Madde Detay
Nurer Uğurlu
(d. 1940 / ö. -)
Şair, araştırmacı, yazar
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Adana'da dünyaya geldi. Babası avukat, annesi ev hanımıdır. 1958 yılında Mersin Lisesinden mezun olduktan sonra yükseköğrenimini yapmak üzere İstanbul'a yerleşti. Bu onun, hayatının geri kalanını devam ettireceği şehir olan İstanbul ile ilk temasıydı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde eğitimine başladı ancak tamamlamadan ayrıldı. Yapmak istediği mesleğin bu olmadığını düşünüyordu. Yayın sektörüne dahil oldu ve bir kitap dağıtım kuruluşu olan Ge-Da'yı kurdu. Uzun yıllar Ge-Da'da önemli hizmetlerde bulundu. Ok ve Örgün yayınevlerinin yöneticiliğini yaptı, editörlük görevlerinde bulundu.
Kurucusu ve sahibi olduğu Örgün Yayınevi'nde araştırmalarına devam etmekte ve İstanbul'da ikamet etmektedir.
Edebiyat dünyasına ilk adımını şiir yazarak attı. İlk şiirleri 1955 yılında henüz on beş yaşındayken Adana'da yayın hayatını sürdürmekte olan Salkım dergisinde yayımlandı. Daha sonra yoğunluğu şiir olmak üzere yazılarını Yeditepe, Yelken, Yeni Ufuklar, Dost, Türk Dili, Yeni Ay, Yusufçuk, Yeni Edebiyat, Yeni Düşün, Broy, Varlık, Adam Sanat, Ulus, Cumhuriyet ve Yeni Ortam gibi dergi ve gazetelerde yayımlama imkânı buldu. İlk şiirlerinde edebi şahsiyetini bulmak, oturtumak üzerine kimi arayışlarına rastlamak mümkündür. Bu ilk dönemde şiir dili daha çok bireysel meselelerden bahseden bir yapıdaydı. Daha sonra toplumsal meseleleri de şiirinin ana izleklerinden birine dönüştürdü. "Sözcüklerle oynamadan toplumcu bir bakış açısıyla dengeli bir şiir dili yarattığı edebi çevrelerce kabul edildi." (İhsan Işık). Bu alanda geleneksel şiirimiz tadında yazdığı şiirler de dikkat çekti.
Şiirlerinde bireysel temalardan toplumsal temalara yönelişi ülkenin içinde bulunduğu sosyal, ekonomik, siyasi ve psikolojik bunalımlarla bir paralellik içerisindedir. Henüz genç bir şairken kaleme aldığı şiirlerindeki doğa, aşk ve yakın çevre temaları şair kendi kimliğini ararken fabrikadaki sıradan bir işçinin hayatına, geçim sıkıntısı çeken bir kadının yaşadıklarına ve toplumun içinden geçmek zorunda olduğu karanlık günlere yönelmiştir. Dili kullanımındaki titizlik ve ustalığın getirdiği yetenekler gerçekçi bir düzlemde okuru etkilemeyi başarmıştır. Şiirlerinde gerçekçilik ve toplumcu gerçekçiliğin izleklerini iyi yakalamış ve bunu eserleri vasıtasıyla kitlelerle buluşturmuştur. Toplumcu etkinin izlerini 1972 yılında kaleme aldığı anı-roman türündeki Orhan Kemal'in İkbal Kahvesi adlı eserinde de görmek mümkündür.
Şair, öykücü ve deneme yazarı kimliğinin yanında onu akademik çevrelere tanıtan eserleri yaptığı araştırmalar ışığında yazdığı kitaplardır. Oldukça yoğun bir külliyata sahiptir. Türkiye'nin yakın ve uzak tarihi, kadın meseleleri, Atatürk'ün devrimlerinin halk üzerindeki etkisi, kültürümüzün mirası olan Dede Korkut ve Nasreddin Hoca, bilmecelerimiz, yurt dışında yaşamakta olan ve büyük sıkıntılar çeken Türkler ve edebiyatımızın kimi zirve şahsiyetleri onun araştırma konuları olmuştur (Ömer Seyfettin, Orhan Kemal). Aynı zamanda yetkin bir sanat tarihi araştırmacısıdır. Bütün bu araştırma sonucu edindiği bilgi ve birikim onun düşünce ve sanat görüşünü etkilemiş, eserlerinde kendine yer edinmiştir. Sanatçının ilk dönem eserlerinden yola çıkarak olgunluk dönemi eserlerine doğru çizgisel bir süreklilik halinde yazmadığı görülür. Dünya görüşü alanında sıçramalar yaşanmış ve gerçekçi dünya onun eserlerinin vazgeçilmez bir izleğini oluşturmuştur. Burada ilk dönem şiirleri ve son dönem şiirleri arasındaki bariz izlek farkının araştırmacı kimliğinin getirisi olduğunu söylemek mümkündür. Bireysel, kapalı bir çevre anlatısı toplumsal, geniş ve açık bir çevre yapısına dönüşmüştür.
Türk milletinin tarihi gelişimi, yaşantısı, göçleri, sanat eserleri konusunda oldukça hacimli eserler yazdı. Uzak tarihimizden başlayarak günümüz siyasi ve toplumsal tarihi hakkında çıkarımlarda bulundu. Şamanist dönemlerden Osmanlı saray yaşantısına, Osmanlı saray yaşantısından Cumhuriyet dönemindeki olaylara kadar pek çok dönemden eserlerinde bahsetti. Uzak doğudaki Türklerin yaşadığı sıkıntıları dile getiren, yerinde araştırmalar ve röportajlar yaparak oluşturduğu eserler kaleme aldı. Ünlü çalışmalarından biri olan Hanım Ağa üçlemesinde Türkiye Cumhuriyeti'nin kapitalistleşmesinin tarihini gerçekçi bir gözle anlattı. Nurer Uğurlu'nun bunun gibi pek çok eserinde de gerçekçi bir gözlem duygusunun ve halkın bilinçlendirilmek istenmesinin bir görev olarak benimsenmiş olduğunu hissetmek mümkündür. Kurucusu olduğu yayınevini tarihi araştırmalara adamış, bu yönde araştırmalarına yoğunluk kazandırmış, gençleri bilgilendirici ve teşvik edici yayınlar yapmış ve yapmaya devam etmektedir.
Şiirlerinde gelenekten yararlanma hususunda başarılı örnekler vermiştir. Dede Korkut Masalları, Nasreddin Hoca fıkraları, geleneksel anlatılara göndermelerle süslü eserler yazmıştır. Şiirini gelenek ve toplumcu gerçekçilik gibi iki sağlam temele yaslamış ve bu kaynakların verdiği malzemeyle şiirini örmüştür. Şiir, eleştiri, hikâye, inceleme, anı-roman kompozisyonlarını toplumcu açıdan ele aldı ve sanatçı yaşadığı ortamın, toplumun sözcüsü konumundadır görüşünü benimsedi. Bu alanda şiir, deneme ve araştırma kitaplarının dışında lise ve meslek liseleri için hazırladığı, yazdığı tarih ve Türk dili ve edebiyatı kitapları mevcuttur. Türk edebiyatına önemli hizmetler eden bir sanatçı; Türk fikir ve kültür tarihine önemli eserler bırakan bir araştırmacıdır.
Kaynakça
Işık, İhsan (2001). "Uğurlu, Nurer". Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi. C.III. Ankara: Elvan Yayınları. 1823.
Işık, İhsan (2007). "Uğurlu, Nurer". Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C.IX. Ankara: Elvan Yayınları. 3656.
Kurdakul, Şükran (1999). "Uğurlu, Nurer". Şairler ve Yazarlar Sözlüğü. İstanbul: İnkılap. 674-675.
Necatigil, Behçet (2016). "Uğurlu, Nurer". Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: YKY. 393.
Özkırımlı, Atilla (1983). "Uğurlu, Nurer".Türk Edebiyatı Ansiklopedisi C.IV. İstanbul: Cem Yayınevi. 1176.
"Uğurlu, Nurer". Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C.XVIII. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayını. 2007. 395.
"Uğurlu, Nurer". Tanzimattan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C.II. İstanbul: YKY. 2010. 1055.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DEVRİM ÖZBEKYayın Tarihi: 18.10.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 18.10.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Masal | Yeditepe / İstanbul | 1964 | Şiir |
Orhan Kemal'in İkbal Kahvesi | Cem / İstanbul | 1972 | Roman |
Türkiye'nin Mavisi | Gözlem Mtb. / İstanbul | 1981 | Şiir |
Anadolu'nun Türküsü | Ok / İstanbul | 1984 | Şiir |
Bilmece Bildirmece | Örgün / İstanbul | 1984 | Araştırma |
Ömer Seyfettin | Örgün / İstanbul | 1984 | Araştırma |
Nasreddin Hoca | Örgün / İstanbul | 1984 | Araştırma |
Sürekli Bir İlkbahar | Örgün / İstanbul | 1987 | Deneme |
Yazıtlar | Ok / İstanbul | 1988 | Şiir |
Divan Bahçesi | Örgün / İstanbul | 1992 | Deneme |
Dede Korkut Hikâyeleri | Örgün / İstanbul | 1992 | Araştırma |
Rüzgârdan Rüzgâra | Broy / İstanbul | 1993 | Şiir |
Atatürk’ün Yazdığı Geometri Kılavuzu | Örgün / İstanbul | 1997 | Araştırma |
Mor Beyaz Arası | Örgün / İstanbul | 1998 | Şiir |
Yazı Devriminin Öyküsü/S. N. Özerdim | Yenigün Haber Ajansı / İstanbul | 1998 | Araştırma |
Yemen - Savaşanlar Anlatıyor | Örgün / İstanbul | 1999 | Araştırma |
Her Aşkın Bir Hikâyesi | Örgün / İstanbul | 2003 | Hikâye |
Atatürk ve Türk Devrimi | Örgün / İstanbul | 2003 | Araştırma |
Medeni Bilgiler-Gazi M. Kemal | Örgün / İstanbul | 2004 | Araştırma |
Arıburnu Savaşları-Mustafa Kemal | Örgün / İstanbul | 2005 | Araştırma |
Rauf Orbay İsmet İnönü Kavgası-1.Perde | Örgün / İstanbul | 2005 | Araştırma |
Kürtler ve Şeyh Sait İsyanı | Örgün / İstanbul | 2006 | Araştırma |
Gizli Belgelerle Rauf Orbay İsmet İnönü Kavgası 2.Perde | Örgün / İstanbul | 2007 | Araştırma |
Sakarya - Savaşanlar Anlatıyor | Örgün / İstanbul | 2007 | Araştırma |
Aşk Türkülerimiz | Örgün / İstanbul | 2009 | Araştırma |
Halk Türkülerimiz - Folklor ve Etnografya | Örgün / İstanbul | 2009 | Araştırma |
Harem-Gravürlerle Osmanlı Sarayı | Örgün / İstanbul | 2011 | Araştırma |
Padişah Kadınları - Gravürlerle Osmanlı Sarayı | Örgün / İstanbul | 2011 | Araştırma |
Türk Kavimleri | Örgün / İstanbul | 2012 | Araştırma |
Çerkez Ethem Kuvvetleri Kuvayı Seyyare | Örgün / İstanbul | 2012 | Araştırma |
Karadeniz'in Sürgün Türkleri | Örgün / İstanbul | 2013 | Araştırma |
Kuzey Karadeniz Türkleri | Örgün / İstanbul | 2013 | Araştırma |
Türk Adını Alan Türkler | Örgün / İstanbul | 2013 | Araştırma |
Adriyatik'ten Çin Denizi'ne İlk Türkler | Örgün / İstanbul | 2013 | Araştırma |
Günümüz Şaman Türkleri | Örgün / İstanbul | 2015 | Araştırma |
Günümüz Çin'in Tutsak Türkleri | Örgün / İstanbul | 2016 | Araştırma |
Hanım Ağa | Örgün / İstanbul | 2017 | Araştırma |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | CEYHANÎ, Durmuş Ali Sayıcı | d. 13.01.1964 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Hamit Salih Asyalı | d. 29 Ekim 1917 - ö. 21 Haziran 1957 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Taçlı Yazıcıoğlu | d. ? - ö. - | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Sinan Uğurlu | d. 07 Mayıs 1940 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Naci Ferhadov | d. 1940 - ö. 2013 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Bedrettin Cömert | d. 27 Eylül 1940 - ö. 11 Temmuz 1978 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Lemia Balı | d. 1911 - ö. 25 Kasım 1976 | Meslek | Görüntüle |
8 | H. Hümeyra Şahin | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | Mustafa Nurullah Celep | d. 20 Kasım 1979 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | Hamdi Olcay | d. 1910 - ö. 2 Temmuz 1986 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Kutlu Adalı | d. 03 Ocak 1935 - ö. 06 Temmuz 1996 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Burhan Arpad | d. 19 Mayıs 1910 - ö. 3 Aralık 1994 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Halim Uğurlu | d. 10 Mart 1926 - ö. 26 Aralık 2001 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | SALMAN UĞURLU | d. 1916 - ö. 1970 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | HIFZI UĞURLU | d. 1946 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |