DELİ ŞÖHRET, Şöhret Yıldız

(d. ? / ö. ?)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Şöhret Yıldız, Niğde'de dünyaya gelmiştir. Doğum tarihi bilinmeyen âşık, halk arasında "Deli Şöhret" veya "Şöhret Abla" olarak tanınır. Âşık, millî kahramanlarımızdan Ethem Onbaşı’nın annesidir. Kunduracı Hasan (Yıldız) Usta ile evlenen Şöhret Hanım, hem kocasını hem de oğlu Ethem’i kaybedince derin bir sessiziliğe bürünür. İsmail Özmen, Şöhret Abla'nın o günlerdeki hâliyle ilgili şunları kaydeder: "Çocukluğumuzda, Kiğılı Camii avlusunda, dış cemaat yerinde yanında bastonu dayalı, siyah uzun mantolu, başı yazmalı, heybetli bir kadının oturduğunu ve namaz kıldığını görürdük. Saatlerce orada oturur bir sıkıntı alameti göstermezdi. Gözleri eskilere, ötelere takılmışçasına öyle sabit durur, muhakkak şehit oğlu Ethem’i görür gibi olurdu." (Özmen 2009: 245). Niğdeli Ethem 1912'de Balkan Savaşı'na katılmak üzere on dokuz yaşında Niğde'den gelerek Kırklareli'ndeki birliğine katılmıştır. 1912'de Bomkaya-Yurttepe arasında saldırıya geçen iki yüz elli kişilik bir Bulgar taburuna karşı yanındaki üç arkadaşıyla birlikte Taş Tabya'daki makineli tüfek mevzisinden dört saat süreyle savaşmış, arkadaşları şehit olduktan sonra bir buçuk saat daha savaşmaya devam ederek şehit düşmüştür (www.kirklarelienvanteri). Oğlu Ethem'in Balkan Harbinde Kırkkilise (Kırklareli) muharebesinde Bulgarlar tarafından şehit edildiğini öğrenince derin bir hüzne kapılır. Özmen, oğlunun şehit olması üzerine Şöhret Abla'nın durumuyla ilgili şu söyler: "Tanıyan yaşlılardan öğrendiğimize göre, çok çalışkan, konu komşu yardımına koşmaktan zevk alan bir kimseymiş. Oğlunun şehit olduğu haberini alınca hayata küsüp kendisini sesizliğe gömmüştür. Artık kendisini kaderin kollarına bırakmış, kalender bir hayatı sürdürmeye başlamıştır." (Özmen 2009: 245). Şöhret Yıldız'ın ne zaman, nerede vefat ettiği bilinmemektedir.

Sohbetlerinde beyitler, dörtlükler söylermiş, ama daha çok oğlunun Kırklareli cephesinde Bulgarlar tarafından şehit edilmesi üzerine söylediği ağıtlar ve şiirlerle tanınır. Şöhret Hanım’ın en tanınmış şiiri oğlu için söylediği bir ağıt metnidir. Bu ağıt metni, 1944'te Kırklareli Ortaokulu Türkçe öğretmeni Hüseyin Bey, Orta Anadolu yöresinde folklor araştırmaları yaparken, yolu Niğde’ye düşmüş ve orada daha önce tanıdığı kunduracı Hasan Yıldız’ın dul eşi Şöhret Yıldız Hanım’dan derlemiştir (www.sarantalikoylum.com). Bu metin 11'li hece ölçüsüyle söylenmiş iki dörtlükten oluşmaktadır. Ancak duygu yüklü olan bu şiirin ilk dörtlüğünde Şöhret Abla, "Bir mektup salsam, Kırkkilise önüne/ Varsa değse Ethem’imin eline/ Ayrılığın zorluğunu bilseydim/ Sarılırdım zülfünün teline" diyerek bir mektupla Ethem'e haber göndermek ister ve ayrılığın bu kadar zor olduğunu bilseydim onun saçının zülfüne sarılarak yatmak isterdim (Özmen 2009: 245) der. Şöhret Hanım türküler de yakar. Sözleri ve bestesi kendisine ait bir türkünün dışında başka bir şiiri tespit edilmemiştir (Özmen 2009: 249; www.youtube.com).

Kaynakça

http://www.kirklarelienvanteri.gov.tr/anitlar.php?id=317 [Erişim Tarihi: 22.12.2018].

http://sarantalikoylum.com/krklareli-ta-tabyada-nideli-ethem-onba-kahramanl/ [Erişim Tarihi 22.12.2018].

https://www.youtube.com/watch?v=v9xmnHCz8KU [Erişim Tarihi 23.12.2018].

Özmen, İsmail (2009). Niğdeli Şair ve Yazarlar. Niğde: Niğde Valiliği Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. NEDİM BAKIRCI
Yayın Tarihi: 15.03.2019
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KIŞLAOĞLU/KARAKIŞLA/BORANOĞLU, Mehmet Dokucud. 05.01.1951 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ZAMÎRÎ, İsmail Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3GÂLİB/FİKRÎ, Mehmed Gâlib Bey, Niğdelid. 1853 - ö. 1915Doğum YeriGörüntüle
4KIŞLAOĞLU/KARAKIŞLA/BORANOĞLU, Mehmet Dokucud. 05.01.1951 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5ZAMÎRÎ, İsmail Efendid. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6GÂLİB/FİKRÎ, Mehmed Gâlib Bey, Niğdelid. 1853 - ö. 1915Doğum YılıGörüntüle
7KIŞLAOĞLU/KARAKIŞLA/BORANOĞLU, Mehmet Dokucud. 05.01.1951 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8ZAMÎRÎ, İsmail Efendid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9GÂLİB/FİKRÎ, Mehmed Gâlib Bey, Niğdelid. 1853 - ö. 1915Ölüm YılıGörüntüle
10KIŞLAOĞLU/KARAKIŞLA/BORANOĞLU, Mehmet Dokucud. 05.01.1951 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11ZAMÎRÎ, İsmail Efendid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12GÂLİB/FİKRÎ, Mehmed Gâlib Bey, Niğdelid. 1853 - ö. 1915Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13KIŞLAOĞLU/KARAKIŞLA/BORANOĞLU, Mehmet Dokucud. 05.01.1951 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14ZAMÎRÎ, İsmail Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15GÂLİB/FİKRÎ, Mehmed Gâlib Bey, Niğdelid. 1853 - ö. 1915Madde AdıGörüntüle