AZMİ, Abdullah Yamanoğlu

(d. 1905 / ö. 20.10.1949)
Bıçakçı
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Abdullah Yamanoğlu, Tokat’ın Tepe mahallesinde 1905’te dünyaya gelmiştir. Babası İmamoğullarından bıçakçı Nuri diye anılır. Şiirlerinde Azmi mahlasını kullanır. Dördüncü sınıfa kadar mahalle mektebinde okur, sonra babasının yanında bıçakçılığa başlar. Evli olan âşığın 1934’te Muhiddin Suphi adını verdiği bir oğlu dünyaya gelir. Askerlik görevini yaptıktan sonra hastalanıncaya kadar bir süre Turhal Şeker Fabrikasında çalışmış, sonra çeşitli meslekleri denemiştir. Şoförlük, ciltçilik, kahvecilik, şarapçılık yapmış bir süre su işlerinde çalışmış, Yeşilırmak'a bir su arkı yapılırken mühendislerin başına şemsiye tutmakla görevlendirilmiş, şair gönlü bu durumu bir şiirinde dile getirir: “Azmî dehr zâlim bahtımız alil/ Kaderin cilvesi olmuyor tekmil/ Elime bir şemsiye vermedi değil/ Lâkin ben tuttum da el gölgelendi”. Bahtsızlığını bu olay üzerinden dizelere döker (Cunbur 1968: 392-393). Âzmî de âşıklık geleneğine uyarak gurbete çıkar, İstanbul’a gider fakat alışamadan memleketine geri döner. 1942’te tekrar İstanbul’a gider. Burada alkole alışan âşık, 20 Ekim 1949 tarihinde alkol zehirlenmesinden Cerrahpaşa Hastanesinde vefat etmiş, Topkapı'ya gömülmüştür (Cunbur 1968: 393).

Azmî’nin ilk şiirleri aruz vezniyledir. Şeker fabrikasından ayrıldıktan sonra hece vezniyle yazmaya başlar. Tokatlı Âşık Nurî’yi Azmî’nin bu yoldaki ustası sayabiliriz. Onu asıl olduran Yunus Emre’dir. Şair, kültürünü kendi kendine artırır. Halk şairleri üzerine incelemeler yaptığı Erzurumlu Emrah hakkında yayımladığı kitaptan anlaşılmaktadır. Müjgan Cunbur, âşığın Azmî mahlasıyla yazdığı birkaç şiirine çalışmasında yer verir. Yer yer Arapça Farsça tamlamalar kullanan âşığın dili genel olarak sade ve anlaşılırdır (Cunbur 1968: 392-394). Erzurumlu Emrah adlı eserine tesadüf edilememiştir.

Kaynakça

Cunbur, Müjgân (1968). Başakların Sesi. Ankara: Şark Matbaası.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. EMİNE ÇAKIR
Yayın Tarihi: 09.09.2019
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1MOLLÂ LÜTFÎ, Sarı Lutfî, Deli Lütfî, Maktûl Lütfî, Lütfullâhd. 1446 civarı - ö. 1494 veya 1495Doğum YeriGörüntüle
2TAHİRÎ, Tahird. 1861 - ö. 1926Doğum YeriGörüntüle
3Abdullah Sabrid. 1 Temmuz 1867 - ö. 21 Temmuz 1939Doğum YeriGörüntüle
4ORUC MEMMEDOVd. 1905 - ö. 1965Doğum YılıGörüntüle
5Bekir Sıtkı Kuntd. 1905 - ö. 8 Mart 1959Doğum YılıGörüntüle
6Tevfik Celal Orhand. 1905 - ö. 26 Ağustos 1981Doğum YılıGörüntüle
7ORUC MEMMEDOVd. 1905 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
8Bekir Sıtkı Kuntd. 1905 - ö. 8 Mart 1959Ölüm YılıGörüntüle
9Tevfik Celal Orhand. 1905 - ö. 26 Ağustos 1981Ölüm YılıGörüntüle
10ORUC MEMMEDOVd. 1905 - ö. 1965MeslekGörüntüle
11Bekir Sıtkı Kuntd. 1905 - ö. 8 Mart 1959MeslekGörüntüle
12Tevfik Celal Orhand. 1905 - ö. 26 Ağustos 1981MeslekGörüntüle
13ORUC MEMMEDOVd. 1905 - ö. 1965Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Bekir Sıtkı Kuntd. 1905 - ö. 8 Mart 1959Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Tevfik Celal Orhand. 1905 - ö. 26 Ağustos 1981Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ORUC MEMMEDOVd. 1905 - ö. 1965Madde AdıGörüntüle
17Bekir Sıtkı Kuntd. 1905 - ö. 8 Mart 1959Madde AdıGörüntüle
18Tevfik Celal Orhand. 1905 - ö. 26 Ağustos 1981Madde AdıGörüntüle