DERVİŞ KEMAL, Kemal Özcan

(d. 1930 / ö. 25.04.2015)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Türkiye Dışı)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Kemal Özcan olan Derviş Kemal, 1930 yılında Yunanistan’ın Evros iline bağlı Dimetoka ilçesinin Babalar köyünde dünyaya gelmiştir. Baba ve annesinin isimleri hakkında kaynaklarda herhangi bir bilgi mevcut değildir. Doğduğu yıl ailesi gizli bir şekilde Meriç ırmağını geçerek Türkiye’ye göç etmiştir. Bu göçün ardından ailece Edirne ilinin Uzunköprü ilçesine iskân edilmişlerdir. İlkokulu Uzunköprü’de okumuştur. Köyünde ortaokul olmayan Özcan, ailesinin ekonomik durumunun da kötü olması nedeniyle ilçeye gidip ortaokulu okuyamamıştır. Ailesi oldukça uzun yıllar yoksulluk çekmiş, babası Tekel’de işçi olarak çalışmıştır. Çocukluk ve gençlik yıllarında çiftçilik ile uğraşan Kemal Özcan, 1950 yılında vatani görevini yerine getirmek üzere askere gitmiştir. Askerlik öncesi daktilo kullanmayı öğrenmesi askerliğini yazıcı olarak yapmasını sağlamıştır. Askerden döndükten sonra iki yıl kadar noter katipliği hizmetinde bulunmuş, ardından da 1955 yılında adliyenin açtığı sınavı kazanarak Uzunköprü Sulh Ceza Mahkemesi’nde zabıt katibi olarak çalışmaya başlamıştır. Kemal Özcan’ın bu görevi 1983 yılına kadar sürmüş ve 1983 yılında bu görevinden emekli olmuştur. Edebiyat ve şiire olan ilgisinin yanında resim ile ilgilenmiş olan Kemal Özcan, ayrıca bağlamanın yanı sıra cümbüş ve keman çalmayı öğrenmiştir. Evli ve üç erkek çocuğu babası olan Kemal Özcan, 25 Nisan 2015 tarihinde doğduğu köy olan Uzunköprü’de vefat etmiştir (Özmen 1998: 179; www.kizildelisultan.com; https://www.turkuler.com; www.ozanlar.biz).

Şiirlerinde Derviş Kemal mahlasını kullanan âşık, ilk şiirini 1945 yılında, yani on beş yaşındayken yazmıştır. Derviş Kemal’in ilk şiirlerinin konusu aşk ve sevgi olmuştur. Alevi–Bektaşi inancına mensup olan Derviş Kemal, 1956 yılında ilk defa cem ritüeline iştirak etmiş ve bu olayın ardından da kendi deyimiyle “cemdeki o büyük âlemi görünce kendisinde büyük bir değişim olmuş ve daha önce yazmış olduğu aşk konulu şiirleri yırtarak tasavvufa yönelmiştir” (https://www.kizildelisultan.com/kemal-ozcan-dervis-kemal/). Bu tarihten itibaren şiirlerinde Alevi–Bektaşi inancı çerçevesinde oluşan felsefi ve tasavvufi konuları işlemeye başlamıştır. Derviş Kemal ayrıca yoksulluk, dinî ve sosyal eleştiri, çağdaşlık ve insan sevgisi gibi konularda da şiirler kaleme almıştır. Şiirlerini hece ölçüsüyle yazan âşık, 1998 yılında Ayhan Aydın ile yaptığı bir söyleşide bu tarih itibariyle üç bin civarında şiir yazdığını ve bunların oldukça az bir kısmını kitaplaştırarak yayımladığını aktarmıştır. Birçok Alevi–Bektaşi yöresini gezip dolaşan Âşık Derviş Kemal, Hacı Bektaş Veli Anma Törenleri’ne iştirak etmiş ve başta Feyzullah Çınar olmak üzere Âşık Daimi, Âşık Nesimi Çimen ve Hüseyin Kaçıran gibi âşıklar ilk dostluk kurduğu kişiler olmuştur. Şah Damarı (1996), Şah Gülleri (2008) ve Şah Nefesi (2012) adında üç ayrı şiir kitabı yayımlanan Derviş Kemal’in birçok şiiri Feyzullah Çınar tarafından bestelenerek kasetlere okunmuş ve başka saz ve ses sanatçıları tarafından da icra edilmiştir (Özmen 1998: 179, 181; www.kizildelisultan.com; www.turkuler.com; www.ozanlar.biz).

Kaynakça

https://www.kizildelisultan.com/kemal-ozcan-dervis-kemal/; [erişim tarihi: 03.07.2019].

http://www.ozanlar.biz/dervis-kemal.html [erişim tarihi: 03.07.2019].

https://www.turkuler.com/ozan/derviskemal.asp; [erişim tarihi: 03.07.2019].

Özmen, İsmail (1998). Alevi-Bektaşi Şiirleri Antolojisi. C. 5. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. BÜLENT AKIN
Yayın Tarihi: 19.07.2019
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Şah DamarıAlev Yayınları / -1996Şiir
Şah GülleriKARA MAVİ / İstanbul2008Şiir
Şah NefesiAlev Yayınları / -2013Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1GARİP/GARİP KAMİL, Kamil Tezerdid. 01.06.1960 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ESERÎ/SALTAN, İbrahim Saltand. 1948 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3DERYAMİ, Ali Erdoğand. 1926 - ö. 17.10.1987Doğum YeriGörüntüle
4Ahmet İhsan Gençd. 1930 - ö. 19 Şubat 2020Doğum YılıGörüntüle
5Bahaettin Karakoçd. 5 Mart 1930 - ö. 17 Ekim 2018Doğum YılıGörüntüle
6ÇIRAKMAN, Hüseyin Çırakmand. 1930 - ö. 2013Doğum YılıGörüntüle
7Ahmet İhsan Gençd. 1930 - ö. 19 Şubat 2020Ölüm YılıGörüntüle
8Bahaettin Karakoçd. 5 Mart 1930 - ö. 17 Ekim 2018Ölüm YılıGörüntüle
9ÇIRAKMAN, Hüseyin Çırakmand. 1930 - ö. 2013Ölüm YılıGörüntüle
10Ahmet İhsan Gençd. 1930 - ö. 19 Şubat 2020Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Bahaettin Karakoçd. 5 Mart 1930 - ö. 17 Ekim 2018Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12ÇIRAKMAN, Hüseyin Çırakmand. 1930 - ö. 2013Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Ahmet İhsan Gençd. 1930 - ö. 19 Şubat 2020Madde AdıGörüntüle
14Bahaettin Karakoçd. 5 Mart 1930 - ö. 17 Ekim 2018Madde AdıGörüntüle
15ÇIRAKMAN, Hüseyin Çırakmand. 1930 - ö. 2013Madde AdıGörüntüle