AZMİ, Abdullah Yamanoğlu

(d. 1905 / ö. 20.10.1949)
Bıçakçı
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Abdullah Yamanoğlu, Tokat’ın Tepe mahallesinde 1905’te dünyaya gelmiştir. Babası İmamoğullarından bıçakçı Nuri diye anılır. Şiirlerinde Azmi mahlasını kullanır. Dördüncü sınıfa kadar mahalle mektebinde okur, sonra babasının yanında bıçakçılığa başlar. Evli olan âşığın 1934’te Muhiddin Suphi adını verdiği bir oğlu dünyaya gelir. Askerlik görevini yaptıktan sonra hastalanıncaya kadar bir süre Turhal Şeker Fabrikasında çalışmış, sonra çeşitli meslekleri denemiştir. Şoförlük, ciltçilik, kahvecilik, şarapçılık yapmış bir süre su işlerinde çalışmış, Yeşilırmak'a bir su arkı yapılırken mühendislerin başına şemsiye tutmakla görevlendirilmiş, şair gönlü bu durumu bir şiirinde dile getirir: “Azmî dehr zâlim bahtımız alil/ Kaderin cilvesi olmuyor tekmil/ Elime bir şemsiye vermedi değil/ Lâkin ben tuttum da el gölgelendi”. Bahtsızlığını bu olay üzerinden dizelere döker (Cunbur 1968: 392-393). Âzmî de âşıklık geleneğine uyarak gurbete çıkar, İstanbul’a gider fakat alışamadan memleketine geri döner. 1942’te tekrar İstanbul’a gider. Burada alkole alışan âşık, 20 Ekim 1949 tarihinde alkol zehirlenmesinden Cerrahpaşa Hastanesinde vefat etmiş, Topkapı'ya gömülmüştür (Cunbur 1968: 393).

Azmî’nin ilk şiirleri aruz vezniyledir. Şeker fabrikasından ayrıldıktan sonra hece vezniyle yazmaya başlar. Tokatlı Âşık Nurî’yi Azmî’nin bu yoldaki ustası sayabiliriz. Onu asıl olduran Yunus Emre’dir. Şair, kültürünü kendi kendine artırır. Halk şairleri üzerine incelemeler yaptığı Erzurumlu Emrah hakkında yayımladığı kitaptan anlaşılmaktadır. Müjgan Cunbur, âşığın Azmî mahlasıyla yazdığı birkaç şiirine çalışmasında yer verir. Yer yer Arapça Farsça tamlamalar kullanan âşığın dili genel olarak sade ve anlaşılırdır (Cunbur 1968: 392-394). Erzurumlu Emrah adlı eserine tesadüf edilememiştir.

Kaynakça

Cunbur, Müjgân (1968). Başakların Sesi. Ankara: Şark Matbaası.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. EMİNE ÇAKIR
Yayın Tarihi: 09.09.2019
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HÜSEYİN CEYLANd. 1921 - ö. 1976Doğum YeriGörüntüle
2HAMDÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ADİL, Adil Yamand. 1938 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Mehmet Tuğruld. 1905 - ö. 1985Doğum YılıGörüntüle
5Celal Sıtkı Gürlerd. 1905 - ö. 27 Ekim 1949Doğum YılıGörüntüle
6SEYYAD TAĞIYEVd. 1905 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Mehmet Tuğruld. 1905 - ö. 1985Ölüm YılıGörüntüle
8Celal Sıtkı Gürlerd. 1905 - ö. 27 Ekim 1949Ölüm YılıGörüntüle
9SEYYAD TAĞIYEVd. 1905 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10Mehmet Tuğruld. 1905 - ö. 1985MeslekGörüntüle
11Celal Sıtkı Gürlerd. 1905 - ö. 27 Ekim 1949MeslekGörüntüle
12SEYYAD TAĞIYEVd. 1905 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Mehmet Tuğruld. 1905 - ö. 1985Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Celal Sıtkı Gürlerd. 1905 - ö. 27 Ekim 1949Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15SEYYAD TAĞIYEVd. 1905 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Mehmet Tuğruld. 1905 - ö. 1985Madde AdıGörüntüle
17Celal Sıtkı Gürlerd. 1905 - ö. 27 Ekim 1949Madde AdıGörüntüle
18SEYYAD TAĞIYEVd. 1905 - ö. ?Madde AdıGörüntüle