ÇEŞMÎ

(d. ?/? - ö. ?/?)
Âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

19. yüzyılda yaşayan ve asıl adı bilinmeyen Çeşmî, Kastamonuludur. Doğum ve ölüm tarihleri bilinmemektedir. Yoksul ve perişan bir hayat sürdüğü ve gezgin bir âşık olduğu bilinmektedir (Şenel 1995: 49). Çeşmî, saz çalan âşıklar arasında yetişti. Rivayete göre bir gün saz şairleri kendisine mahlas vermek için Fuzulî’nin Divanı’ndan beyit açarlar; “Defter-i a’mâlimin hattı hatandır siyâh / Kan döker çeşmim hayal ettikçe hevl-i mahşeri" beyti çıkar. O günden sonra Çeşmî mahlasıyla şiirler söyler (Tan 1985: 95). Güçlü bir saz şairidir. Şairin, örneği verilen cinaslı koşması onun şiir kudretini gösterir (Yücel 1993: 72). 

Kaynakça

Kocatürk, Vasfi Mahir (1963). Saz Şiiri Antolojisi. Ankara: Ayyıldız Matbaası.

Şenel, Süleyman (1995). "Kastamonu Halk Şairleri Üzerine". Türkiye İş Bankası Kültür ve Sanat Dergisi. 27.

Tan, Nail (1985). "Kastamonu Halk Şairleri". Halk Kültürü Dergisi. 2.

Yücel, Neslihan (1993). Kastamonu'da Âşıklık Geleneği ve Kastamonu'da Yetişen Âşıklar. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. GÜLŞAH YÜKSEL HALICI
Yayın Tarihi: 27.10.2013
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Koşma

Derd-i dilim arttı, yarımın derdim,

Seksende, doksanda, yüzde seyreyle!

Gonca güllerini yârımın derdim,

Gerdanda, dudakta yüzde seyreyle!

 

Sen gelince yıkılırmış yar dedim,

Al hançeri, ur sinemi yar dedim,

Yeter cevr ü cefa etme, yâr dedim,

Cism ü bedenimi yüz de seyreyle!

 

Çeşmiya! Bin gazel yazdım divane,

El bağladım yâra durdum divane,

Dedi: Var yıkıl git behey divane,

Aşkın deryasında yüz de seyreyle!

 

Kocatürk, Vasfi Mahir (1963). Saz Şiiri Antolojisi. Ankara: Ayyıldız Matbaası. 395.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Mehmet Rıza Çalışkand. 1931 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ŞEMSÎ, Candaracı-zâde Muhyiddîn Şemsî, Mehmed Çelebi, Şemsî-i Defterdârd. ? - ö. 1491-92Doğum YeriGörüntüle
3HÂKÎ, Hâkî-i Kastamonî, Hâkî Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Mehmet Rıza Çalışkand. 1931 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5ŞEMSÎ, Candaracı-zâde Muhyiddîn Şemsî, Mehmed Çelebi, Şemsî-i Defterdârd. ? - ö. 1491-92Doğum YılıGörüntüle
6HÂKÎ, Hâkî-i Kastamonî, Hâkî Efendid. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Mehmet Rıza Çalışkand. 1931 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8ŞEMSÎ, Candaracı-zâde Muhyiddîn Şemsî, Mehmed Çelebi, Şemsî-i Defterdârd. ? - ö. 1491-92Ölüm YılıGörüntüle
9HÂKÎ, Hâkî-i Kastamonî, Hâkî Efendid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10Mehmet Rıza Çalışkand. 1931 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11ŞEMSÎ, Candaracı-zâde Muhyiddîn Şemsî, Mehmed Çelebi, Şemsî-i Defterdârd. ? - ö. 1491-92Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12HÂKÎ, Hâkî-i Kastamonî, Hâkî Efendid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Mehmet Rıza Çalışkand. 1931 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14ŞEMSÎ, Candaracı-zâde Muhyiddîn Şemsî, Mehmed Çelebi, Şemsî-i Defterdârd. ? - ö. 1491-92Madde AdıGörüntüle
15HÂKÎ, Hâkî-i Kastamonî, Hâkî Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle