HASAN

(d. 1303/1887 - ö. 1330/1913/1914?)
Âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

 

Asıl adı Hasan olan âşık, Hatay’ın Kırıkhan ilçesine bağlı Ceylanlı köyünde 1887 yılında doğmuştur. Babası yörede Konyalıoğlu Mustafa adı ile bilinir. Abisi Sefil Molla (Âşık Hacı Hakkı) da kendisi gibi âşıktır. Babaları Konyalıoğlu Mustafa, okuma yazma bildiğinden çocuklarını da okur yazar olarak yetiştirmiş; onlara ilk eğitimi kendisi vermiştir. Hem Âşık Hasan hem de ağabeyi Sefil Molla, küçük yaşlardan itibaren saz çalıp şiir söylemeye başlamışlardır. Âşık Hasan da yöredeki diğer âşıklar gibi usta çırak ortamında yetişmemiş; âşıklığını sazlı-sözlü ortamlara katılarak geliştirmiştir (Sevengil 1967: 40). 1913 yılında Balkan Savaşı çıkınca Âşık Hasan abisi Sefil Molla’dan izin alarak savaşa katılmak istemiştir. Belen askerlik şubesine başvurmuş fakat yaşı yirmi beş olduğundan kabul edilmemiştir. Ceylanlı’da kalan Âşık Hasan, daha sonra kız kaçırma yüzünden Halep hapishanesine atılmış ve burada genç yaşta vefat etmiştir 1913 veya 1914’te vefat ettiği söylenmektedir (Sevengil 1967: 43), (Kılıçözlü 1948: 19).

Âşığın İnayet Bey'e ve abisi Âşık Sefil Molla'ya yazdığı istirhamnâmeleri vardır. Âşığın elde bulunan şiirlerini ilk olarak Yusuf Ziya Kılıçözlü derleyerek yazıya geçirmiş ve Hatay Halk Şâirleri adlı kitabında da söz konusu şiirlere yer vermiştir (Kılıçözlü 1948:19). Âşık,  şiirlerini 8'li ve 11'li hece ölçüsü ile söylemiştir. Yine şiirlerine baktığımızda çoğunlukla yarım kafiye ve redif kullanımına ağırlık verdiği görülmektedir. Âşık, şiirlerini koşma nazım şekli ile koşma ve semai türünde söylemiştir. Şiirlerinde yerel halk söyleyişlerine ve deyimlere sıkça başvurmuştur. Âşığın şiirlerinde işlediği konulara baktığımızda dünyanın geçiciliği, tabiat sevgisi, Allah sevgisi, vatan sevgisi gibi konuları işlediği; aşk, gurbet, yoksulluk, din, vatan kavramlarına ağırlık verdiği görülmektedir.

Kaynakça

Kılıçözlü, Ziya (1948). Hatay Halk Şairleri. İstanbul: Kader Basımevi. 

Sevengil, Refik Ahmet (1967). Çağımız Halk Şairleri( Radyo Konuşmaları). İstanbul: Atlas Kitabevi.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BÜLENT ARI
Yayın Tarihi: 23.06.2013
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Aşık Hasan’dan Sefil Molla’ya

Ricam budur senden kardeşim Hacı

Dini bir yoluma gitmek isterim

Derler gurbetliği zehirden acı

Ben dahi bir parmak tatmak isterim

 

Sana emanet ettim bizim kadını

Mehmed’e de evimizin odunu

Biraz gördüm buraların tadını

Bir parça gurbette kalmak isterim

 

Ne güzel olurdu Mevlanın işi

Hiç tükenmez olur gurbetin düşü

Dört kafir bir olmuş kaldırmış başı

Öküzü beygiri satmak isterim

 

Ermeniden Annik Mannik Samik’i

Hep toplandı Arabistan Amik’i

Loru kuşu evvel ölçer Kemik’i

Ben dahi ölçmedim yutmak isterim

 

Fakirlere çok sadaka adarım

Şu dünyada malı mülkü niderim

Sen ne dersen ben o yola giderim

Ulunun sözünü tutmak isterim

 

(Âşık) der ki alkış eylerim sana

Bu derneği gören kalır mı sona

Mevlayı seversen izin ver bana

Dini bir uğruna gitmek isterim

 

Kılıçözlü, Ziya (1948). Hatay Halk Şairleri. İstanbul: Kader Basımevi. 20.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1RAFET, Rafet Yayand. 1960 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Burhan Güneld. 7 Nisan 1947 - ö. 21 Aralık 2012Doğum YeriGörüntüle
3M. Nafiz Akınoğlud. 1912 - ö. 24 Aralık 1995Doğum YeriGörüntüle
4EYÜP SABRİ LERMİOĞLUd. 1886-1887 - ö. 01.07.1957Doğum YılıGörüntüle
5Müfit Ratipd. 29 Mayıs 1303 (1887) - ö. 29 Mayıs 1336 (1920)Doğum YılıGörüntüle
6HAZNEVÎ/ŞAH-I HAZNE, Ahmed el-Haznevid. 1887 - ö. 1950Doğum YılıGörüntüle
7EYÜP SABRİ LERMİOĞLUd. 1886-1887 - ö. 01.07.1957Ölüm YılıGörüntüle
8Müfit Ratipd. 29 Mayıs 1303 (1887) - ö. 29 Mayıs 1336 (1920)Ölüm YılıGörüntüle
9HAZNEVÎ/ŞAH-I HAZNE, Ahmed el-Haznevid. 1887 - ö. 1950Ölüm YılıGörüntüle
10EYÜP SABRİ LERMİOĞLUd. 1886-1887 - ö. 01.07.1957Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Müfit Ratipd. 29 Mayıs 1303 (1887) - ö. 29 Mayıs 1336 (1920)Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12HAZNEVÎ/ŞAH-I HAZNE, Ahmed el-Haznevid. 1887 - ö. 1950Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13EYÜP SABRİ LERMİOĞLUd. 1886-1887 - ö. 01.07.1957Madde AdıGörüntüle
14Müfit Ratipd. 29 Mayıs 1303 (1887) - ö. 29 Mayıs 1336 (1920)Madde AdıGörüntüle
15HAZNEVÎ/ŞAH-I HAZNE, Ahmed el-Haznevid. 1887 - ö. 1950Madde AdıGörüntüle