Madde Detay
FAHRİ ÇAVUŞ, Fahri Yazıcı
(d. 1900 / ö. 1966)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Fahri Yazıcı olan âşık 1900'de Erzurum’un Narman’ın ilçesine bağlı Samikale köyünde doğmuştur (Vural 2012: 286). Sümmanî’nin ortanca oğlu olan Fahri Çavuş, ağabeyi Şevki Çavuş ile birlikte babası Âşık Sümmanî’den tevarüs yoluyla âşıklığa yönelmiştir (Özarslan 2001: 115). Çavuşluk lakabı kendisine Erzurum-Erzincan arasındaki yol inşaat ve tünelinde çalışmak üzere işçi ve personelden sorumlu olarak görevlendirilmesiyle halk tarafından verilmiştir (Sömen 2011: 5). Fahri Çavuş, gelenek içinde daha çok hikâye anlatıcı olarak bilinen ve musannif âşık olmaktan ziyade usta malı şiirler söyleyen bir hikâye anlatıcısıdır. Hakkında hikâye anlatıcılığının dışında fazla bilgi olmayan Fahri Çavuş, oğlu Âşık Nusret Torunî’ye ustalık etmiş ve onu yetiştirmiştir. Bu yönüyle Fahri Çavuş, babası Âşık Sümmanî’den oğlu Âşık Nusret Torunî'ye, torunu Âşık Köksal Yazıcı'ya ve torununun oğlu Oktay Yazıcı'ya kadar beşinci kuşaktaki âşık kolunun ikinci bağıdır. 1966'da Samikale köyünde vefat eden Fahri Çavuş’un mezarı, babası Âşık Sümmanî’nin türbesinin içindedir.
Gelenek içinde daha çok hikâye anlatıcılığıyla temayüz etmiş olan Fahri Çavuş da ağabeyi Şevki Çavuş gibi Erzurum'un merkezi, ilçe ve köylerinde canlı olarak devam eden halk hikâyesi anlatma geleneği içinde hikâyeler anlatan Hâfız Mahmut Ağa, Daphan köyünden Kâzım Ağa ve Sefer Usta (Özkıran 1979: 33), Âşık Sümmanî’nin oğlu Şevki Çavuş, Tortum’da Varçenli Hacı Mehmet, Rabatlı Rasim Ağa, Çamlıyamaçlı Muharrem Usta ve Kazerisli Şavki Çavuş gibi meşhur ehl-i dil hikâyeciler arasında yer almıştır (Özarslan 2001: 81). Fahri Çavuş köy civarından fazla ayrılmamış, kısa seyahatlerle civar köy ve ilçelerde gezmiş, babası Âşık Sümmanî’nin şiirlerini söylemenin yanında hikâye anlatıcı olarak temayüz etmiştir. Bu seyahatlerinde yöre âşıklarıyla da aynı meclislerde bulunmuştur (Özarslan 2001).
Kaynakça
Özarslan, Metin (2001). Erzurum Âşıklık Geleneği. Ankara: Akçağ Yay.
Özkıran, Dündar (1979). Erzurum’da Kış Geceleri Yapılan Eğlenceler. Lisans Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
Sömen, Onur (2011). Âşık Nusret Toruni’nin Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Vural, Temel (2012). Sümmânî'den Günümüze Oltu Havzası Şairleri. Ankara: Bizim Büro Basımevi Yayın Dağıtım.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. METİN ÖZARSLANYayın Tarihi: 05.03.2019Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 05.03.2019Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | HAYRANÎ, Hüseyin | d. ? - ö. 1899 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | TORTUMLU AYAZÎ | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | MURADÎ, Sebahattin Kaya | d. 01.02.1959 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | EMSALÎ, Mustafa Turgut | d. 1900 - ö. 29.03.1978 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | HÜSEYNİ/MAHSUN HÜSEYİN, Hasan Hüseyin Orhan | d. 1900 - ö. 17.11.1945 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Hamdi Üçok | d. 1900 - ö. 30 Nisan 1979 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | MEMMED ELİ KEREFİSLİ | d. ? - ö. 1966 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Abdullah Ziya Kozanoğlu | d. 16 Ocak 1906 - ö. 29 Mart 1966 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Hamdullah Suphi Tanrıöver | d. 1885 - ö. 19 Haziran 1966 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | TURAL, Ömer Tural | d. 03.04.1957 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | HACI, Mustafa Karga | d. 1941 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | BATTAL, Battal Aydoğmuş | d. 1941 - ö. 27.09.2001 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | EJDER HİDAYETOĞLU HUDUYEV | d. 1925 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | ZAL HALİL OĞLU CABBARLI | d. 1913 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | HAYDARÎ, Haydar Yüksel | d. 1950 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |