GARİP ERGÜL, Hüsamettin Ergül

(d. 1964 / ö. -)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Hüsamettin Ergül, 1964'te Van'ın Erciş ilçesine bağlı, eski ismi Pulur olan Yukarı Çınarlı köyünde doğmuştur. Orta hâlli bir çiftçi ailenin oğludur. Ergül lise tahsilinden sonra Türk Telekomda çalışmaya başlar. Sesinden etkilenerek saza ilgi duyar. Babası, “Kim 40 gün keşiş eğlendirmek isterse saz çalar” sözleriyle onun saz çalmasını iyi karşılamadığını dile getirir ve saz çalmak, türkü söylemek yerine camilerde ezan okuması gerektiğini söyler. Evli ve 3 çocuk babasıdır (Arvas 2005: 80).

Âşık, Garip Ergül mahlasını kullanır. Âşıklık sevdasının Ercişli Emrah’tan geldiğini söyleyerek kendisini onun torunu olarak görür. Kendini fark ettikten sonra âşıklık sevdasını gönlünde hisseder. Âşık, dedesinden çok etkilendiğini ve onun müthiş bir sese sahip olduğunu söyler. Garip Ergül Erciş’e bağlı Örene, Kocapınar, Zortul, Çelebibağı ve Kasımbağı köylerinin âşık yetiştirdiğini söyler ve Erciş'te âşıklık geleneğinin bazı özellikleri hakkında bilgi verir. Bu çerçevede, köyden Erciş’e gelen âşıkların kahvede toplandığını ve hikâyecilerin öykü kısmından sonra türkü bölümünü saz âşıklarına bıraktığını anlatmakla bir noktayı aydınlatır. Performans açısından anlatıcı, seyirci ve anlatı arasındaki ilişkiye dair anlattıkları oldukça ilginçtir: Saatlerin epey ilerlediği bir âşık faslında hikâyeci âşık hikâyeyi bitiremez ve devamının yarına kaldığını söyler. Hikâyede gelinen bölüm ise Hz. Ali’nin esir düştüğü sahnedir. Cemaat, hikâyeci aşığa itiraz ederek birden ayağa fırlar ve ona, Hz. Ali’yi kurtarmadan bir yere gidemeyeceğini söyler. Böylelikle hikâye anlatıcısı, mecburen Hz. Ali’yi kurtarıp hikâyeyi bitirmek zorunda kalır (Arvas 2005: 80).

Garip Ergül, âşıklık geleneğindeki hamilik hakkında şu değerlendirmede bulunur: “Eskiden âşıkların sponsorları ağa ve paşalardı; bugün ise zenginler, televizyonlar bu görevi görüyor.” (Arvas 2005: 80). Ercişli Emrah’ın türkü ve hikâyeleriyle büyüyen Garip Ergül; Ercişli Davut Telli, Emin Telli (Cihanî), Ahmet Poyrazoğlu, Reyhanî, Çobanoğlu, Rüstem Alyansoğlu gibi âşıklardan etkilenir. Reyhanî’yle bir dönem çalıp söyler. Bursa, Ankara, İstanbul gibi şehirlerde bulunur ve Orhanelili saz ustası Yaşar Yokuş’tan ders alır. Bundan sonra Arif Sağ ile bir müddet kalıp sazla meşgul olur. Alevi âşıkların etkisinde kalan âşık, bunu kullandığı ezgilerde de ortaya koyar. Gerçek hayatta gurbeti yaşaması, bu temanın eserlerine yansımasına neden olur. 1978-1988 seneleri arasında en güzel yılları gurbette geçtiği için “Kervancı” şiirini yazar (Arvas 2005: 81-82).

Kaynakça

Arvas, Abdulselam (2005). Van Âşıklık Geleneği. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.

Arvas, Abdulselam (2012). Geçmişten Günümüze Van Âşıklık Geleneği. Ankara: Hâkim Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. METİN EREN
Yayın Tarihi: 27.12.2018
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İBRAHİM MÖVSÜMOVd. 1909 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2BERGÜZAR/BERGÜZAR-I MAHFİ, Bergüzar Şahind. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3İBRAHİM OĞUZd. 1926 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Kemal Kocatürkd. 01 Nisan 1964 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5OZAN ÇINARÎ/ZEYNEL, Zeynel Çınard. 1964 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Mustafa Özturanlıd. 25 Mayıs 1964 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7FADİKLİ, Fatma Çekirdekd. 1901 - ö. 1996Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
8MANSUR/ALYANSOĞLU, Mansur Alyansoğlud. 1956 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
9EMÎRÎ/DİKMEN, Ferit Dikmend. 1900 - ö. 23.02.1973Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
10AHMET, Ahmet Hasdemird. 1934 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
11COŞARÎ, Ergül Keskind. 1959 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
12TATARÎ, Nurettin Tatard. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle