Madde Detay
DALĞA, Merziye Ehmedi Üskuyi
Dalğa
(d. 1945 / ö. 1972?/1975?)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Azerbaycan kadın şairlerinden olan Merziye Ehmedi Üskuyi, 1945 yılında Tebriz yakınlarındaki Üskü kasabasında doğmuştur (Ceferzade 1991: 240; Ceferzade 2005: 189; Bağırov 2005: 334). Asıl adı Merziye Ehmedi Üskuyi’dir. Şiirlerinde Dalğa mahlasını kullanan şaire dostları Merican şeklinde hitap etmişlerdir (Ceferzade 2005: 189). Üskuyi, ilköğrenimini doğduğu yerde ve Tebriz’de yapmıştır (Ceferzade 1991: 240). Tebriz’de Öğretmen Okulunu bitirdikten sonra, Üskü’deki bir ortaokulda üç yıl öğretmen olarak çalışmıştır (Ceferzade 1991: 240; Ceferzade 2005: 189; Bağırov 2005: 334). Tebriz Üniversitesinde yükseköğrenime başlayan şair, bu üniversitede bir yıl eğitim aldıktan sonra öğrenimine Tahran’daki Sipah-ı Danişin Enstitüsünde devam etmiştir. Öğrenimi sırasında, Tahran’ın çevresindeki köylerde çocuklar için okuma evleri ve kütüphaneler kurmuştur. 1970 yılının başlarında, enstitü öğrencilerinin bir hareketine önderlik ettiği için hapse atılmış ve Üskü’ye gönderilmiştir. Ancak şair, Şah rejimine karşı yapılan çatışmalara katılmak için gizlice Tahran’a dönmüştür (Bağırov 2005: 334). Tahran’daki bir çatışma sırasında şah askerleri tarafından öldürülmüştür (Ceferzade 1991: 240; Ceferzade 2005: 189; Bağırov 2005: 334). Şairin vefat ettiği yıl bazı kaynaklarda 1972 (Ceferzade 1991: 240; Ceferzade 2005: 189), bazı kaynaklarda ise 1975 (Bağırov 2005: 334) olarak verilir.
Üskü’deki bir ortaokulda öğretmen olarak çalıştığı sıralarda şiirlerini kaleme almıştır (Ceferzade 2005: 189; Bağırov 2005: 334). Aynı zamanda hikâye yazarıdır (Bağırov 2005: 334). Eserlerinde halkın kötü durumunu dile getirmiştir. Azerbaycan Türklerinin çektiği acılar şairi gençliğinden itibaren mücadeleye sevk etmiş ve fedakâr dostlarıyla birlikte hapishaneye atılmıştır. Hayatı trajedilerle geçen şair, defalarca kez tutsak edilse de mücadele etmekten vazgeçmemiş ve hapishanede geçirdiği günlerle ilgili hatıralarını yazmıştır (Ceferzade 1991: 240; Ceferzade 2005: 189). Üskuyi, eserlerini Azerbaycan Türkçesiyle ve Farsça kaleme almıştır. Şiirleri, dostlarıyla ve mücadeleleriyle ilgili hatıraları birçok kez neşredilmiştir (Ceferzade 1991: 240). Şiirlerinden bazı örnekler “Cenubdan Sesler” (1987) adlı antolojide yayımlanmıştır. Ayrıca, Bahtiyar Vahabzade’nin şairle ilgili “Merziye” adlı bir destanı bulunmaktadır (Bağırov 2005: 334).
Kaynakça
Bağırov, A. (2005). “Merziye Üskülü Ehmedi”,Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. VI. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay. 334.
Ceferzade, Ezize (hzl.) (1991). Azerbaycanın Aşıg ve Şair Gadınları. Bakü: Gençlik Yay.
Ceferzade, Ezize (hzl.) (2005). Azerbaycan Gadın Şairleri Antologiyası. Bakü: Avrasiya Press Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. SÜMEYRA HARMANDAYayın Tarihi: 30.12.2017Güncelleme Tarihi: 02.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 30.12.2017Güncelleme Tarihi: 02.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | FETULLAHİ VELİHANİ | d. 1963 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | SÜRÛRÎ, Sürûrî-i Acem, Sürûrî-i Şarkî | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | HİDECİ, Hâkim Hacı Molla Muhammed | d. 1853 - ö. 1928 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | GÜLTEKİN, Gülaydın Gültekin Öztürk | d. 19.05.1945 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | K. Tahir Sapaz | d. 02 Ocak 1945 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Tülin Tankut | d. 30 Ağustos 1945 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | GÜLTEKİN, Gülaydın Gültekin Öztürk | d. 19.05.1945 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | K. Tahir Sapaz | d. 02 Ocak 1945 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Tülin Tankut | d. 30 Ağustos 1945 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | GÜLTEKİN, Gülaydın Gültekin Öztürk | d. 19.05.1945 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | K. Tahir Sapaz | d. 02 Ocak 1945 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Tülin Tankut | d. 30 Ağustos 1945 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | GÜLTEKİN, Gülaydın Gültekin Öztürk | d. 19.05.1945 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | K. Tahir Sapaz | d. 02 Ocak 1945 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | Tülin Tankut | d. 30 Ağustos 1945 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |