Madde Detay

1262/1846 da Mısır'da doğdu. Mehmed Âyetullâh Bey, Abdurrahmân Sâmî Paşa-zâde Abdüllatîf Subhî Paşa’nın oğludur. 1259/1849'da babasıyla Mısır'dan İstanbul'a gelerek tahsilini tamamladıktan sonra defter-i hakani ve divan ka­lemlerinde, bir süre Bab-ı Âli tercüme kaleminde bulundu, babasının Tahrîr-i Emlâk Komisyonu reisi iken kurduğu Tahrîr-i Emlâk dairesinde Tahrîr Kalemi Müdürü oldu. Sonra Şura-yı Devlet (Danıştay) muavinliğine atandı. 1335/1919’da vefat eden Âyetullâh Bey, Filip Efendi’nin kurmuş olduğu Vakit gazetesine özgürlük üstüne cesaretli makaleler yazdı. Bilgin, filozof, edip ve şair bir kişiydi. Hatıralarını yazdı (İnal 1988: 145-151).

İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). İbnülemin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. Ankara: Dergah Yay.

Terkîb-i Bend

Bir kerre bu sahrâya düşen dest-i kazâdan

Reh-yâb olamaz pençe-i hûn-hâr-ı belâdan

Reh-yâb olayım dersen eger kılma tehâlük

Bir gün geçirip gitmeğe bak mülk-i fenâdan

...

Her kahrına bir tahammül olur ammâ

Minnet çekilir şey degil aslâ cühelâdan

En muktedir addeylediğin âcizi bilsen

Tefrîk edemezsin o zaman bay u gedâdan

Bir âlet edip herkesi bir kasdına gerdûn

Başın alamaz kimse bu ahkâm-ı kazâdan

...

Bu halka sen ahkâm-ı felekten ne sorarsın

Bir doğru cevâb almayacak geç bu cezâdan

Bu kubbede bir gûş yok âvâzımı duysun

Ma'nâ alırım sanma sakın aks-i sadâdan

Bir melce-i mü'min bulamazsın bu fezâda

Gaflet edip ayrılma sakın bâb-ı rızâdan

Allah'a sığın kimseye râm olma cihânda

Âdemde vefâ umma sen illâ bu zamânda

(İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). İbnülemin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. Ankara: Dergah Yay.151.)