DALĞA, Merziye Ehmedi Üskuyi

Dalğa
(d. 1945 / ö. 1972?/1975?)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Azerbaycan kadın şairlerinden olan Merziye Ehmedi Üskuyi, 1945 yılında Tebriz yakınlarındaki Üskü kasabasında doğmuştur (Ceferzade 1991: 240; Ceferzade 2005: 189; Bağırov 2005: 334). Asıl adı Merziye Ehmedi Üskuyi’dir. Şiirlerinde Dalğa mahlasını kullanan şaire dostları Merican şeklinde hitap etmişlerdir (Ceferzade 2005: 189). Üskuyi, ilköğrenimini doğduğu yerde ve Tebriz’de yapmıştır (Ceferzade 1991: 240). Tebriz’de Öğretmen Okulunu bitirdikten sonra, Üskü’deki bir ortaokulda üç yıl öğretmen olarak çalışmıştır (Ceferzade 1991: 240; Ceferzade 2005: 189; Bağırov 2005: 334). Tebriz Üniversitesinde yükseköğrenime başlayan şair, bu üniversitede bir yıl eğitim aldıktan sonra öğrenimine Tahran’daki Sipah-ı Danişin Enstitüsünde devam etmiştir. Öğrenimi sırasında, Tahran’ın çevresindeki köylerde çocuklar için okuma evleri ve kütüphaneler kurmuştur. 1970 yılının başlarında, enstitü öğrencilerinin bir hareketine önderlik ettiği için hapse atılmış ve Üskü’ye gönderilmiştir. Ancak şair, Şah rejimine karşı yapılan çatışmalara katılmak için gizlice Tahran’a dönmüştür (Bağırov 2005: 334). Tahran’daki bir çatışma sırasında şah askerleri tarafından öldürülmüştür (Ceferzade 1991: 240; Ceferzade 2005: 189; Bağırov 2005: 334). Şairin vefat ettiği yıl bazı kaynaklarda 1972 (Ceferzade 1991: 240; Ceferzade 2005: 189), bazı kaynaklarda ise 1975 (Bağırov 2005: 334) olarak verilir. 

Üskü’deki bir ortaokulda öğretmen olarak çalıştığı sıralarda şiirlerini kaleme almıştır (Ceferzade 2005: 189; Bağırov 2005: 334). Aynı zamanda hikâye yazarıdır (Bağırov 2005: 334). Eserlerinde halkın kötü durumunu dile getirmiştir. Azerbaycan Türklerinin çektiği acılar şairi gençliğinden itibaren mücadeleye sevk etmiş ve fedakâr dostlarıyla birlikte hapishaneye atılmıştır. Hayatı trajedilerle geçen şair, defalarca kez tutsak edilse de mücadele etmekten vazgeçmemiş ve hapishanede geçirdiği günlerle ilgili hatıralarını yazmıştır (Ceferzade 1991: 240; Ceferzade 2005: 189). Üskuyi, eserlerini Azerbaycan Türkçesiyle ve Farsça kaleme almıştır. Şiirleri, dostlarıyla ve mücadeleleriyle ilgili hatıraları birçok kez neşredilmiştir (Ceferzade 1991: 240). Şiirlerinden bazı örnekler “Cenubdan Sesler” (1987) adlı antolojide yayımlanmıştır. Ayrıca, Bahtiyar Vahabzade’nin şairle ilgili “Merziye” adlı bir destanı bulunmaktadır (Bağırov 2005: 334).

Kaynakça

Bağırov, A. (2005). “Merziye Üskülü Ehmedi”,Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. VI. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay. 334.

Ceferzade, Ezize (hzl.) (1991). Azerbaycanın Aşıg ve Şair Gadınları. Bakü: Gençlik Yay.

Ceferzade, Ezize (hzl.) (2005). Azerbaycan Gadın Şairleri Antologiyası. Bakü: Avrasiya Press Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. SÜMEYRA HARMANDA
Yayın Tarihi: 30.12.2017
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1FETULLAHİ VELİHANİd. 1963 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2SÜRÛRÎ, Sürûrî-i Acem, Sürûrî-i Şarkîd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3HİDECİ, Hâkim Hacı Molla Muhammedd. 1853 - ö. 1928Doğum YeriGörüntüle
4GÜLTEKİN, Gülaydın Gültekin Öztürkd. 19.05.1945 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5K. Tahir Sapazd. 02 Ocak 1945 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Tülin Tankutd. 30 Ağustos 1945 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7GÜLTEKİN, Gülaydın Gültekin Öztürkd. 19.05.1945 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8K. Tahir Sapazd. 02 Ocak 1945 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9Tülin Tankutd. 30 Ağustos 1945 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10GÜLTEKİN, Gülaydın Gültekin Öztürkd. 19.05.1945 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11K. Tahir Sapazd. 02 Ocak 1945 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Tülin Tankutd. 30 Ağustos 1945 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13GÜLTEKİN, Gülaydın Gültekin Öztürkd. 19.05.1945 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14K. Tahir Sapazd. 02 Ocak 1945 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15Tülin Tankutd. 30 Ağustos 1945 - ö. ?Madde AdıGörüntüle