DALĞA, Merziye Ehmedi Üskuyi

Dalğa
(d. 1945 / ö. 1972?/1975?)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Azerbaycan kadın şairlerinden olan Merziye Ehmedi Üskuyi, 1945 yılında Tebriz yakınlarındaki Üskü kasabasında doğmuştur (Ceferzade 1991: 240; Ceferzade 2005: 189; Bağırov 2005: 334). Asıl adı Merziye Ehmedi Üskuyi’dir. Şiirlerinde Dalğa mahlasını kullanan şaire dostları Merican şeklinde hitap etmişlerdir (Ceferzade 2005: 189). Üskuyi, ilköğrenimini doğduğu yerde ve Tebriz’de yapmıştır (Ceferzade 1991: 240). Tebriz’de Öğretmen Okulunu bitirdikten sonra, Üskü’deki bir ortaokulda üç yıl öğretmen olarak çalışmıştır (Ceferzade 1991: 240; Ceferzade 2005: 189; Bağırov 2005: 334). Tebriz Üniversitesinde yükseköğrenime başlayan şair, bu üniversitede bir yıl eğitim aldıktan sonra öğrenimine Tahran’daki Sipah-ı Danişin Enstitüsünde devam etmiştir. Öğrenimi sırasında, Tahran’ın çevresindeki köylerde çocuklar için okuma evleri ve kütüphaneler kurmuştur. 1970 yılının başlarında, enstitü öğrencilerinin bir hareketine önderlik ettiği için hapse atılmış ve Üskü’ye gönderilmiştir. Ancak şair, Şah rejimine karşı yapılan çatışmalara katılmak için gizlice Tahran’a dönmüştür (Bağırov 2005: 334). Tahran’daki bir çatışma sırasında şah askerleri tarafından öldürülmüştür (Ceferzade 1991: 240; Ceferzade 2005: 189; Bağırov 2005: 334). Şairin vefat ettiği yıl bazı kaynaklarda 1972 (Ceferzade 1991: 240; Ceferzade 2005: 189), bazı kaynaklarda ise 1975 (Bağırov 2005: 334) olarak verilir. 

Üskü’deki bir ortaokulda öğretmen olarak çalıştığı sıralarda şiirlerini kaleme almıştır (Ceferzade 2005: 189; Bağırov 2005: 334). Aynı zamanda hikâye yazarıdır (Bağırov 2005: 334). Eserlerinde halkın kötü durumunu dile getirmiştir. Azerbaycan Türklerinin çektiği acılar şairi gençliğinden itibaren mücadeleye sevk etmiş ve fedakâr dostlarıyla birlikte hapishaneye atılmıştır. Hayatı trajedilerle geçen şair, defalarca kez tutsak edilse de mücadele etmekten vazgeçmemiş ve hapishanede geçirdiği günlerle ilgili hatıralarını yazmıştır (Ceferzade 1991: 240; Ceferzade 2005: 189). Üskuyi, eserlerini Azerbaycan Türkçesiyle ve Farsça kaleme almıştır. Şiirleri, dostlarıyla ve mücadeleleriyle ilgili hatıraları birçok kez neşredilmiştir (Ceferzade 1991: 240). Şiirlerinden bazı örnekler “Cenubdan Sesler” (1987) adlı antolojide yayımlanmıştır. Ayrıca, Bahtiyar Vahabzade’nin şairle ilgili “Merziye” adlı bir destanı bulunmaktadır (Bağırov 2005: 334).

Kaynakça

Bağırov, A. (2005). “Merziye Üskülü Ehmedi”,Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. VI. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay. 334.

Ceferzade, Ezize (hzl.) (1991). Azerbaycanın Aşıg ve Şair Gadınları. Bakü: Gençlik Yay.

Ceferzade, Ezize (hzl.) (2005). Azerbaycan Gadın Şairleri Antologiyası. Bakü: Avrasiya Press Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. SÜMEYRA HARMANDA
Yayın Tarihi: 30.12.2017
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KAVSÎ-İ TEBRÎZÎ, Alicand. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2MEHDÎ, Şakâkîd. ? - ö. 1799/1800Doğum YeriGörüntüle
3ALİ RAŞİDİd. 1971 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4BAKİ, Baki Yıldırımd. 01.12.1945 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Tülin Tankutd. 30 Ağustos 1945 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Seza Kutlar Aksoyd. 15 Şubat 1945 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7BAKİ, Baki Yıldırımd. 01.12.1945 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8Tülin Tankutd. 30 Ağustos 1945 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9Seza Kutlar Aksoyd. 15 Şubat 1945 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10BAKİ, Baki Yıldırımd. 01.12.1945 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Tülin Tankutd. 30 Ağustos 1945 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Seza Kutlar Aksoyd. 15 Şubat 1945 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13BAKİ, Baki Yıldırımd. 01.12.1945 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14Tülin Tankutd. 30 Ağustos 1945 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15Seza Kutlar Aksoyd. 15 Şubat 1945 - ö. ?Madde AdıGörüntüle