Madde Detay
AZÎZ, Aziz Ali Efendi
(d. ?/? - ö. 1213/1798-99)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Ali Azîz Efendi, Girit defterdârı Tahmisci Mehmed Efendi’nin oğludur. Girit’te doğdu. Pederinin vefatından sonra kendine intikal eden mirası safâhat yolunda harcadı. Ailesiyle beraber İstanbul’a geldi. Silâhşorân-ı Hâssa’dan olması sebebiyle İstanbul’da hayatını sürdürdü.Valide Kethüdâsı meşhur Giritli Yusuf Ağa’ya intisab ederek Sakız Muhassılı oldu. Belgrad’ın kurtarıldığı esnada devlet tarafından memur olarak gönderilip iki sene sınırda hizmet etti. Daha sonra İstanbul’a döndü. 1211/1796-97’de beylerebeyilik pâyesiyle Prusya Devleti nezdinde sefir tayin kılındı. 1213/1798’de Berlin’de vefat etti ve aynı şehirde Müslümanlara ait mezarlığa defnedildi. Osmanlı Müellifleri’nde, vefat tarihi olarak 1123 /1711-12 gösterilir.
Tezkire-i Şu’arâ-yı Cezîre-i Girid'de Farsça'da oldukça yetenekli olup kırk bini geçkin Farsça beyti hafızasında tuttuğu ve kendinin de Türkçe ve Farsça şiirleri olduğunu belirtiliyor.
1. Dîvân: Selim Ağa Kütüphanesi'nde Haşim Paşa Bölümünde Nr. 6'da bulunmaktadır. 1211 / 1796-1797’de telif etti. İbnülemin Mahmud Kemal kütüphanesindeki mecmualardan birinde Aziz'in de gazelleri bulunduğunu söylüyor. İbnülemin Mahmud Kemal söz konusu gazellerden ikisini nakletmiştir. Şiirleri genellikle mutasavvıfanedir.
2. Muhayyelât: 1268 / 1851-1852’de Matbaa-i Âmire’de basılmıştır.
3. Varidât: Değişik kütüphanelerde yazma nüshalarına rastlanmaktadır. Basılıp basılmadığı konusunda ise bir bilgi yoktur.
4. Makale-i Felsefe: Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi. Nr. 27 Hk 318'dedir.
5. Emsalat-ı Aziz: Mısır Milli Kütüphanesi Türkçe Yazmaları Edebi Türkî Nr. 36'dadır.
6. Hayal-i Dervişan: Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Kütüphanesi Türkçe Yazmaları. Nr. 92'dedir.
Kaynakça
İnal, İbnü’l- Emin Mahmud Kemal (1999). Son Asır Türk Şâirleri (Kemâlü’ş-Şuarâ). C. I. Ankara: AKM Yay. 53-55.
Bursalı Mehmed Tâhir (1333-42). Osmanlı Müellifleri. C. III. İstanbul: Matbaa-ı Amire. 104.
Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.). (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay. 670.
Kurduoğlu, Orhan (hzl.) (2006). Nurî Osman Hanyevî- Girit Şâirleri. (Tezkire-i Şu’arâ-yı Cezîre-i Girid). Ankara: Akçağ Yay.
Mehmed Süreyyâ (1308-15/ 1890-97). Sicill-i Osmânî. C. III. İstanbul: Matbaa-i Âmire. 468.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAKYayın Tarihi: 11.09.2014Güncelleme Tarihi: 22.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Bildim nedir aşk-ı Hüdâ hayrân olaldan ben bana
Gördüm Hüdâ yüzin iyan bürhân olaldan ben bana
Nakd-i dili etmem telef yokdur bu evde nâ-halef
Etdim suâli ber-taraf mihmân olaldan ben bana
Ben gayba ikrâr etmedim göz göre inkâr etmedim
Gayrıyı inkâr etmedim cânân olaldan ben bana
Gönlüm gemisi ser-te-ser ettim niçe mülke sefer
Aldım ol ilden ben haber ummân olaldan ben bana
Olmaz Azîz ile cidal yokdur bu yolda infiâl
Baş eğdi cümle ehl-i hâl sultân olaldan ben bana
(İnal, İbnü’l- Emin Mahmud Kemal (1999). Son Asır Türk Şâirleri (Kemâlü’ş-Şuarâ). C.1. Ankara: AKM Yay. 54.)
Muhayyelât Mukaddimesi
Nihâde-i tâk-ı nisyân olmuş lisân-ı Süryânî ve İbrânî ve elsine-i sâireden ‘Hulâsatu’l-Hayâl’ nâmıyle tavîlü’z-zeyl bir kitâb-ı fersûde reside-i dîde-i ibret-dîdem olup mucib-i intibâh u ibret ve müstevcib-i pend ü nasihat olacak bir nüsha-i hikemî olmagın kıssahâ-yı garîbe ve menâkıb-ı acîbelerinden bazısı intihâb ve ifraz olunup usûl-i dervişân üzre sâde ibare ile hâme-i zîb-i inşâ kılınmıştır. Her ne kadar muhayyelât kâbîlinden ise dahi nisâb-ı metâli’-i evkâte tatbik ile tesvid olunmagın mütalâası mutlak def’-i kasavet-i hâtır etmek hevesindendir.
(İnal, İbnü’l- Emin Mahmud Kemal (1999). Son Asır Türk Şâirleri (Kemâlü’ş-Şuarâ). C. I. Ankara: AKM Yay. 53-55.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 11.09.2014Güncelleme Tarihi: 22.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Bildim nedir aşk-ı Hüdâ hayrân olaldan ben bana
Gördüm Hüdâ yüzin iyan bürhân olaldan ben bana
Nakd-i dili etmem telef yokdur bu evde nâ-halef
Etdim suâli ber-taraf mihmân olaldan ben bana
Ben gayba ikrâr etmedim göz göre inkâr etmedim
Gayrıyı inkâr etmedim cânân olaldan ben bana
Gönlüm gemisi ser-te-ser ettim niçe mülke sefer
Aldım ol ilden ben haber ummân olaldan ben bana
Olmaz Azîz ile cidal yokdur bu yolda infiâl
Baş eğdi cümle ehl-i hâl sultân olaldan ben bana
(İnal, İbnü’l- Emin Mahmud Kemal (1999). Son Asır Türk Şâirleri (Kemâlü’ş-Şuarâ). C.1. Ankara: AKM Yay. 54.)
Muhayyelât Mukaddimesi
Nihâde-i tâk-ı nisyân olmuş lisân-ı Süryânî ve İbrânî ve elsine-i sâireden ‘Hulâsatu’l-Hayâl’ nâmıyle tavîlü’z-zeyl bir kitâb-ı fersûde reside-i dîde-i ibret-dîdem olup mucib-i intibâh u ibret ve müstevcib-i pend ü nasihat olacak bir nüsha-i hikemî olmagın kıssahâ-yı garîbe ve menâkıb-ı acîbelerinden bazısı intihâb ve ifraz olunup usûl-i dervişân üzre sâde ibare ile hâme-i zîb-i inşâ kılınmıştır. Her ne kadar muhayyelât kâbîlinden ise dahi nisâb-ı metâli’-i evkâte tatbik ile tesvid olunmagın mütalâası mutlak def’-i kasavet-i hâtır etmek hevesindendir.
(İnal, İbnü’l- Emin Mahmud Kemal (1999). Son Asır Türk Şâirleri (Kemâlü’ş-Şuarâ). C. I. Ankara: AKM Yay. 53-55.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 22.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Bildim nedir aşk-ı Hüdâ hayrân olaldan ben bana
Gördüm Hüdâ yüzin iyan bürhân olaldan ben bana
Nakd-i dili etmem telef yokdur bu evde nâ-halef
Etdim suâli ber-taraf mihmân olaldan ben bana
Ben gayba ikrâr etmedim göz göre inkâr etmedim
Gayrıyı inkâr etmedim cânân olaldan ben bana
Gönlüm gemisi ser-te-ser ettim niçe mülke sefer
Aldım ol ilden ben haber ummân olaldan ben bana
Olmaz Azîz ile cidal yokdur bu yolda infiâl
Baş eğdi cümle ehl-i hâl sultân olaldan ben bana
(İnal, İbnü’l- Emin Mahmud Kemal (1999). Son Asır Türk Şâirleri (Kemâlü’ş-Şuarâ). C.1. Ankara: AKM Yay. 54.)
Muhayyelât Mukaddimesi
Nihâde-i tâk-ı nisyân olmuş lisân-ı Süryânî ve İbrânî ve elsine-i sâireden ‘Hulâsatu’l-Hayâl’ nâmıyle tavîlü’z-zeyl bir kitâb-ı fersûde reside-i dîde-i ibret-dîdem olup mucib-i intibâh u ibret ve müstevcib-i pend ü nasihat olacak bir nüsha-i hikemî olmagın kıssahâ-yı garîbe ve menâkıb-ı acîbelerinden bazısı intihâb ve ifraz olunup usûl-i dervişân üzre sâde ibare ile hâme-i zîb-i inşâ kılınmıştır. Her ne kadar muhayyelât kâbîlinden ise dahi nisâb-ı metâli’-i evkâte tatbik ile tesvid olunmagın mütalâası mutlak def’-i kasavet-i hâtır etmek hevesindendir.
(İnal, İbnü’l- Emin Mahmud Kemal (1999). Son Asır Türk Şâirleri (Kemâlü’ş-Şuarâ). C. I. Ankara: AKM Yay. 53-55.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Bildim nedir aşk-ı Hüdâ hayrân olaldan ben bana
Gördüm Hüdâ yüzin iyan bürhân olaldan ben bana
Nakd-i dili etmem telef yokdur bu evde nâ-halef
Etdim suâli ber-taraf mihmân olaldan ben bana
Ben gayba ikrâr etmedim göz göre inkâr etmedim
Gayrıyı inkâr etmedim cânân olaldan ben bana
Gönlüm gemisi ser-te-ser ettim niçe mülke sefer
Aldım ol ilden ben haber ummân olaldan ben bana
Olmaz Azîz ile cidal yokdur bu yolda infiâl
Baş eğdi cümle ehl-i hâl sultân olaldan ben bana
(İnal, İbnü’l- Emin Mahmud Kemal (1999). Son Asır Türk Şâirleri (Kemâlü’ş-Şuarâ). C.1. Ankara: AKM Yay. 54.)
Muhayyelât Mukaddimesi
Nihâde-i tâk-ı nisyân olmuş lisân-ı Süryânî ve İbrânî ve elsine-i sâireden ‘Hulâsatu’l-Hayâl’ nâmıyle tavîlü’z-zeyl bir kitâb-ı fersûde reside-i dîde-i ibret-dîdem olup mucib-i intibâh u ibret ve müstevcib-i pend ü nasihat olacak bir nüsha-i hikemî olmagın kıssahâ-yı garîbe ve menâkıb-ı acîbelerinden bazısı intihâb ve ifraz olunup usûl-i dervişân üzre sâde ibare ile hâme-i zîb-i inşâ kılınmıştır. Her ne kadar muhayyelât kâbîlinden ise dahi nisâb-ı metâli’-i evkâte tatbik ile tesvid olunmagın mütalâası mutlak def’-i kasavet-i hâtır etmek hevesindendir.
(İnal, İbnü’l- Emin Mahmud Kemal (1999). Son Asır Türk Şâirleri (Kemâlü’ş-Şuarâ). C. I. Ankara: AKM Yay. 53-55.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | ME’ÂBÎ, Lağımcıbaşı-zâde Şeyh Hacı Ahmed Me’âb Efendi | d. ? - ö. 1798-99 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | SALACIOĞLU, Mustafa Celvetî | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | İsmail Safa Semenderoğlu | d. 1896 - ö. 03 Nisan 1948 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | ME’ÂBÎ, Lağımcıbaşı-zâde Şeyh Hacı Ahmed Me’âb Efendi | d. ? - ö. 1798-99 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | SALACIOĞLU, Mustafa Celvetî | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | İsmail Safa Semenderoğlu | d. 1896 - ö. 03 Nisan 1948 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | ME’ÂBÎ, Lağımcıbaşı-zâde Şeyh Hacı Ahmed Me’âb Efendi | d. ? - ö. 1798-99 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | SALACIOĞLU, Mustafa Celvetî | d. ? - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | İsmail Safa Semenderoğlu | d. 1896 - ö. 03 Nisan 1948 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | ME’ÂBÎ, Lağımcıbaşı-zâde Şeyh Hacı Ahmed Me’âb Efendi | d. ? - ö. 1798-99 | Meslek | Görüntüle |
11 | SALACIOĞLU, Mustafa Celvetî | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | İsmail Safa Semenderoğlu | d. 1896 - ö. 03 Nisan 1948 | Meslek | Görüntüle |
13 | ME’ÂBÎ, Lağımcıbaşı-zâde Şeyh Hacı Ahmed Me’âb Efendi | d. ? - ö. 1798-99 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | SALACIOĞLU, Mustafa Celvetî | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | İsmail Safa Semenderoğlu | d. 1896 - ö. 03 Nisan 1948 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | ME’ÂBÎ, Lağımcıbaşı-zâde Şeyh Hacı Ahmed Me’âb Efendi | d. ? - ö. 1798-99 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | SALACIOĞLU, Mustafa Celvetî | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | İsmail Safa Semenderoğlu | d. 1896 - ö. 03 Nisan 1948 | Madde Adı | Görüntüle |