. Ankara: Bizim Büro Yay: 622.

 Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2000). Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellifleri. Ankara: Bizim Büro Basımevi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NAGEHAN U. EKE
Yayın Tarihi: 17.06.2014
Güncelleme Tarihi: 02.06.2022

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Şeb-i hasret geçip mihr-i emel dîdâr göstersin
Tırâş etsin hatın ya’ni o meh ruhsâr göstersin

Ser-i serv üzre ‘aks-i mihr-i subhu pâye pest etsin
O gül-nahl-i letâfet gonca-i destâr göstersin

Gül ü nev-rûza bakmaz tûti-i her-dem-bahâr-ı dil
O şekker-leb hemân âyîne-i ruhsâr göstersin

Mey-i mazmûn-ı rengîni pür et bebgâ-yı ta’bîrde
Çü reng-i bâde kendin ma’nî-i eş‘âr göstersin

(İnce, Adnan (haz.) (2005). Sâlim Efendi Tezkiretü’ş Şu’arâ. İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay: 487.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HÂTEMÎ, Müeyyed-zâde Abdurrahmân Çelebid. 1455-56 - ö. 1516-17Doğum YeriGörüntüle
2NİŞÂNÎ, Mehmed Paşad. ? - ö. 1541Doğum YeriGörüntüle
3CA’FER, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebid. Ağustos 1452 - ö. 18 Ağustos 1515Doğum YeriGörüntüle
4HÂTEMÎ, Müeyyed-zâde Abdurrahmân Çelebid. 1455-56 - ö. 1516-17Doğum YılıGörüntüle
5NİŞÂNÎ, Mehmed Paşad. ? - ö. 1541Doğum YılıGörüntüle
6CA’FER, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebid. Ağustos 1452 - ö. 18 Ağustos 1515Doğum YılıGörüntüle
7HÂTEMÎ, Müeyyed-zâde Abdurrahmân Çelebid. 1455-56 - ö. 1516-17Ölüm YılıGörüntüle
8NİŞÂNÎ, Mehmed Paşad. ? - ö. 1541Ölüm YılıGörüntüle
9CA’FER, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebid. Ağustos 1452 - ö. 18 Ağustos 1515Ölüm YılıGörüntüle
10HÂTEMÎ, Müeyyed-zâde Abdurrahmân Çelebid. 1455-56 - ö. 1516-17MeslekGörüntüle
11NİŞÂNÎ, Mehmed Paşad. ? - ö. 1541MeslekGörüntüle
12CA’FER, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebid. Ağustos 1452 - ö. 18 Ağustos 1515MeslekGörüntüle
13HÂTEMÎ, Müeyyed-zâde Abdurrahmân Çelebid. 1455-56 - ö. 1516-17Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14NİŞÂNÎ, Mehmed Paşad. ? - ö. 1541Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15CA’FER, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebid. Ağustos 1452 - ö. 18 Ağustos 1515Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HÂTEMÎ, Müeyyed-zâde Abdurrahmân Çelebid. 1455-56 - ö. 1516-17Madde AdıGörüntüle
17NİŞÂNÎ, Mehmed Paşad. ? - ö. 1541Madde AdıGörüntüle
18CA’FER, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebid. Ağustos 1452 - ö. 18 Ağustos 1515Madde AdıGörüntüle