COŞARÎ, Hasan Güldiken

(d. 1923 / ö. 06.03.1992)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Hasan Güldiken olan âşık, Sivas'ın Gemerek ilçesine bağlı Sızır kasabasında 1923'te dünyaya gelmiştir. Babası Vahdi Efendi, annesi Huri Hanım'dır. İlkokulu Sızır'da tamamlayan Güldiken, ilkokuldan sonra öğrenimine devam edemez ve Sızır'da ailesinin tarım ve hayvancılık işlerine yardım eder. (Yıldız 2003: 414; Kaya 1997: 9). 1942'de askere gider. Vatani görevini Ankara'da Millî Savunma Bakanlığı'nda harici posta olarak 46 ayda tamamlar. Teskeresini alıp Sızır'a dönen Hasan, 1947'de evlenir. Bu evlilikten dördü kız, ikisi erkek olmak üzere altı çocuğu dünyaya gelir (Kaya 2009: 577; Kaya 1997: 9). Güldiken, askerlik dönüşü Sızır'da 10 yıl kadar bakkaliye işletir. Ardından esnaflığa devam eder ve 10 yıl da fırıncılık yapar. Bu arada Sızır'da yapılan muhtarlık seçimlerini kazanır ve 18 yıl muhtar olarak görev alır. Bu süre zarfında 15 yıl kadar da Şelale Sineması'nı çalıştırır. Maddi anlamda pek de sıkıntı yaşamamasına rağmen 1966-1967 yılları arasında Avusturya'ya işçi olarak gider, ancak orada istediği çalışma ortamını bulamaz ve bir süre sonra Türkiye'ye döner. 1978'de muhtarlıktan emekli olan Güldiken, hayatı boyunca Sızır'ın gelişip kalkınması için uğraşır. Bu bağlamda pek çok dernek ve kooperatif bünyesinde faaliyette bulunur. Son günlerini bağ bahçe işleriyle uğraşarak geçiren âşık, 6 Mart 1992 tarihinde vefat etmiştir. Mezarı Sızır'dadır (Kaya 2009: 577; Kaya 1997: 9; Ünver 2007: 255).

Şiirlerinde Güldiken, Âşık Hasan, Dertli Hasan gibi mahlaslar kullanan âşık, 1988 yılından itibaren Coşarî mahlasıyla şiirler yazar. Saz çalamayan ve irticali olmayan Coşarî, bade içmemiştir. Klasik anlamda bir usta çırak ilişkisinden de geçmemiştir. Şiirlerini ilham geldiği zaman yazarak üretir.

Hasan Güldiken'in şiirle ilgilenmesinde şairlik yeteneğinin yanında gençlik yıllarında kitaplardan okuyarak tanıma fırsatı bulduğu Karacaoğlan, Pir Sultan Abdal, Develili Seyranî, Ruhsatî, Sümmanî gibi âşıkların ve köy odalarında dinlediği halk hikâyelerinin büyük etkisi olmuştur. İlk şiirini 1943'te askerdeyken kaleme alır. İkinci şiiri "Gel Yolcu Sızır'ı Şelaleyi Gör"dür. Her iki şiirini de Yurt gazetesinde yayımlatma imkânı bulur. Bu şiirleri okuyup beğenen dönemin Erzincan milletvekili Behçet Kemal Çağlar onunla tanışmak ister ve onu evine kabul eder. Bu tanışmadan sonra şiir tekniğiyle ilgili bilgilerini Çağlar vesilesiyle geliştirir (Kaya 2009: 577).

Şiirlerinin nazım birimi dörtlük olup hecenin daha çok 11 ve 8'li kalıplarını kullanır. Kullandığı nazım şekillerine bakıldığında koşma ve semainin yoğun olduğu görülmektedir. Kimi zaman teknik açıdan kusurlu sayılabilecek şiirler kaleme almıştır. Coşarî, şiirlerinde hemen her konuyu işler. Dinî inançlarına bağlı ve toplumun tepkilerine duyarlı bir âşıktır. Güzelleme, taşlama ve dertlenme en çok kullandığı nazım türleridir.

Coşarî ile ilgili bugüne kadar yapılan tek müstakil çalışma Doğan Kaya'ya aittir (Kaya 1997). Söz konusu çalışmada âşığın 80 şiirine yer verilmiş ve kitabın sonuna yöresel sözcükler için hazırlanmış bir sözlük de dâhil edilmiştir. Yurt içinde pek çok festival ve etkinliğe katılan âşık, çok sayıda belge, plaket ve ödül almıştır.

Kaynakça

Kaya, Doğan (1997). Sızırlı Âşık Hasan. Sivas: Dilek Ofset Matbaacılık.

Kaya, Doğan (2009). Sivas Halk Şâirleri I. Sivas: Önder Matbaacılık.

Ünver, Niyazi (2007). "Gültekin, Hasan", Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. IV. Ankara: AKM Yay. 255.

Yıldız, Alim (2003). Sivaslı Şâirler Antolojisi. İstanbul: Sivaslılar Vakfı Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UĞUR BAŞARAN
Yayın Tarihi: 17.12.2018
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1BAYRAMd. 15.06.1940 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2LEYLA, Leyla Şimşekd. 1954 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3AYHAN, Ayhan Yıldırımd. 1970 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4HAMİT, Hamit Budakd. 1923 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5KEMTERÎ, Kadem Demird. 1923 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Abdurehim Ötkürd. 1923 - ö. 6 Ekim 1995Doğum YılıGörüntüle
7HAMİT, Hamit Budakd. 1923 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8KEMTERÎ, Kadem Demird. 1923 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9Abdurehim Ötkürd. 1923 - ö. 6 Ekim 1995Ölüm YılıGörüntüle
10HAMİT, Hamit Budakd. 1923 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11KEMTERÎ, Kadem Demird. 1923 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Abdurehim Ötkürd. 1923 - ö. 6 Ekim 1995Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13HAMİT, Hamit Budakd. 1923 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14KEMTERÎ, Kadem Demird. 1923 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15Abdurehim Ötkürd. 1923 - ö. 6 Ekim 1995Madde AdıGörüntüle