ÇEŞMÎ

(d. ?/? - ö. ?/?)
Âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

19. yüzyılda yaşayan ve asıl adı bilinmeyen Çeşmî, Kastamonuludur. Doğum ve ölüm tarihleri bilinmemektedir. Yoksul ve perişan bir hayat sürdüğü ve gezgin bir âşık olduğu bilinmektedir (Şenel 1995: 49). Çeşmî, saz çalan âşıklar arasında yetişti. Rivayete göre bir gün saz şairleri kendisine mahlas vermek için Fuzulî’nin Divanı’ndan beyit açarlar; “Defter-i a’mâlimin hattı hatandır siyâh / Kan döker çeşmim hayal ettikçe hevl-i mahşeri" beyti çıkar. O günden sonra Çeşmî mahlasıyla şiirler söyler (Tan 1985: 95). Güçlü bir saz şairidir. Şairin, örneği verilen cinaslı koşması onun şiir kudretini gösterir (Yücel 1993: 72). 

Kaynakça

Kocatürk, Vasfi Mahir (1963). Saz Şiiri Antolojisi. Ankara: Ayyıldız Matbaası.

Şenel, Süleyman (1995). "Kastamonu Halk Şairleri Üzerine". Türkiye İş Bankası Kültür ve Sanat Dergisi. 27.

Tan, Nail (1985). "Kastamonu Halk Şairleri". Halk Kültürü Dergisi. 2.

Yücel, Neslihan (1993). Kastamonu'da Âşıklık Geleneği ve Kastamonu'da Yetişen Âşıklar. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. GÜLŞAH YÜKSEL HALICI
Yayın Tarihi: 27.10.2013
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Koşma

Derd-i dilim arttı, yarımın derdim,

Seksende, doksanda, yüzde seyreyle!

Gonca güllerini yârımın derdim,

Gerdanda, dudakta yüzde seyreyle!

 

Sen gelince yıkılırmış yar dedim,

Al hançeri, ur sinemi yar dedim,

Yeter cevr ü cefa etme, yâr dedim,

Cism ü bedenimi yüz de seyreyle!

 

Çeşmiya! Bin gazel yazdım divane,

El bağladım yâra durdum divane,

Dedi: Var yıkıl git behey divane,

Aşkın deryasında yüz de seyreyle!

 

Kocatürk, Vasfi Mahir (1963). Saz Şiiri Antolojisi. Ankara: Ayyıldız Matbaası. 395.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HATTÎ, Amar-zâde Mustafa Hattî Efendid. 1688-89 - ö. 1 Eylül 1749Doğum YeriGörüntüle
2FEVZÎ, Hasand. 1857 - ö. 1917Doğum YeriGörüntüle
3Nail Tand. 10 Aralık 1941 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4HATTÎ, Amar-zâde Mustafa Hattî Efendid. 1688-89 - ö. 1 Eylül 1749Doğum YılıGörüntüle
5FEVZÎ, Hasand. 1857 - ö. 1917Doğum YılıGörüntüle
6Nail Tand. 10 Aralık 1941 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7HATTÎ, Amar-zâde Mustafa Hattî Efendid. 1688-89 - ö. 1 Eylül 1749Ölüm YılıGörüntüle
8FEVZÎ, Hasand. 1857 - ö. 1917Ölüm YılıGörüntüle
9Nail Tand. 10 Aralık 1941 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10HATTÎ, Amar-zâde Mustafa Hattî Efendid. 1688-89 - ö. 1 Eylül 1749Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11FEVZÎ, Hasand. 1857 - ö. 1917Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Nail Tand. 10 Aralık 1941 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13HATTÎ, Amar-zâde Mustafa Hattî Efendid. 1688-89 - ö. 1 Eylül 1749Madde AdıGörüntüle
14FEVZÎ, Hasand. 1857 - ö. 1917Madde AdıGörüntüle
15Nail Tand. 10 Aralık 1941 - ö. ?Madde AdıGörüntüle