Madde Detay
Burcu Aktaş
(d. 1980 / ö. -)
Yazar, Editör
(Çocuk Edebiyatı / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İstanbul Üniversitesi'nde Antropoloji okudu. Uzun yıllar Radikal Kitap'ın editörlüğünü yaptı. Ümit Kıvanç ve Ender Özkahraman ile birlikte Kızlar ve Kökler adlı belgeseli çekti. Görkem Yeltan'ın yönetmenliğini üstlendiği Yemekteydik ve Karar Verdim adlı filmin senaristlerinden ve yapımcılarındandır. Çınar Yayınları'nda yayın yönetmenliği görevini sürdürmektedir.
Kurgularında özellikle çarpık kentleşme, doğal çevrenin yok oluşu, yabancılaşma ve yalnızlaşma gibi temaları işleyen Aktaş eserlerinde modernizme yönelik eleştirilerde bulunur. O, insanların diğer canlılara hayat hakkı tanımamasından, giderek bencilleşmesinden, yalnızca kendi çıkarlarını düşünüp sloganik cümleler kurmasından ve başına buyruk şekilde çevreye yayılmasından şikâyetçidir. Bundan dolayı kitapların birincil karakterleri genellikle bu zamana ait değildir. Ya geçmişle yaşayıp geçmişe özlem duyarlar ya da hayal âleminde yaşarlar.
Aktaş’ın eserlerinde çocukların önemli bir yeri vardır. Yetişkinlerin bütün kirlenmişliklerine ve bencilliklerine karşın daima iyi niyetlidirler. Hayal kurmaktan, kedilerden, birlikte olmaktan hoşlanırlar. İletişim kanalları açıktır. Kültürel mirasa saygılıdırlar. Bunun yanında problemlerin çözümünde soğukkanlıdırlar. Akıl yürütüp bağlantıları birleştirebilme becerisine sahiptirler. Onların aksine yetişkinler ise büyük oranda yaşadıkları topluma yabancıdırlar. Empati kurup başkasının derdiyle dertlenemezler. Her zaman çıkarlarını düşünürler. Pek çok zaman kutsalları yoktur. Örgütlenmeleri ve bir araya gelmeleri ancak ortak çıkarlarının zedelenmesi ile mümkün olabilmektedir.
Hayvan karakterler de yazarın kurgularında dikkat çeken detaylar arasındadır. Karga, yaban domuzu, ayı, karaca ve kedi gibi hayvanlar yazarın kurgularına misafir olur. Yazar özellikle insanların hayvanların yaşam alanlarına müdahale etmesinden, onların yaşam alanlarını dilediklerince ve keyiflerince sınırlamalarından rahatsızdır. Onun eserlerinde pek çok hayvan doğasına müdahale edildiği için istemsizce kendini şehrin ortasında bulur ve panikler. Ancak insanlar bunun nedenleri üzerine düşünmek yerine şehirde zamansız ve kendilerine göre nedensizce beliren hayvanların yakalanmasını magazinsel bir boyuta dönüştürür. Aktaş’ın eserlerinde hayvanları anlayan ve onlara yardım etmeye çalışan ya gün görüp geçirmiş, içindeki çocuğu kaybetmemiş yaşlılardır ya da henüz masumiyetini kaybetmemiş çocuklardır.
Gizemli olaylar yazarın kurgularının vazgeçilmezidir. Merak duygusunu eserlerinde üst düzeyde tutarak sürekli olarak okurun ilgisini canlı tutmaya çalışır. Bunu yaparken de bu merakı abartmamaya dikkat eder. Başlangıçta müstakil olaylarmış gibi düşünülse de esrarengiz olayların tümünün birbiriyle bağlantısı vardır ve kurgunun sonunda yapbozun bir parçası oldukları açık şekilde anlaşılmaktadır.
Yazar eserlerinde bir metnin dokusuna başka eserlerden parçaların dâhil edilmesi şeklinde adlandırılan metinler arasılık ilkesinden fazlasıyla faydalanır. Eserlerinde pek çok yazar, şair, resim, masal ve şiire göndermelerde bulunulur. Van Gogh, Selim İleri, Hasan Ali Toptaş, Andersen, Yalnızız, Kibritçi Kız, Gurebâhâne-i Laklakan, Pieter Bruegel ve Frankfurt Seyahatnamesi bunlardan bazılarıdır. Bu göndermelerle kurgunun akışı içinde işlevsel olarak kullanılır. Söz gelimi televizyondan işittiği bir haber karşısında donakalan karakterlerden birinin ruh halini anlatmak için yazar “Eğer yaşlı kız, Selim İleri adlı yazarın Sona Ermek romanını yüksek sesle okuyor olsaydı, yazarın bir cümlesinin o anki halini anlattığını fark eder miydi ‘Çocukluğunun, bir gecede pörsüyen uçan balonları gibisin, sönmüş, buruşuk, çirkin.” şeklinde cümleler kurar.
Eserlerinde doğrudan iletilerden sakınan yazar, söylemek istediğini edebiyatın sınırları içinde söyler. Eğiticiliğe kaçmaz. Dili itibariyle erken yaşlardaki çocuklar için uygun olmayan yazarın eserleri ilk gençlik ve gençlik çağından itibaren okunabilir.
Kaynakça
7 Nisan 2019 tarihinde sosyal medya aracılığıyla yapılan görüşme.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZHAN YILMAZYayın Tarihi: 13.10.2019Güncelleme Tarihi: 04.12.2021
Yayın Tarihi: 13.10.2019Güncelleme Tarihi: 04.12.2021
Güncelleme Tarihi: 04.12.2021
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Çarpık Ev | Doğan Egmont / İstanbul | 2016 | Roman |
Durmayalım Düşeriz | Doğan Egmont / İstanbul | 2017 | Roman |
İstasyonda Vals | Doğan Egmont / İstanbul | 2019 | Roman |
Vahşi Şeyler | Doğan Egmont / İstanbul | 2019 | Roman |
Düşüşten Sonra (Selim İleri ile) | Everest / İstanbul | 2021 | Deneme |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Sinan Sülün | d. 12 Haziran 1980 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
2 | Aslı Akarsakarya | d. 1980 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
3 | Melisa Kesmez | d. 30 Eylül 1980 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
4 | Behiç Duygulu | d. 1933 - ö. 2 Nisan 1985 | Meslek | Görüntüle |
5 | Naşide Gökbudak | d. 1936 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
6 | Hacer Kılcıoğlu | d. 1974 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
7 | Ayşegül Erer | d. 30 Ocak 1957 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
8 | Ahmethan Yılmaz | d. 05 Ocak 1967 - ö. - | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
9 | Oya Abacı | d. 3 Ocak 1958 - ö. - | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
10 | AHMET, Ahmet Aktaş | d. 1943 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
11 | BEKİR, Bekir Aktaş | d. 1948 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
12 | ÜLFETÎ, Muharrem Aktaş | d. 01.07.1922 - ö. 25.02.1969 | Madde Adı | Görüntüle |