Madde Detay

Balıkesir'de doğdu.Tam adı Ahmet Turgay Fişekçi'dir. Terzi Bedia Hanım ile M. Şerif Fişekçi'nin oğlu. Ortaöğrenimini Balıkesir'de Zağanos Paşa İlkokulu ve Balıkesir Lisesi'nde, yükseköğretimini ise İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Hukuk Fakültesi'nde tamamladı (1979). Bir süre avukatlık yaptı. Çeşitli gazete ve dergilerde teknik sekreter, düzeltmen, radaktör, editör olarak çalıştı (Işık, 2006: 1400). 1978-1980 yılları arasında Sanat Emeği dergisinin yazı işleri müdürlüğünü yaptı (2001:355-356). Adam Sanat dergisinde Memet Fuat'ın yanında 2000 yılına kadar genel yayın yönetmeni yardımcısı olarak, sonra dergi 2005 yılında kapanana kadar genel yayın yönetmeni olarak çalıştı (Altınkaynak, 2007:260). Mayıs-Haziran 2006'da Sözcükler adıyla iki aylık bir edebiyat dergisi yayımlamaya başladı (Altınkaynak, 2007: 260).1996'dan 2013'e kadar Cumhuriyet gazetesinde "Defne Gölgesi" başlıklı köşede kültür sanat yazıları kaleme aldı. Söz konusu yazıların 1996-1997 yıllarına ait olanları Arı Bakış adıyla kitaplaştı. 1998 yılında Radyo Cumhuriyet'te "Şiir Dünyası" adlı bir program yaptı (2001:356). 1999-2004 yılları arasında ise TRT 2'de yayımlanan "Okudukça" adlı kitap programının danışmanlığını üstlendi (Altınkaynak, 2007: 261). Birçok şiiri bestelenen Turgay Fişekçi, şarkı sözleri de yazmaktadır. Yazı ve şiirleri Türkiye Yazıları, Sanat Emeği, Yazko Edebiyat, Adam Sanat gibi dergilerde yayımlanan Turgay Fişekçi, Pen Yazarlar Derneği, Edebiyatçılar Derneği ve Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı üyesidir.

Fişekçi, "Yakınlık" dosyasıyla 1980 Akademi Kitabevi Başarı Ödülü (Murathan Mungan ve Ozan Telli ile paylaştı); Derya Köroğlu’nun bestesi “Vira Vira” adlı parçaya yazdığı sözlerle, 1990 TRT Pop Müzik dalında "Yılın En İyi Söz Yazarı Ödülü"; "Hayat Sevgisi" dosyasıyla 1998 Halkevleri Şiir Ödülü (Birincilik); Sevgi Bağları şiir kitabıyla 1998 Behçet Necatigil Şiir Ödülü; Dip Sevgi ile 2001 Behçet Aysan Şiir Ödülü; Kumral Gökkuşağı ile 2003 Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü; ilk romanı Hep Yanımda Kal ile ise İnkılâp Kitabevi 2005 Roman Ödülü; "Babamın Çamları" dosyasıyla 2006 Sunullah Arısoy Şiir Ödülü; Güzelle Büyü şiir kitabıyla 2013 Melih Cevdet Anday Şiir Ödülü'nü aldı (2001:356). Ayrıca 2016'da 84.Dil Bayramı Onur Ödülü'ne layık görüldü.

İlk şiiri "Dayanılmayan" 1977'de Türkiye Yazıları'nda yayımlanan Turgay Fişekçi 80 Kuşağı Türk şiirinin önemli isimlerinden biridir. Turgay Fişekçi şiirinin başta gelen özelliği, yalın anlatımına karşın slogan kullanmaması, günlük konuları işlemesi, temalarında dış dünyayla iç dünyasını ustaca birleştirmesi ve bu iç dünyasının kapılarını okurlara açabilmesidir. Şiirinin temel konuları hayat ve doğadır. Çoğu şiirlerinde bu iki temanın karışımının derin bir hüzünle işlendiğini görülür. Aziz Nesin, onun daha ilk kitabı yayımlandığında, kendisini Türk şiirinde uzun yıllardır rastlanmayan “hikmet söyleyen bilge şair” olarak tanımlar (Altınkaynak,2007:261). Yalınlığı ve slogansızlığı ilke edinen şair şiirindeki temalar itibariyle Behçet Necatigil'e yaklaşır; tıpkı onun gibi, sevgi ve yaşama umudu merkezinde şiirler kaleme aldı (Altınkaynak,2007:261). Söz konusu yakınlık Necatigil Şiir Ödülü'nü de almasını sağladı.

Turgay Fişekçi, ilk kitabı paralelinde duyguların paylaşımı çerçevesinde şiir yazdığını dile getirerek yaşadıklarını başkalarıyla da paylaşmak isteği doğrultusunda şiirler kaleme alır (Asiltürk, 2006:86). Şiirlerinde insanla birlikte ele alınan önemli bir unsur doğadır ki şaire göre insanın doğadan uzaklaşması, özünden uzaklaşması demektir ve bu ona göre insanın asıl acısıdır (Asiltürk, 2006:86). "Hayvanlarla, ağaçlarla, çiçeklerle büyüdüm. İletişimimi onlarla kurdum diyebilirim. Hatta bahçemizde meyve, sebze yetiştirirdim." (Fişekçi,1989) sözleriyle doğa ile ilşkisinin çocukluk yıllarına dayandığını dile getiren şair, şiirlerinde kentleşmenin doğada meydana getirdiği yıkım karşısında duyduğu hüznü dile getirir (Asiltürk, 2006:86-87). Şiirin insanlar, kuşlar, ağaçlar, balıklar vb. diğer tüm varlıklar gibi dünyada zaten bulunduğuna inanan şair, hayatta karşılığı olamayan hiçbir şeyin imgesel olarak da yaratılamayacağına inanır.

1980 Kuşağı'nın petikasını ortaya koymaya çalıştığı çalışmasında Asiltürk, Fişekçi'yi "anlatımcı şairler" başlığı altında değerlendirir. Türk edebiyatının önemli eleştirmenlerinden Fethi Naci'yi de bu düşüncesine tanık olarak gösterir. Fethi Naci'nin genelde şiir kitapları hakkında görüş belirtmediğine ancak düşüncelerini dile getirdiği şiir kitaplarının tamamının anlatımcı şiiri savunan şairler olduğunu ifade eden yazar bunlardan biri olarak da Turgay Fişekçi'yi gösterir. Bunun sebebi ise yine Fişekçi'nin şiirlerinde karşımıza çıkan insan-doğa ilişkisi ve söz konusu ilişkiden hareketle şiirlerinde kurduğu hikâyedir. (Asiltürk, 2006:87).

Fişekçi'nin şiirleri biçim oyunlarına, çarpıcı imgelere yer vermeyen, duru ve şiirden çok hikâyeye yakın yalın, doğrudan hayata, yaşanmışlıklara dayanan şiirler olarak karşımıza çıkar. Turgay Fişekçi'nin şiirlerinde kentli insanın duygularından, özlemlerinden söz ederken bunları toplumsal bir odaktan geçirir ve insana özgü tüm duyguları insnlararası bir ortak payda olarak görür (Işık,2006:1401). Temelde kendi sorunlarından haraket eden şair, bunları insanlık ve ülke sorunları potasında eritir ve aynı zamanda bunlara şiirlerinde çözüm arayışına da girer.

Şiirleri kadar denemeleriyle de tanınan Turgay Fişekçi'nin düzyazılarında da şiirlerine paralel bir yaklaşım karşımıza çıkar. Fişekçi, denemelerinde de yine temelde insan sevgisinden hareket eden, doğayı kendisiyle bütünleştirmiş, içinde bulunduğu yakın-uzak tüm çevreyi kucaklayan, söz oyunlarından uzak, konuşur gibi yalın, açık bir söyleyişle duygularını dile getiren bir yazar olarak karşımıza çıkar. Bir kitabını da geziye ayıran Turgay Fişekçi, Raylar Üzerinde Avrupa (2001) ile Edebiyat Treni Avrupa 2000 adlı etkinliği ele aldı. 43 ülkeden 107 yazarı biraraya getiren etkinlik Lizbon'dan başlayarak Avrupa'nın en güneyinden en kuzeyine dek 7000 kilemetrelik bir yol katedilmesiyle toplamda 46 gün sürdü ve etkinliğe Türkiye'den Turgay Fişekçi de katıldı. Yol boyunca yazarlar hem edebiyatı hem de Avrupa'nın geleceğini tartıştı. Söz konusu kitapta yine Fişekçi'nin şiir ve yazılarında karşımıza çıkan insana dair duyguların, sorunların insanı kucaklayan bir yaklaşımla ele aldığı görülür.