EYYUBİ, Eyüp Todil

(d. 04.06.1955 / ö. ?)
madenci
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Eyüp Todil olan âşık, 4 Haziran 1955 tarihinde Adana'nın Feke ilçesi Gürümze köyünde doğmuştur. Âşık Eyyubi'ye doğduğunda Ali adı verilmiş ancak âşık, bebeklik döneminde ağır bir hastalık geçirdiği zaman aile büyükleri bu ismin ona ağır geldiğini düşünmüşler ve adını değiştirerek Eyüp yapmışlardır (Çopuroğlu 1998: 107). Âşık Eyyubi, soyadlarının aslında Tadil olarak alındığını ancak kayıtlardaki bir yanlışlık sonucu Todil şekline dönüştüğünü ifade etmektedir (Çopuroğlu 1998: 108).

Âşık Eyyubi'nin öz annesinden 6, üvey annesinden 3 olmak üzere 9 kardeşi vardır. Âşık, önce kendi köyünde ilkokulu bitirmiş daha sonra Develi İmam Hatip Lisesine kayıt yaptırmış; ancak imkansızlıklar nedeniyle tahsiline devam edememiştir. 1995 yılında Feke İlköğretim Okulunu dışarıdan bitirerek Ortaokul mezunu olmuştur. Diğer yandan âşık, 1975 yılında askerlik görevini yerine getirmek amacı ile Zonguldak'ın Karabük ilçesinde Jandarma eri olarak başladığı vatani görevini 1977 yılında Kayseri İli İl Jandarma Komutanlığında tamamlar. Âşık Eyyubi, 1978 yılında Saniye Hanım ile evlenir ve bu evlilikten üçü oğlan biri kız olmak üzere 4 çocuk sahibi olurlar. (Çopuroğlu 1998: 110 )

Eyyubi, bugün Gürümze'de eşi Saniye Hanım ile birlikte yaşamaktadır. Geçmişte madencilik işi ile geçimini sağlamış olan âşık, bugün emeklidir (Çopuroğlu 1998: 111). Fakat, bir kenara çekilmemiştir; küçük çapta tarım ve hayvancılıkla uğraşmakla birlikte Feke Karacaoğlan Derneğinde de başkanlık görevini yürütmektedir.

Âşık Eyyubi, âşıklığa küçük yaşlardan itibaren ilgi duyduğunu, yörede yaygın olan Karacaoğlan geleneği ve anlatılan halk hikayelerinin (Kerem ile Aslı, Âşık Garip, Köroğlu...) âşıklığa ilgi duymasında en önemli etkenler olduğunu, rüya görerek âşıklığa başlamadığını ve bade içmediğini, günümüzde bade içme işinin de imkansız olduğunu ifade etmektedir (Çopuroğlu 1998: 115). Âşık, saz çalmayı da ilkokul öğretmeni Coşkun Akça'dan öğrendiğini belirtmektedir. Âşık Eyyubi, usta-çırak ilişkisi içerisinde yetişmemiş, kendisini gelenek içerisinde geliştirmiştir. Âşık, "Eyyubi" mahlasını da kendisine sazlı-sözlü bir ortamda, yörenin önde gelen âşıklarından biri olan Âşık Feymani'nin verdiğini söylemektedir (Çopuroğlu 1998: 116).Âşık, kendisinin bu alanda ustalaşmasına katkıda bulunan Çukurova yöresinin önde gelen âşıklarından Âşık Feymani, Âşık Hacı ve Âşık Abdulvahap Kocaman'ı usta kabul etmektedir. Kendisinin de oğlu Hasan Hüseyin'in ustası olduğunu ifade etmektedir.

Âşık Eyyubi'nin şiirleri, koşma tarzında güzelleme, koşma tarzında nasihat ve koşma tarzında taşlama niteliğindedir. Şiirlerini genellikle 11'li ölçü ile kaleme almıştır. Âşık, şiirlerinde genellikle yarım kafiye kullanmıştır. Âşık Eyyubi, şiirlerinde halk söyleyişlerine,  tekrir ve ikilemelere, deyimlere sıklıkla yer vermiştir. Âşık Eyyubi'nin şiirlerine bakıldığında anlatım şekli olarak çoğu zaman doğrudan anlatım, hikaye yoluyla anlatım, soru-cevap yoluyla anlatım ve delil-ispat yoluyla anlatımı tercih ettiği görülür. Şiirlerinde genellikle aşk, doğa, din, vatan sevgisi, vatandaşlık bilinci gibi temalara yer verildiği dikkati çeker. Kimi zaman da doğa ile güzeli bütünleşmiş bir halde karşımıza çıkarır. Aşağıdaki dörtlük bu duruma güzel bir örnek teşkil etmektedir: "Yayla çiçeğinden güzel kokuyor/ Toroslarda bir aşiret güzeli/ Evlerine vardım halı dokuyor/ Toroslarda bir aşiret güzeli" (Çopuroğlu 1998: 195).

Kaynakça

Çopuroğlu, Kemal (1998). Yukarı Çukurova 'da Âşıklık Geleneği ve Âşık Eyyubi. Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. BÜLENT ARI
Yayın Tarihi: 02.01.2019
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1REMZÎ, Ali Efendid. ? - ö. 1838Doğum YeriGörüntüle
2YAKUP KARACAd. 01.01.1972 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Ayşe Armand. 09 Aralık 1969 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4REMZÎ, Ali Efendid. ? - ö. 1838Doğum YılıGörüntüle
5YAKUP KARACAd. 01.01.1972 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Ayşe Armand. 09 Aralık 1969 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7REMZÎ, Ali Efendid. ? - ö. 1838Ölüm YılıGörüntüle
8YAKUP KARACAd. 01.01.1972 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9Ayşe Armand. 09 Aralık 1969 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10REMZÎ, Ali Efendid. ? - ö. 1838MeslekGörüntüle
11YAKUP KARACAd. 01.01.1972 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Ayşe Armand. 09 Aralık 1969 - ö. ?MeslekGörüntüle
13REMZÎ, Ali Efendid. ? - ö. 1838Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14YAKUP KARACAd. 01.01.1972 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Ayşe Armand. 09 Aralık 1969 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16REMZÎ, Ali Efendid. ? - ö. 1838Madde AdıGörüntüle
17YAKUP KARACAd. 01.01.1972 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Ayşe Armand. 09 Aralık 1969 - ö. ?Madde AdıGörüntüle