GURBAN AĞDABANLI, Gurban Gocayev

(d. 1868? / ö. 1933?)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Gurban Gocayev olan âşık, 1868 yılında Kelbecer bölgesinin Demirçidam köyünde doğmuştur (Namazov 2004: 242). Âşığın doğum yılı bazı kaynaklarda 1835 (Akpınar 2001: 494) ve 1859 (Sakaoğlu vd. 1993: 46) olarak verilmektedir. Babasının adı Meşedi Memmedeli’dir. Ağdabanlı’nın oğlu Şemşir de kendisi gibi tanınmış âşıklardandır (Akpınar 2001: 494; Namazov 2004: 242). Ağdabanlı, ilköğrenimini 1880’den önce Göyçe bölgesinin Sarıyagub köyünde mollahane olarak adlandırılan köy mektebinde tamamlamıştır. Arap ça ve Farsça öğrenmiştir. 1905 yılında Ağdaban köyüne göç eden âşık, ömrünün sonuna kadar burada yaşamış ve 1933 yılında (Namazov 2004: 242) yine bu köyde (Akpınar 2001: 494) vefat etmiştir. Ancak bir kaynakta ölüm yeri olarak doğduğu köy olan Demirçidam verilmiş ve buraya defnedildiği ifade edilmiştir (Sakaoğlu vd. 1993: 46). Âşığın ölüm yılı da doğum yılı gibi kesin değildir. Bazı kaynaklarda vefat yılı 1925 (Sakaoğlu vd. 1993: 46) ve 1932 (Akpınar 2001: 494) olarak geçmektedir.

Gurban Ağdabanlı, âşık ocağı olan Göyçe edebî muhitindeki Âşık Alı, Âşık Musa, Âşık Elesger, Mehemmedhüseyn, Zoddu Abdulla gibi tanınmış âşık ve el şairlerinden etkilenmiştir. Meclis idare etmemiş ancak eğlence yerlerinde, edebî meclislerde saz çalıp koşma söylemiştir. Daha çok el şairi olarak tanınmış, devrin nabzını tutan lirik şiirler yazmıştır. Âşık Elesger ile sık sık görüşmüş (Namazov 2004: 242) ve onun için nazireler yazmıştır (Akpınar 2001: 494). Geraylı, koşma, divani, mühennes, zincirbend, güzelleme gibi türlerde (Sakaoğlu vd. 1993: 46) şiirleri olan Ağdabanlı daha çok tecnisleri ile ünlüdür (Namazov 2004: 243) ve Azerbaycan’da Âşık Elesger’den sonra en güzel tecnis yazan âşık olarak kabul edilmektedir (Akpınar 2001: 494). Növres İman ve Bimar Eli gibi tanınmış âşıklarla deyişmeleri bulunan âşığın şiirleri oğlu Şemşir tarafından toplanarak kitap hâlinde neşredilmiştir (Akpınar 2001: 494; Sakaoğlu vd. 1993: 46). Ayrıca şiirlerinin bir kısmı S. Paşayev tarafından “Genclik” neşriyatında yayımlanmış, birkaç tanesi de “Âşıglar ve El Şairleri” adlı kitabın ikinci cildinde verilmiştir. Söz hazinesi oldukça zengin olan Ağdabanlı’nın dile getirdiği sözler diğer âşıkların icra ettiği eserlere de yansımıştır (Namazov 2004: 243).

Kaynakça

Akpınar, Yavuz (2001). “Âşık Kurban Ağdabanlı”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 1. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay. 494.

Namazov, Qara (2004). Aşıglar. Bakü: Seda Neşriyyatı.

Sakaoğlu, Saim, Ali Berat Alptekin, Esma Şimşek (1993). “Âşıg Gurban Ağdabanlı”. Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi/Azerbaycan Türk Edebiyatı. C. 3. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay. 46-47.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. SÜMEYRA HARMANDA
Yayın Tarihi: 20.11.2018
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1CEMAL, Cuma Bektaşd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2SADIK SULTANOVd. 1896 - ö. 1961Doğum YeriGörüntüle
3MEHERREM/MEHERREM HACIYEV/AĞBULAKLI MEHERREM, Meherrem Mehemmedoğlu Hacıyevd. 22.03.1913 - ö. 2002Doğum YeriGörüntüle
4CEMAL, Cuma Bektaşd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5SADIK SULTANOVd. 1896 - ö. 1961Doğum YılıGörüntüle
6MEHERREM/MEHERREM HACIYEV/AĞBULAKLI MEHERREM, Meherrem Mehemmedoğlu Hacıyevd. 22.03.1913 - ö. 2002Doğum YılıGörüntüle
7CEMAL, Cuma Bektaşd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8SADIK SULTANOVd. 1896 - ö. 1961Ölüm YılıGörüntüle
9MEHERREM/MEHERREM HACIYEV/AĞBULAKLI MEHERREM, Meherrem Mehemmedoğlu Hacıyevd. 22.03.1913 - ö. 2002Ölüm YılıGörüntüle
10CEMAL, Cuma Bektaşd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11SADIK SULTANOVd. 1896 - ö. 1961Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12MEHERREM/MEHERREM HACIYEV/AĞBULAKLI MEHERREM, Meherrem Mehemmedoğlu Hacıyevd. 22.03.1913 - ö. 2002Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13CEMAL, Cuma Bektaşd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14SADIK SULTANOVd. 1896 - ö. 1961Madde AdıGörüntüle
15MEHERREM/MEHERREM HACIYEV/AĞBULAKLI MEHERREM, Meherrem Mehemmedoğlu Hacıyevd. 22.03.1913 - ö. 2002Madde AdıGörüntüle