Madde Detay
Harid Fedai
Ahmet Peykan
(d. 12 Ekim 1930 / ö. 13 Ekim 2017)
Şair, Araştırmacı, Edebiyat ve Kültür Tarihçisi
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Ahmet Harid Fedai, 12 Ekim 1930 tarihinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Lefke şehrinde doğdu. Lefkoşa Türk Lisesi'ndeki eğitiminin ardından Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü'nden mezun oldu. Ankara'daki eğitiminin ardından İstanbul Üniversitesi Türkoloji Bölümü'nde tahsil gördü. Türk Öğretmen Koleji'nde öğretmenlik ve müfettişlik görevlerinde bulundu. 1960-1962 yılları arasında Kıbrıs Radyosu'nda program amirliği yaptı. Bu görevinin yanında Lefke Sancak Radyosu müdürü olarak çalıştı. Türk Mukavemet Teşkilatı bünyesinde Kıbrıs Türklerinin Millî Mücadelesinde görevler aldı. BRTK televizyonunun kurucu müdürlüğünü yaptı. Kıbrıs Girne Amerikan Üniversitesi'nde koordinatör olarak görevini sürdürdü. Öte yandan Türk Dil Kurumu'nda haberleşme üyesi olarak yer aldı. Lefke ve Girne Amerikan Üniversitelerinde görev aldı. 2000 yılından ömrünün son zamanlarına kadar Doğu Akdeniz Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde dersler verdi. Kıbrıs Türk kültürü ve edebiyatına dair birçok çalışma yapan Harid Fedai'nin makaleleri Yeni Kıbrıs, Söz, Varlık, Kültür Sanat gibi pek çok dergide yayımlandı. 13 Ekim 2017 tarihinde 87 yaşında Kıbrıs'ta vefat etti. Kabri Lefkoşa'da bulunmaktadır.
Kültür ve edebiyat tarihçiliği alanındaki eserleri ve Kuzey Kıbrıs Türklüğünün tanıtılmasındaki çabalarıyla öne çıkan Harid Fedai, uzun yıllar İngiliz yönetimi altında yaşayan Kıbrıs Türk kültürünün edebî ve kültürel birikimleri hakkında birçok eser vermiştir. Ahmet Peykan takma adıyla yayımladığı taşlamaları, gazete ve dergiler arasında kalmıştır (Karakartal, Fedai, Aktaş, 2012: 523). Harid Fedai edebî çalışmalarından çok araştırma kitaplarıyla öne çıkmıştır. Âşık Kenzî Divanı çalışmasıyla Türkiye'de tanınırlığı artan Fedai'nin eserlerinin birçoğu KKTC ve Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı tarafından yayımlanmıştır. Harid Fedai şiirlerini Koza (1997) adıyla kitaplaştırmıştır. Şiirlerinde yoğun olarak Türk halk kültürü ve divan edebiyatı unsurlarından beslenen Fedai, gelenek ve modern edebiyat arasında bir sentez oluşturur. Ahmet Üngüder, Harid Fedai'nin şiirlerindeki dil kullanımı ile ilgili şunları kaydeder: "Yahya Kemal Beyatlı gibi, sözcüklerin ses ve anlam değerlerinden müzikalite anlamında faydalanmıştır. Kıbrıs’ta I. ve II. Yeni şairlerinin, serbest veznin etkisinde şiirler kaleme alınırken, Harid Fedai’nin bir yandan halk ve divan şiirinden, bir yandan da adı geçen Yeni Türk Edebiyatı şairlerinden beslenerek bir sentez kurması, onu Kıbrıs’taki geleneği reddeden veya ondan uzaklaşan diğer şairlerden ayırmaktadır." (Üngüder 2016: 243) Kıbrıs Türk kültürü ve edebiyatı konusunda geniş bir yelpazede eserler veren ve bu konu ile alakalı birçok çalışmada kaynak eser olarak kullanılan çalışmalara imza atan Fedai, dünyanın birçok yerinde konferanslara, sempozyumlara katılarak akademik çalışmalarını sunmuştur.
Kaynakça
Karakartal, Oğuz; Fedai, Harid; Aktaş, Abdullah (2012). "Kültür ve Medeniyet / Edebiyat".TDV İslâm Ansiklopedisi. C. 41. B. 28. s. 522-525.
Üngüder, Ahmet (2016). "Harid Fedai'nin Koza Adlı Şiir Kitabında Divan ve Halk Şiirinin İzleri". Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. S. 26. s. 241-254.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. GÜRHAN ÇOPURYayın Tarihi: 25.03.2018Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 25.03.2018Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Kıbrıs'ta Masum Millet Olayı | KKTC Milli Eğitim Yayınevi / İstanbul | 1986 | Araştırma |
Kıbrıs Müftüsü Hilmi Efendi-Şiirler | KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı / Lefkoşa | 1987 | Araştırma |
Kıbrıslı Âşık Kenzî Divanı | KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı / Lefkoşa | 1989 | Araştırma |
Ruh-i Mecruh | KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı / İstanbul | 1993 | Araştırma |
Fethiyye-i Cezire-i Kıbrıs-Pirî Efendi | K.K.T.C. Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı / Ankara (Türk Tarih Kurumu Basımevi) | 1997 | Araştırma |
Kıbrıs Sanayi Mektebi | K.K.T.C. Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı / Ankara | 1997 | Araştırma |
Lefkoşa Mevlevihanesi | K.K.T.C. Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı / Ankara | 1997 | Araştırma |
Koza | Abo Basım / İstanbul | 1997 | Şiir |
Kıbrıs Tarihi-Ziver Bey | K.K.T.C. Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı / Ankara | 1999 | Araştırma |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | KERÎMÎ, Süleymân Kerîmî Efendi | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Faize Özdemirciler | d. 12 Aralık 1964 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Mehmet Şemsi Akanyeti | d. 20 Mart 1947 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | METİNÎ, Ali Metin | d. 1926/1930? - ö. 2006 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | ŞEVKİ HALICI | d. 1930 - ö. 2015 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Tahsin Saraç | d. 1 Ocak 1930 - ö. 29 Haziran 1989 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | SEFİL DÖNDÜ/DÖNDÜ BACI, Döndü Akdemir | d. 1942 - ö. 2017 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | AYDIN BABA, Aydın Karasüleymanoğlu | d. 01.01.1943 - ö. 30.01.2017 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Erdoğan Tokmakçıoğlu | d. 19 Nisan 1934 - ö. 04 Eylül 2017 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Şükran Kozalı | d. 7 Ağustos 1948 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Haşim Nezihi Okay | d. 10 Haziran 1904 - ö. 9 Mayıs 1998 | Meslek | Görüntüle |
12 | Ali Akbaş | d. 04 Eylül 1942 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Zuhuri Danışman | d. 1902 - ö. 11 Mayıs 1971 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Mehmet Can Doğan | d. 08 Haziran 1969 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Meral Ataç Tolluoğlu | d. 1926 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | KELAMÎ/GÖLLETLİ KELAMİ BABA, Ahmet | d. 1847 - ö. 1927 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | ESERÎ, Ahmet Turan Bülbül | d. 10.11.1954 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Ahmet Bahçevan | d. 1946 - ö. 24 Nisan 2018 | Madde Adı | Görüntüle |