KUL SALİH/SALİH/SALİHOĞLU, Ali Gök

(d. 1938 / ö. 12.08.2012)
âşık, işçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Ali Gök olan şair, 1938 yılında Kahramanmaraş'ın Afşin ilçesine bağlı Çoğulhan kasabasında dünyaya gelir. Annesinin adı Fadime, babasının adı ise Mehmet Gök'tür. İlköğrenimini köyünde tamamlayan Ali Gök, geçim sıkıntısı nedeniyle ilköğrenimden sonra eğitim hayatına devam edemez ve ilk gençlik yıllarından itibaren Çukurova dâhil birçok yerde işçi olarak çalışmaya başlar. 1965 yılında Almanya'ya işçi olarak gider ve buradaki bir otomobil firmasında uzun yıllar işçi olarak görev yapar (Gök 2014: 4). Bu süre içerisinde Ümmühan Hanım ile evlenir ve bu evliliğinden üç çocuğu olur. Emekli olması ile birlikte 30 yıl yaşadığı Almanya’dan ülkesine kesin dönüş yapar. Kışları İzmir’de ikamet ederken tanıştığı Cemal Coşkun ile şiirlerini paylaşır. Alevi dedesi olan Cemal Coşkun vasıtası ile Kerbela ve Hazreti Ali için yazmış olduğu şiirleri Sivas’taki Alevi muhitlerinde okunmaya başlar. Şiirlerinde Kul Salih, Salih ve Salihoğlu mahlaslarını kullanan şairin bu seçiminde, kendi deyişiyle “Allah’a yakın, salih bir kul olma arzusu” etkili olmuştur (İlhan 2019). İlk gençlik yıllarından itibaren şiire ilgi duyan şairin eserlerinde Abdürrahim Karakoç’un, Âşık Ruhsatî’nin ve Âşık Yaşar Reyhani’nin etkileri görülür. İzmir ve Elbistan’da emeklilik yıllarını geçiren Kul Salih, geçirdiği kalp rahatsızlığı nedeniyle 12 Ağustos 2012 tarihinde vefat etmiş ve Elbistan’da toprağa verilmiştir (Gök 2014: 4).

Kul Salih, gençlik yıllarından itibaren şiire ilgi duymuş, hemşerisi Abdürrahim Karakoç’tan büyük oranda etkilenmiştir (Gök 2014: 68, 97, 115). Şiirlerinin tamamını hece ölçüsüyle yazan şair, tam kafiyeyi yoğun bir şekilde kullanmakla birlikte zengin kafiyeye ve yarım kafiyeye de şiirlerinde yer vermiş ve eserlerinin büyük çoğunluğunu koşma nazım şeklinde oluşturmuştur. Kul Salih, hemen hemen bütün şiirlerinde mahlas kullanmıştır. Genellikle Kul Salih mahlasını kullanan şairin vezin gereği bazen Salih ve bazen de Salihoğlu mahlasını kullandığı görülür. Şiirlerinin tamamında sade bir Türkçe kullanan Kul Salih, zaman zaman Maraş yöresine ait kelimelere de yer vermiştir (Gök 2014: 26, 68, 74, 100).

Şiirlerinin büyük kısmı vefatından sonra ailesi tarafından “Kul Salih’in Gönül Bahçesi” adlı eserde yayımlanmış, bir kısmı ise yakınlarında ve arkadaşlarında kalmıştır (İlhan 2019). "Kul Salih'in Gönül Bahçesi" adlı eserde 93 şiiri yer almaktadır.

Şiirleri içerik olarak değerlendirildiğinde gurbet hayatının getirdiği sıkıntıların ve vatan özleminin yoğun bir şekilde işlendiği görülür. Ekonomik şartların kısıtlı olması sebebiyle gençlik yıllarından itibaren gurbette yaşamaya başlayan Kul Salih, özellikle Almanya’da geçirdiği yılları ve burada yaşadığı sorunları mektup tarzında yazdığı şiirlerinde anlatma yoluna gitmiştir. Eşine, çocuklarına ve arkadaşlarına hitaben yazdığı şiirlerinde onlara olan özlemini anlatan Kul Salih, zaman zaman dünyada ve memleketinde gördüğü olumsuzlukları da dile getirmiştir. Ahlaki konulara yer verdiği şiirlerinde ise daha çok devrin insanlarının yozlaşmasından, özellikle de Almanya'da yaşayan Türk gençlerinin ahlaki olarak olumsuz yöndeki değişimlerinden dert yanmıştır (İlhan 2019). Dinî konulara değindiği şiirlerinde ise genellikle tevhid inancına, Hazreti Peygamber'e ve onun ailesine olan sevgisini anlatmıştır.

Kaynakça

Aslan Sema, Elbistan, 1987, Doktora, Akademisyen [15.02.2019 tarihinde Bilge İlhan tarafından yapılan görüşme].

Gök, Ali (2014). Kul Salih'in Gönül Bahçesinden. İstanbul: Cinius Yay.

Özcan Nermin, Elbistan, 1965, İlkokul, Ev hanımı [20.03.2019 tarihinde Bilge İlhan tarafından yapılan görüşme].

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. BİLGE İLHAN
Yayın Tarihi: 04.07.2019
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Kul Salih'in Gönül BahçesiCinius Yayınları / İstanbul2014Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Kamil Aydoğand. 1956 - ö. 9 Mayıs 2018Doğum YeriGörüntüle
2Duran Bozd. 1 Ocak 1958 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Rasim Özdenörend. 20 Mayıs 1940 - ö. 23 Temmuz 2022Doğum YeriGörüntüle
4Ramazan Velieceoğlud. 31 Ekim 1938 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5OZAN CEFA, Mehmet Özlerd. 1938 - ö. 23.04.1994Doğum YılıGörüntüle
6MÜSLİM SEYRANÎ/MÜSLİM SEYRAN, Müslim Kumrud. 1938 - ö. 25.02.2009Doğum YılıGörüntüle
7Ramazan Velieceoğlud. 31 Ekim 1938 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8OZAN CEFA, Mehmet Özlerd. 1938 - ö. 23.04.1994Ölüm YılıGörüntüle
9MÜSLİM SEYRANÎ/MÜSLİM SEYRAN, Müslim Kumrud. 1938 - ö. 25.02.2009Ölüm YılıGörüntüle
10Ramazan Velieceoğlud. 31 Ekim 1938 - ö. ?MeslekGörüntüle
11OZAN CEFA, Mehmet Özlerd. 1938 - ö. 23.04.1994MeslekGörüntüle
12MÜSLİM SEYRANÎ/MÜSLİM SEYRAN, Müslim Kumrud. 1938 - ö. 25.02.2009MeslekGörüntüle
13Ramazan Velieceoğlud. 31 Ekim 1938 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14OZAN CEFA, Mehmet Özlerd. 1938 - ö. 23.04.1994Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15MÜSLİM SEYRANÎ/MÜSLİM SEYRAN, Müslim Kumrud. 1938 - ö. 25.02.2009Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Ramazan Velieceoğlud. 31 Ekim 1938 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17OZAN CEFA, Mehmet Özlerd. 1938 - ö. 23.04.1994Madde AdıGörüntüle
18MÜSLİM SEYRANÎ/MÜSLİM SEYRAN, Müslim Kumrud. 1938 - ö. 25.02.2009Madde AdıGörüntüle