GURBAN AĞDABANLI, Gurban Gocayev

(d. 1868? / ö. 1933?)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Gurban Gocayev olan âşık, 1868 yılında Kelbecer bölgesinin Demirçidam köyünde doğmuştur (Namazov 2004: 242). Âşığın doğum yılı bazı kaynaklarda 1835 (Akpınar 2001: 494) ve 1859 (Sakaoğlu vd. 1993: 46) olarak verilmektedir. Babasının adı Meşedi Memmedeli’dir. Ağdabanlı’nın oğlu Şemşir de kendisi gibi tanınmış âşıklardandır (Akpınar 2001: 494; Namazov 2004: 242). Ağdabanlı, ilköğrenimini 1880’den önce Göyçe bölgesinin Sarıyagub köyünde mollahane olarak adlandırılan köy mektebinde tamamlamıştır. Arap ça ve Farsça öğrenmiştir. 1905 yılında Ağdaban köyüne göç eden âşık, ömrünün sonuna kadar burada yaşamış ve 1933 yılında (Namazov 2004: 242) yine bu köyde (Akpınar 2001: 494) vefat etmiştir. Ancak bir kaynakta ölüm yeri olarak doğduğu köy olan Demirçidam verilmiş ve buraya defnedildiği ifade edilmiştir (Sakaoğlu vd. 1993: 46). Âşığın ölüm yılı da doğum yılı gibi kesin değildir. Bazı kaynaklarda vefat yılı 1925 (Sakaoğlu vd. 1993: 46) ve 1932 (Akpınar 2001: 494) olarak geçmektedir.

Gurban Ağdabanlı, âşık ocağı olan Göyçe edebî muhitindeki Âşık Alı, Âşık Musa, Âşık Elesger, Mehemmedhüseyn, Zoddu Abdulla gibi tanınmış âşık ve el şairlerinden etkilenmiştir. Meclis idare etmemiş ancak eğlence yerlerinde, edebî meclislerde saz çalıp koşma söylemiştir. Daha çok el şairi olarak tanınmış, devrin nabzını tutan lirik şiirler yazmıştır. Âşık Elesger ile sık sık görüşmüş (Namazov 2004: 242) ve onun için nazireler yazmıştır (Akpınar 2001: 494). Geraylı, koşma, divani, mühennes, zincirbend, güzelleme gibi türlerde (Sakaoğlu vd. 1993: 46) şiirleri olan Ağdabanlı daha çok tecnisleri ile ünlüdür (Namazov 2004: 243) ve Azerbaycan’da Âşık Elesger’den sonra en güzel tecnis yazan âşık olarak kabul edilmektedir (Akpınar 2001: 494). Növres İman ve Bimar Eli gibi tanınmış âşıklarla deyişmeleri bulunan âşığın şiirleri oğlu Şemşir tarafından toplanarak kitap hâlinde neşredilmiştir (Akpınar 2001: 494; Sakaoğlu vd. 1993: 46). Ayrıca şiirlerinin bir kısmı S. Paşayev tarafından “Genclik” neşriyatında yayımlanmış, birkaç tanesi de “Âşıglar ve El Şairleri” adlı kitabın ikinci cildinde verilmiştir. Söz hazinesi oldukça zengin olan Ağdabanlı’nın dile getirdiği sözler diğer âşıkların icra ettiği eserlere de yansımıştır (Namazov 2004: 243).

Kaynakça

Akpınar, Yavuz (2001). “Âşık Kurban Ağdabanlı”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 1. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay. 494.

Namazov, Qara (2004). Aşıglar. Bakü: Seda Neşriyyatı.

Sakaoğlu, Saim, Ali Berat Alptekin, Esma Şimşek (1993). “Âşıg Gurban Ağdabanlı”. Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi/Azerbaycan Türk Edebiyatı. C. 3. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay. 46-47.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. SÜMEYRA HARMANDA
Yayın Tarihi: 20.11.2018
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KUL FAKİR ALİ, Ali Oymakd. 1860? - ö. 1938Doğum YeriGörüntüle
2MUSAd. ? - ö. 1833/1843?Doğum YeriGörüntüle
3YUNİS İBRAHİMOVd. 1895 - ö. 1974Doğum YeriGörüntüle
4KUL FAKİR ALİ, Ali Oymakd. 1860? - ö. 1938Doğum YılıGörüntüle
5MUSAd. ? - ö. 1833/1843?Doğum YılıGörüntüle
6YUNİS İBRAHİMOVd. 1895 - ö. 1974Doğum YılıGörüntüle
7KUL FAKİR ALİ, Ali Oymakd. 1860? - ö. 1938Ölüm YılıGörüntüle
8MUSAd. ? - ö. 1833/1843?Ölüm YılıGörüntüle
9YUNİS İBRAHİMOVd. 1895 - ö. 1974Ölüm YılıGörüntüle
10KUL FAKİR ALİ, Ali Oymakd. 1860? - ö. 1938Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11MUSAd. ? - ö. 1833/1843?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12YUNİS İBRAHİMOVd. 1895 - ö. 1974Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13KUL FAKİR ALİ, Ali Oymakd. 1860? - ö. 1938Madde AdıGörüntüle
14MUSAd. ? - ö. 1833/1843?Madde AdıGörüntüle
15YUNİS İBRAHİMOVd. 1895 - ö. 1974Madde AdıGörüntüle