CİVÂNÎ

(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Bazı kaynaklara göre Tırhalalı bazılarına göre ise Edirnelidir. Kadı-zâde olarak bilinir. Edirne’de Kemâl Paşa-zâde’den mülazım olduktan sonra çeşitli yerlerde kadılıklarda bulunmuştur. Âşık Çelebi Kemâl Paşa-zâde’nin çok iyilik ve yardımını gördüğünü kaydetmektedir. Son olarak Vize kadısı iken, Sicill-i Osmanî’ye göre 950/1543/44’den sonra ölmüştür. Kınalı-zâde Hasan Çelebi, şiirlerinin güzel olduğunu ve latîfe söylemede usta olduğunu kaydettiği Civânî’nin Kili’de kadıyken söylediği bir gazeline Hâşimî’nin, Gulâmî’nin ve kendinin yazdığı nazirelerden örnekler verir. Âşık Çelebi, şairin mahlasına uygun olarak yaptığı nitelemelere göre şair “civân”lara düşkün, hoş yaradılışlı, zevk ehli ve latîfe söyleyen bir şair imiş. Civânî’nin Pervâne Bey Mecmuası’nda yedi, Mecma’u’n-Nezâ’ir’de üç gazeli bulunmaktadır.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmanî. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Cunbur, Müjgan (2002). “Civânî”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 2. Ankara: AKM Yay. 468.

Ergun, Sadeddin Nüzhet (1936). Türk Şairleri. C.1.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ (İnceleme-Metin). İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.

Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 20.03.2013]

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i NâilîDîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C.I. Ankara: Bizim Büro Yay.

Kutluk, İbrahim (hzl.) (1978). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: TTK Yay.

Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat No. 406, vr. 131a, 190b, 317b…

Şemseddîn Sâmî (1314). Kâmûsu’l-A’lâm. İstanbul: Mihrân Matbaası.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1977). "Civânî". C. 2. İstanbul: Dergâh Yay. 80.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 06.09.2013
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

Eserlerinden Örnekler

  Gazel

 Çerh ayırmasun beni gün yüzlü mâhumdan benüm

 Yoksa göge boyanur dûd-ı siyâhumdan benüm

 Görinen hurşîd sanmañ kubbe-i eflâkde

 Od yanar başında çerhüñ nâr-ı âhumdan benüm

 Sînemi karşu siper itdügüm oldıysa günâh

 Geçsün ey kaşı kemân tîrüñ günâhumdan benüm

 Merd-i ışkum dakdı bir zerrîn otaga başına

 Şu’le-i âhum ki çıkmışdur külâhumdan benüm

 Âteş-i ruhsârına bakdugumı gördi tabîb

 Hükm idüp mecnûnlıgum bildi nigâhumdan benüm

 Men’ idüp komaz atı ayagına ruh komaga

 Ben bu zulm ü cevri ummazdum o şâhumdan benüm

 Eşk ile âhum zemîn ü âsmânı kapladı

 Şâh-ı ışkam yir ü gök toldı sipâhumdan benüm

 Ben Civânî’yem tarîk-i ışkı itdüm ihtiyâr

 Dönüşüm yok ey tarîkat pîri râhumdan benüm

(Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 20.03.2013]. 1731.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1REFÎKÎ/REFİÎd. ? - ö. 1533/34Doğum YeriGörüntüle
2Şevket Süreyya Aydemird. 1897 - ö. 25 Mart 1976Doğum YeriGörüntüle
3ÂLEMÎ/İLMÎ, Mehmed Efendi, Arap-zâded. ? - ö. 1717Doğum YeriGörüntüle
4REFÎKÎ/REFİÎd. ? - ö. 1533/34Doğum YılıGörüntüle
5Şevket Süreyya Aydemird. 1897 - ö. 25 Mart 1976Doğum YılıGörüntüle
6ÂLEMÎ/İLMÎ, Mehmed Efendi, Arap-zâded. ? - ö. 1717Doğum YılıGörüntüle
7REFÎKÎ/REFİÎd. ? - ö. 1533/34Ölüm YılıGörüntüle
8Şevket Süreyya Aydemird. 1897 - ö. 25 Mart 1976Ölüm YılıGörüntüle
9ÂLEMÎ/İLMÎ, Mehmed Efendi, Arap-zâded. ? - ö. 1717Ölüm YılıGörüntüle
10REFÎKÎ/REFİÎd. ? - ö. 1533/34MeslekGörüntüle
11Şevket Süreyya Aydemird. 1897 - ö. 25 Mart 1976MeslekGörüntüle
12ÂLEMÎ/İLMÎ, Mehmed Efendi, Arap-zâded. ? - ö. 1717MeslekGörüntüle
13REFÎKÎ/REFİÎd. ? - ö. 1533/34Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Şevket Süreyya Aydemird. 1897 - ö. 25 Mart 1976Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ÂLEMÎ/İLMÎ, Mehmed Efendi, Arap-zâded. ? - ö. 1717Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16REFÎKÎ/REFİÎd. ? - ö. 1533/34Madde AdıGörüntüle
17Şevket Süreyya Aydemird. 1897 - ö. 25 Mart 1976Madde AdıGörüntüle
18ÂLEMÎ/İLMÎ, Mehmed Efendi, Arap-zâded. ? - ö. 1717Madde AdıGörüntüle