Madde Detay

1971’de İran’ın Karadağ bölgesinin Ağakendi köyünde doğan Ebulfeyz İbadiyan, küçük yaşlarda ailesiyle birlikte Tebriz’e göç etmek zorunda kalır. Âşığın ailesinde Tebriz âşıklık geleneğinin birçok temsilcisi vardır. Amcası Tebriz/Karadağ âşık muhitinin usta âşıklarından birisi kabul edilen ve Tebriz’de birçok âşığa ustalık yapan Âşık Hacı Ali İbadiyan; babası Tebriz’in usta balabancılarından birisi kabul edilen Balabancı Abbas İbadiyan’dır. Kendisi gibi iki kardeşi de (Âşık Ali Ekber İbadiyan ve Âşık Ali Rıza İbadiyan) günümüzde Tebriz’de âşıklık yapmaktadır (İmamverdiyev 2001: 123; Özdamar 2010).

Tebriz âşıklık geleneğinin tüm çalgı aletlerini (saz, balaban ve kaval) çalmasını bildiğini iddia eden Âşık Ebulfeyz İbadiyan, 10 yaşında saz çalmaya başladığını söyler. 14 yaşındayken Tebriz’de bazı usta âşıkların da jüri üyesi olarak katıldıkları bir yarışmada saz çalma dalında birinci olur ve bu durum, hem ailesinin hem de Tebriz’deki birçok âşığın dikkatini çeker. Bu birincilik, onun âşıklık eğitimi almasında etkili olduğu gibi teşvik de eder (Özdamar 2010).

Ailesinde birçok kişinin âşıklık geleneğinin temsilcisi olması sebebiyle sazı da balabanı da kavalı da çalmayı aile üyelerinden öğrenir. Balaban ve kaval çalmasını babası Abbas İbadiyan’dan âşıklık eğitimini ve saz çalmanın incelikleri ile âşık havalarını amcası Âşık Hacı Ali İbadiyan’dan öğrenir ve amcasından aldığı bu eğitimin ardından âşıklık yapmaya başlar (Özdamar 2010).

Günümüzde usta âşıklar arasında kabul edilen Âşık Ebulfeyz İbadiyan, Gecil Kapısı’ndaki Elseven Âşıklar Kahvesi’nde, toylarda ve çeşitli meclislerde sanatını icra etmektedir (Özdamar 2010).

Ustalarından “usta malı” destanlar da öğrenen Âşık Ebulfeyz İbadiyan, günümüzde “Kurbani ile Peri”, “Abbas ile Gülgez”, “Valih ile Zernigar”, destanları ile Köroğlu Destanı’nın bazı kollarını anlatabildiğini söylemektedir (Özdamar 2010).

Âşıklığa başladıktan sonra şiir yazmaya başlayan Âşık Ebulfeyz İbadiyan, şiirlerinde “Ebulfeyz” mahlasını kullanmaktadır. Yarattığı şiirlerin bir kısmını toylarda ve çeşitli programlarda icra ettiğini söylemektedir (Özdamar 2010).

Şiirlerinde toplumsal konular dışında bireysel konulara da yer veren âşığın iddiasına göre yüzün üzerinde şiiri vardır. Bu şiirlerinden bize okuduklarındaki genel konu Azerbaycan’dır (Özdamar 2010).

Ayrıca bireysel konularda yaratılmış şiirleri de vardır. “Gocalıbdı” redifli şiirlerinde; “Gurbanam merdin adına/ Darda yeter imdadına/ Ebulfeyz de el gaydına (elin fikrine göre)/ Galandır ki gocalıbdı” diyen âşık, küçüklüğünden beri kalbinde yaşattığını iddia ettiği aşkın, kendisini yaşlandıran felekten şikâyet eder (Özdamar 2014: 183).