Madde Detay
HAYRANÎ, Ziya Kaya
(d. 01.01.1952 / ö. -)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Ziya Kaya olan âşık, 1 Ocak 1952'de Erzurum’un İspir ilçesine bağlı Başköy/Ortamahalle köyünde dünyaya gelmiştir (Özhan vd. 1992: 197). Ortaokul mezunu olan Hayranî, âşıklığa on iki on üç yaşlarında çobanlık yaptığı sıralarda ilgi duymuş, amcasının kızına tutulmasının ardından da iyiden iyiye âşıklığa yönelmiştir (Kaya 1986). Âşıklığa başlamasında sevda, hasret ve bunlara bağlı acı olayların da etkisi olmuştur. Yedi yıl sevda çektikten sonra sevdiği kızla evlenen Hayranî, Murat Çobanoğlu, Mevlüt İhsanî gibi usta âşıkların yanında bulunmuş ve geleneğin icaplarını onlardan öğrenmiştir. Konya’da yapılan Türkiye Âşıklar Bayramına koçaklama ve türkü dallarında altı kez katılmıştır (Halıcı 1992). Ayrıca yurt içinde birçok şölen ve yarışmalara iştirak etmiş ve çeşitli dereceler almıştır (Özarslan 2001: 402). Âşıklığın dışında çiftçilikle uğraşan Hayranî’nin üç kaseti bulunmaktadır. Radyo ve televizyonlarda da programlara katılmış ve kendi deyişlerini okumuştur. Hâlen İstanbul’da yaşamakta ve geçimini sazıyla kazanmaktadır.
Âşık Hayranî, geleneğin icapları doğrultusunda şiirler söylemektedir. Şiirlerinde Hayranî mahlasını kullanır. Mahlasını Âşık Reyhanî vermiştir. Söylediği şiirlerinde hem ferdî duygularını terennüm eder hem de içtimaî konuları dile getirir. Şiirlerinde yer yer karamsarlık ve umutsuzluk olmasına rağmen hayata bağlılığını yitirmeyen olumlu bir eda vardır. Genel manada kaderine rıza gösteren bir ruh hâlinin yansıtıldığı şiirlerde yer yer yaşadıklarından ders çıkaran ve bunu yaşama sevinci ve umuda dönüştüren bir tavır hâkimdir.
Kaynakça
Halıcı, Feyzi (1992). Âşıklık Geleneği ve Günümüz Halk Şâirleri. Ankara: TTK Yay.
Kaya, Ziya (1986). “Âşık Hayranî”, Kültür Bakanlığı Hagem Arşivi, Yazılı Belge No: 870004. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
Özarslan, Metin (2001). Erzurum Âşıklık Geleneği. Ankara: Akçağ Yay.
Özhan, Mevlüt vd. (1992). Yaşayan Halk Ozanları Antolojisi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. METİN ÖZARSLANYayın Tarihi: 16.11.2018Güncelleme Tarihi: 07.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 16.11.2018Güncelleme Tarihi: 07.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | RUHANİ, Mustafa Temel | d. 1931 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | TORTUMLU AYAZÎ | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | ELİHAN KURBAN OĞLU ÖMEROV | d. 1909 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | RUHANİ, Mustafa Temel | d. 1931 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | TORTUMLU AYAZÎ | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | ELİHAN KURBAN OĞLU ÖMEROV | d. 1909 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | RUHANİ, Mustafa Temel | d. 1931 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | TORTUMLU AYAZÎ | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | ELİHAN KURBAN OĞLU ÖMEROV | d. 1909 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | RUHANİ, Mustafa Temel | d. 1931 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | TORTUMLU AYAZÎ | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | ELİHAN KURBAN OĞLU ÖMEROV | d. 1909 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | RUHANİ, Mustafa Temel | d. 1931 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | TORTUMLU AYAZÎ | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | ELİHAN KURBAN OĞLU ÖMEROV | d. 1909 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |